İdlib krizi büyüyor: Gözler Moskova'daki kritik görüşmeye çevrildi

AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin bugün Moskova’da ‘İdlib zirvesi’ için bir araya gelecek. Vatandaşlar, Erdoğan’a “Şehitlerimizin hesabını sor” çağrısında bulundu.

Suriye’de yaklaşık dokuz yıldır devam eden iç savaşın en çetrefilli sahası haline gelen İdlib’de gözler bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Moskova’da yapacağı görüşmede. İdlib’den dün iki şehit haberi daha gelirken düğümün çözümü için umutların bağlandığı görüşme öncesinde Moskova Ankara’yı suçladı. Ankara ise Şam’ın en güçlü müttefiki Rusya’yı, diplomasi yoluyla yeni bir ateşkes uzlaşısına zorlama çabasında.

Rusya Savunma Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, Türkiye’nin, Astana/Soçi ortağı Moskova’yla İdlib için vardığı “çatışmasızlık bölgeleri” anlaşmasını ve uluslararası hukuku ihlal ettiği ileri sürdü. “Türkiye gözlem noktalarının İdlib’deki terörist üsleriyle birleşmesine izin verdi ve uluslararası hukuku ihlal ederek mekanize birlikleri İdlib’e yerleştirdi” denildi.

PUTİN EKİBİNİ TOPLADI

Kremlin Sözcüsü Dimitry Peskov ise bugünkü görüşmeye atıfla “İdlib’deki krizi sona erdirmeyi amaçlayan gerekli ortak tedbirler hakkında anlaşmayı umuyoruz” ifadelerini kullandı. Sözcü, Rus TASS ajansının söz konusu tedbirlerin neler olduğu yönündeki sorusu karşısında ise “Yarını bekleyelim” cevabıyla yetindi. Bu arada dün Putin’in kabine üyeleriyle bir araya geldiği haberleri gündeme yansıdı.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün Rusya ziyaretinden beklentisine yönelik bir soruya, “Bölgede süratle ateşkesi sağlayabilmek” yanıtı verdi.

Ankara, zirveden Şam güçlerinin saldırılarını durdurması ve Soçi Mutabakatı kapsamında belirlenen TSK gözlem noktalarının gerisine çekilmesi yönünde sonuç çıkmasını umarken Moskova’nın masaya hangi teklif veya ödünle geleceği henüz belirsiz. Ancak Moskova’dan gelen açıklamalar, önceliğin İdlib’i büyük oranda kontrol eden, Türkiye’nin de terör örgütü olarak gördüğü El Nusra bağlantılı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) kaynaklı tehdidin sonlandırılması olduğunu gösteriyor.

ASTANA ÇABASI

Öte yandan, İdlib’deki çatışmaların dindirilmesi için Ankara-Tahran-Moskova hattında oluşturulan Astana formatlı müzakerelerin yeniden canlandırılması için çabalar sürüyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuloğlu’nun dün Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’la telefonda görüştüğü bildirildi. Lavrov’un ayrıca İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’le de telefon görüşmesi yaptığı kaydedildi.

İran’ın karadan, Rusya’nınsa havadan desteklediği Suriye ordusunun geçen perşembe günü İdlib’de düzenlediği ve 34 askerin şehit olduğu saldırı sonrasında Astana ortakları Ankara-Moskova hattında ipler kopma noktasına gelmişti. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, geçen hafta telefonda görüştüğü Erdoğan’a, Suriye’nin de katılacağı bir üçlü zirve düzenlemeyi teklif etmişti.

KALICI ATEŞKES ZOR

Güvenlik politikaları uzmanı Mete Yarar ise SÖZCÜ'ye yaptığı açıklamada, bugünkü zirveye dair öngörülerini şöyle açıkladı:

Kalıcı ateşkes zor görünüyor. Gözlem noktalarımısın mülteciler için kuzeye sınırımız yakınlarına çekilmesi talebi gerçekçi değil. Hava sahası konusu bizim için önemli değil. F-16'larımızın kapasitesi Suriye hava sahasında etkili, Hisar A füzeleri de devreye girmesi ile de kontrolümüz arttıracak.