İşe geç gelen çalışanın yıllık izni kesilebilir mi?

Birgün yazarı ve İnsan Kaynakları ve Personel Yönetimi Danışmanı Hüseyin İrfan Fırat, "İşe geç kalan çalışanın yıllık izninden kesilebilir mi? sorusunu yanıtladı.

Fırat'a sorulan soru ve yanıtı şöyle:

SORU: İşyerimde işe geç kalmaları önlemek adına Genel Sekreterlik tarafından yazılı bir şekilde tebliğ edilen “Geç kalanlar o gün yıllık iznini kullanmış sayılacaktır” kararı, iş hukukuna aykırı değil midir? Bunun için benden imza istenirse ne yapabilirim?

YANIT: Öncelikle belirtmeliyiz ki yıllık ücretli izin, kaynağını Anayasa’dan alan, işçilere tanınmış bir haktır. Ayrıca İş Kanunu’nda yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceğine dair açık hüküm bulunmaktadır.

Çalışma hayatımızda işverenlerin işçinin yıllık ücretli izin hakkına yönelik çeşitli kanunsuz uygulamaları bulunmaktadır. Bunların başında işçiye yıl içerisinde verilmiş olan günlük ve/veya saatlik çeşitli mazeret izinlerinin toplanarak yıllık ücretli izin hakkından düşülmesi gelmektedir. Oysa yasanın yıllık ücretli iznin uygulanması ile ilgili 56’ncı maddesi “İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez” diyerek bu konuda çok net bir tanımlama yapmaktadır.

Buradan hareketle sizin somut olayınıza gelecek olursak; işyerinizde yapılan uygulama tamamen yasa dışıdır. Mazeretsiz olarak işe geç kalmak ve bu durumu alışkanlık haline getirmek bir disiplin sorunudur ve elbette ki işçiye bu fiilinden dolayı yaptırım uygulanabilir. Bunlar uyarı, kınama ve hatta toplu sözleşme ve/veya işyeri yönetmelikleri gereği ücret kesme cezası olabilir. Ancak işçinin yıllık ücretli izin hakkına saldırı kabul edilemez. Zaten belirttiğimiz gibi bu uygulamanın yasal dayanağı da yoktur.

Dolayısıyla sizlere bu konuda imzalatılmak istenilen belgeleri kabul etmeyiniz. İşverenin bu tür dayatmaları işçi bakımından haklı fesih nedeni oluşturabileceği gibi, bu uygulamayı şikâyet konusu da yapabilirsiniz. Bu konularda şikâyet mercii Türkiye İş Kurumu’nun işçi şikâyetleri ile ilgili birimidir.