İspanyol hekim Blanco: Bir savaşın ortasındayız ama düşmanı göremiyoruz

CovId-19 salgını İkinci Dünya Savaşı’ndan beri yaşanmış en büyük ekonomik ve toplumsal kriz olma yolunda ilerliyor.

Bu salgından şu an için en çok etkilenen ülkelerden biri olan İspanya, demokratik yönetime geçiş yaptığı 1975’ten bu yana ikinci kez olağanüstü hal ilan etmek zorunda kaldı.

BirGün gazetesi sağlık sistemi ve sektör çalışanları üzerindeki baskı giderek artarken bu durumu salgına karşı ön saflarda mücadele eden bir hekiml görüştü.

BirGün'de yer alan haber şu şekilde:

Rubén F. Gómez Blanco, 33 yaşında; İspanya’nın Extremadura bölgesinde aile hekimi ve pediatri uzmanı olarak çalışıyor. Salgının başından beri görev yaptığı hastaneye gelen vakalara testleri uygulayan kişi. Blanco, “Savaştayız ama düşmanı göremiyoruz” diyor. Zaman zaman da, kendi tanımlamasıyla lojistik öneme sahip gorevlere geçip hastalarla iletişimi ve hastane içerisinde Covid 19 icin özel hazırlanmış protokollerin uygulanması ile ilgileniyor. Blanco’nun söylediklerinden satır başları şöyle:

DAHA CİDDİ ADIMLAR GEREK

►Önlem almakta geç kaldık ama şu an önemli adımlar atıldı. Bana kalırsa daha sıkı da olabiliriz çünkü hastalığa yakalananların düşük bir oranı bile solunum desteğine ihtiyaç duysa, bulaşma hızı yüzünden inanılmaz zor bir durumla karşı karşıya kalacağız. Yeni solunum üniteleri alıyoruz ama bu hastalığın yayılma hızına yetişmesi mümkün değil. Bu sebeple daha ciddi aksiyonlar almalıyız.

-Virüsün karakteri, uzun süren sessiz kuluçka suresi, işimizi çok zorlaştırıyor çünkü semptomları göstermeden bile birçok kişiyi enfekte edebiliyorsunuz.Bir başka sorun ise bu virüsü 1 kişinin ortalama 3 kişiye bulaştırması ve sonrasında da bunun artarak devam etmesi.

►Global bir dünyada yaşıyoruz ve global bir krizle karşı karşıyayız. Bu da global çözümler gerektirir.
Bugun Çin’den yola çıkan birinin New York’ta birini ve onun da ayni gün içerisinde Arjantin’e giden başka birini enfekte etmesi çok kolay. Yüz yıl önce bu hastalık bu sekilde yayılamazdı. İşte bu yüzden bilim insanları global ölçekte yakın temaslarla çalışmaları yürütüyorlar.

İMKÂNLARIMIZ KISITLI

►Pozitif çıkan vaka sayısı yapılan test sayısına bağlı. Bu sebeple Guney Kore ve Almanya’da, İspanya ve İtalya’ya göre farklı vaka sayısı ve ölüm oranları görüyoruz. Şu an İspanya’da sadece semptom gösterenlere test yapıyoruz çünkü herkese test yapacak imkânımız yok. Ne yazık ki böylece büyük resmi kaçırıyoruz.

►Avrupa ülkeleri arasında bu hastalığın yayılma hızını etkileyen başka sosyal farklılıklar da var.

Biz samimi bir kültürde yaşıyoruz, birlikte olmayı ve dışarıda vakit geçirmeyi seviyoruz. Ama daha önemlisi İspanya’da gençlerin aileden ayrı eve çıkması örneğin Almanya’ya göre çok daha geç oluyor. Almanya’da gençler daha erken yaşlarda ailelerinden ayrılıyorlar. Böylece bu tarz bir salgında otomatik olarak çalışan nüfusu yaşlılardan ayırmış oluyorlar. Bu da risk grubuna bulaşma hızını etkiliyor.

►Bütün semptomları gösteriyorsan hasta olmuş olma ihtimalin çok yüksek ama bu dünyanın sonu değil.

Her bölgede Covid-19 çağrı merkezleri var. Sana verilen telefon numarasını aradığında hastaneye gelmemen için ellerinden geleni yapacaklar çünkü hastaneye gitmen riskleri artıracak. Eğer bunu kendin atlatabiliyorsan, seni test etmek icin hastaneye çağırmamız sakıncalı çünkü bütün dikkatimizi gerçekten bakıma ihtiyacı olanlara vermemiz lazım. Senin bakıma ihtiyacın varsa da birileri gelip seni alacak çünkü hastaneye gelene kadar dokunduğun her yeri enfekte etmeni de istemiyoruz.

►İspanya merkezi şekilde yönetilmediği için her eyaletin farklı önlemleri olacaktır ama merkezden gelen belli protokoller de var. Bizde şu an iki çeşit hasta var. Ya koronavirüs şüphelileri ya da hayati tehlikeye sahip olan acil vakalar. Bunun dışındaki vakalara telefonla hizmet veriyoruz. Test sonuçların pozitif çıkana kadar ara bir alanda beklemek zorundasın. Pozitif çıkarsan hasta olanların olduğu bölüme geçiyorsun.

AKIL SAĞLIĞI DA ÖNEMLİ

►Bazen farklı görevlere geçiyorum çünkü akıl saglıgımı da korumam lazım. Ben hastalardan mukus örneği almakla gorevliyim. İki çeşit kıyafet var bu süreç için. Biri TV’de gördüğün tek parça tüm vücut olanlar digeri de bizim kullandığımız plastik kıyafet ve maskeler. Bir hastanın mukus örneğini almam toplam 1 dakika sürüyor ve o esnada herhangi bir risk yok. Ama bunu yaparken de eldivenlerime, maskeme veya kıyafetime virüs bulaşıyor. Asıl sorun benim kıyafetleri giyip çıkarırken basit bir hata yapmam ve tabii ki sonrasında da başka bir hastayı enfekte etmem.

►Mesela salgının başlarında 3 yaşında bir kız suratıma doğru öksürdü. Sonradan Madrid’den geldiğini öğrendik. Onun test sonuçları gelene kadar evde bekledim ben, ayrıca kız arkadaşım da eve gelmedi.
(Burada Ruben’in sözünü kesip bizim eve aldığımız her şeyi alkolle ya da sirkeyle temizlediğimizi söylüyorum).

Alkolle de yıkayabilirsin ya da 2 gün rafta da bekletebilirsin. Sonuçta normal bir virüsü öldüren her şey koronavirüsü de öldürecek.

►Dezenformasyondan kaçmak mümkün değil ama çözüm de o kadar zor değil. Kimileri sizi müthiş yanlış yönlendirebilir, mesela günde üç kere duş almanızı söyleyebilir. Ya da bazı yoneticiler birtakım başka amaçlar ya da sadece yeteneksizlik sebebiyle bazı bilgileri çarpıtabilir ama bu gerçekten kendini kolayca eğitebileceğin bir konu. Evde kalın, temizliğinize özen gösterin ve ellerinizi yıkayın. Bu kadar basit.

►Hastaneye gelenlerden biri, her yerde virüslerin olduğunu söylediğimiz için bizim konuyu abarttığımızı düşünüyordu. Çocukluk döneminde İspanya İç Savaşı’nı yasamış. Ona dedim ki, “O zaman dışarıdan bomba sesleri geliyordu ve korkudan evde kalıyordun. Şimdi de aynı durumdayız ama sen bomba seslerini duymuyorsun, tek fark bu.”

SAKİN VE SABIRLI OLMALIYIZ

►İki hafta evde kalmak kolay ama iki ay evde nasıl kalacağız? Soğukkanlı olmalıyız ve aldığımız önlemleri de buna göre, kendimizi sabırla önümüzdeki haftalara taşıyacak önlemleri almalıyız. İki ay sonra insanlar daha da paranoyak olmaya başlayacaklar. mesela hükümeti önlemleri geç aldığı için suçlayacaklar. Ama o zamanlara daha sağlam bir psikolojiyle girmemiz gerekiyor.

►Aslında insanlar alkışları da kendilerini rahatlatmak için yapıyorlar. Kimisi sadece diğerlerini motive etmek için yapıyor kimisi ise bize destek vermek icin yapıyor. Benim için evinde kalmana yardım ettiği sürece neden çıkıp alkışladığının çok da bir önemi yok. Açıkçası bu, İspanya’dan beklemediğim düzeyde bir birlik ve dayanışma gösterisi ve bu benim hoşuma gidiyor.

►Hastalığı durdurmanın 2 yolu var. Anlık tedavi icin ilaç ve uzun vadeli koruma için ise aşı.
Şu an iki farklı ilaç bu hastalığın tedavisi icin umut vadediyor. Biri bir sıtma ilacı digeri ise Azitromisin isimli antibiyotik. Fransa’daki çalışmalarda iyi sonuçlar almaya başladılar ve hepimiz bu tedavilere bakıyoruz. Yaz aylarının ve havanın ısınması, ultraviyole ışınların bakterileri ve virüsleri öldürmesinden dolayı, isimizi kolaylaştıracaktır ama tamamen yok etmesini de bekleyebilir miyiz, bilmiyorum. Umarım Temmuz’da ya da en geç Ağustos’ta denize girebiliriz ama inan sana söz veremiyorum.