İstanbul'da 30 yıldır taksi sayısı değişmedi! İşte Erdoğan'ın atadığı bakanın savunduğu sistemin ardındaki rant

İstanbul’daki taksi sorunu çözüm beklemeye devam ediyor.

1990’dan bu yana taksi plaka sayısında herhangi bir değişiklik olmaması İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gündeminde. Bu kapsamda dün UKOME toplantısı yapıldı ve toplantıda yaklaşık 2 saat bu konu tartışıldı.

İBB temsilcilerinin tezine karşı Ulaştırma Bakanlığı ve Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcileri antitezlerini sundular.

Toplantının sonunda İmamoğlu’nun 5 bin yeni taksi önerisi oy çokluğuyla reddedildi. İmamoğlu, İstanbul’daki taksi sayısının artırılması gerektiğini ve yeni taksilerde yeni bir model oluşturulması gerektiğini savunuyor.

Birgün'den Ozan Gündoğdu'nun haberine göre; Savunmasının temelini ise İstanbullular’ın yüzde 90’ının üzerinde taksilerden memnun olmaması oluşturuyor. Bu konuda yapılan araştırmalarda ise taksilerin kısa mesafeye gitmeme, trafiğe girmeme, yoğun saatlerde müşteri beğenme vb. şikayetler olduğunu ortaya konuluyor.

Sadece İstanbullular’ın talebi değil, bunun yanı sıra mevcut taksi modelinde, taksiden elde edilen gelirin küçük bir kısmının şoföre kaldığı, şoförlerin kendi sigortasını kendisinin yaptığı, taksinin kazalar sonucu oluşan hasarları da şoförlerin yüklendiği, plaka sahibi ve galericilerin neredeyse hiçbir şey yapmadan gelirin yarısından fazlasını aldıkları da UKOME toplantısında İBB tarafının tezini güçlendiren noktaları oluşturdu.

Buna karşı Ulaştırma Bakanlığı ile Taksiciler Odası temsilcileri karara karşı çıkarken, taksi sayısının yeterli olduğunu, 1990’dan bu yana raylı sistemlerin İstanbul’da yaygınlaştığını, bu yüzden yeni taksiye ihtiyaç olmadığını savundular. 2 saatlik tartışmanın sonunda kararlarını değiştirmediler ve taksi sayısının sabit kalması gerektiği yönünde oy verdiler.

***

İşin arkasında rant var

İstanbul’da bir taksi plakasının fiyatı 2,2 milyon TL. 17 bin 395 adet taksinin toplam değeri 40 milyar lira. Eğer 5 bin yeni taksi piyasaya sürülürse bu fiyatın düşeceği veya eski hızında artmayacağı biliniyor. Taksi sayısının 30 yıldır değişmemiş olması plaka fiyatlarını yukarı tırmandırıyor. Verilere göre 1990’dan bu yana taksi plakaları her yıl enflasyon oranı kadar değerlenseydi, bugün İstanbul’daki bir taksi plakasının bedeli 197 bin TL olacaktı. Ancak plaka sayısı artmadığı için bu tutar 2,2 milyon TL’ye dayanmış durumda.

***

4 başlıkta İstanbul’daki taksi sorunu

1- İstanbul nüfusu 1990’da 7,5 milyondu, şimdi ise 16 milyon. Buna karşılık 1990’da da 17 bin 395 adet taksi vardı, bugün de aynı sayıda taksi var.

2- İstanbul’un taksi modelinde plaka sahibi, plakayı galericiyle teslim ediyor, galerici toplam gelirin yüzde 3’ü karşılığında plakayı şoföre veriyor. Şoför günde 15-16 saat çalışmasına rağmen ne sigortası var ne güvencesi. Üstelik eline geçen para taksi gelirinin üçte birine karşılık gelmiyor.

3- İstanbul’un taksi modelinde taksi şoförü sürekli zamanla yarışıyor. Çalıştığı süre içinde hem plakanın günlük kirasını, mazotunu ve sigortasını çıkarmaya çalışıyor. Çıkarıp üstüne kazandığı para ancak şoförün cebine kalıyor. Bu stres, yolcuya yansıyor.

4- İBB’nin son yaptırdığı araştırmaya göre taksi hizmetinden memnun değilim diyenlerin oranı yüzde 93.

***

İBB ne istiyordu?

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin önerdiği sisteme göre;

1- 5 bin yeni taksi ve bin yeni dolmuş piyasaya sürülecek. Böylece taksi sayısı 17 bin 395’ten 22 bin 395’e çıkacak.

2 - Yeni taksilerin sahibi İBB olacak. Plakalar satılmayacak, kiralanacak.

3- Kiralama ihalesi süresiz olmayacak, yıllık kiralanacak, süre bittiğinde yeniden ihale açılacak.

4- Şoförler sigortalı olacak, güne borçlu başlamayacak, süre stresi altında olmayacak.

5 - Taksilerin tasarımı İstanbul’un kent kültürünü yansıtacak, özel tasarlanacak.