İşte BioNTech, Moderna ve AstraZeneca aşılarının artıları ve eksileri

Koronavirüs ile mücadele için halihazırda öne çıkan üç aşı var. Yaklaşık iki hafta önce üçü de sonuçlarını açıkladı ve yakında ABD ve Avrupa’da aşılamanın başlaması bekleniyor.

Avrupa nüfusu için aşı garantileri alınırken, Alman medyası BioNTech – Pfizer, Moderna ve AstraZeneca – Oxford aşılarını karşılaştırdı. Fiyat ve salgını durdurmada, klasik aşı türünde üretilen AstraZeneca ön plana çıkıyor. BioNTech'in aşısının en büyük dezavantajı, eksi 70 dereceyi bulan saklanma mecburiyeti.

Sözcü'den Ali Gülen'in derlemesine göre aşıların özellikleri:

BioNTech – PFIZER

Adı: BNT162b2

Türü: mRNA-Impfstoff ve yüzde 95 etkili.

Yan etkileri: Şu ana kadar ağır bir yan etkisi görülmedi.

Fiyatı: Bir dozu, yaklaşık 20 dolar (156 TL) ve iki doz gerekiyor.

Saklanması: Aşının eksi 70 derecede saklanması ve bu şekilde gönderilmesi gerekiyor. Normal soğutucuda sadece 5 gün dayanabiliyor.

Risk gruplarındaki etkileri: Hemen her yaş grubunda benzer başarı oranı elde edildi. 65 yaş üzerinde başarı oranı yüzde 94.

Koruma derecesi: Ağır vakalarda koruyup korumadığı bilinmiyor. 9 kişilik Plasebo grubunda ağır hastalık belirtileri görüldü. Aşılanan biri ise daha sonra ağır bir Covid-19 geçirdi.

Salgına etkisi: Virüsün yayılmasını önleyip önlemeyeceği bilinmiyor.

Üretim kapasitesi: Geleneksel aşılara oranla daha hızlı olacak. Bu yıl 50 milyon doz hazır edilecek. 2021'de ise 1.3 milyar doz üretilecek.

Onay durumu: ABD’de FDA'ya acil onay için başvuruldu. Ayrıca Avrupa'nın onay grubu olan EMA'ya da belgeler iletildi.

SONUÇ: Pfizer, bu kadar düşük sıcaklıkta saklama ve nakliyede deneyimli olduğunu açıklasa da, eksi 70 derecede koruma zorunluluğu bir sorun. Ayrıca, hastalığı ağır geçirenlerde koruma sağlayıp sağlamadığı tam net değil ve salgının yayılmasını da engelleyebileceği şüpheli.

MODERNA

Adı: mRNA-1273

Türü: mRNA tabanlı ve yüzde 94.5 etkili.

Yan etkileri: Orta derecede. Şu ana kadar ağır bir vaka görülmedi.

Fiyatı: Yaklaşık 25 dolar (195 TL) ve iki doz gerekiyor.

Saklanması: Normal buzdolabında 30 gün saklanabiliyor. Altı ay boyunca eksi 20 derecede korunuyor.

Risk gruplarındaki etkileri: Yaşına bakmadan her grupta etkin. Kronik rahatsızlığı olanlarda da etkili oluyor.

Koruma derecesi: Enfeksiyondan koruma sağladığı ve ağır vakalarda olumlu sonuçlar verdiği duyuruldu.

Salgına etkisi: Virüsün yayılmasını önleyip önleyemeyeceği bilinmiyor.

Üretim kapasitesi: Bu yıl içinde 20 milyon üretilecek. Önümüzdeki yıl ise 500 milyon ile 1 milyar doz arası üretim olacak.

Onay durumu: Moderna önümüzdeki haftalarda ABD’de onay kurumuna başvuracak. Avrupa onay kurumu ise onay sürecini inceliyor.

SONUÇ: Yüksek oranda etkili. BioNTech – Pfizer'in ürettiği aşıya oranla hem saklama hem de nakliyede büyük avantajı var. Çünkü bu aşıyı öyle aşırı soğuklarda saklamaya gerek yok. Pfizer'in aşısı gibi, salgını durduracağı şüpheli.

ASTRAZENECA – OXFORD ÜNİVERSİTESİ

Adı: AZD1222

Türü: Vektör aşı. Klasik gen teknolojisi ile virüsün taşıdığı bazı genlerin, onun içine enjekte edilmesiyle çalışıyor ve yüzde 62 ile 90 oranında etkili. Etkisi verilen doza bağlı.

Yanı etkileri: Şu ana kadar bir yan etkisi görülmedi.

Fiyatı: Oldukça hesaplı. Bir dozu 2.5 dolar (20 TL) ama bu Avrupa'daki satış fiyatı.

Saklanması: Eksi iki ile eksi 8 derece arasında buzdolabında saklanabilir. Bu şekilde taşınabilir.

Risk gruplarındaki etkileri: Özellikle yaşlı gruplarda oldukça olumlu sonuçlar verdi. Yaşlıların vücudunda da, bu aşıdan sonra gençler oranında antikor oluştu.

Salgına etkisi: Hastalığın seyrini değiştirip azalma sağlayabilir.

Üretim kapasitesi: Mart ayı sonuna kadar dünya çapında 300 milyon dağıtılacak. 2021'de üç milyar aşı hazır edilecek. 50 milyon dozdan fazlası Almanya'ya verilecek.

Onay durumu: ABD’de FDA ile görüşmeler başladı. Ayrıca, diğer ülkelerdeki sağlık kurumlarına da onay için gönderildi. Eylül ayı başında bir deneğin sinir sisteminde ihtihaplanmaya neden olduğu gerekçesiyle, denemeler bir süre durdurulmuştu.

SONUÇ: Koruma oranı, BioNTech – Pfizer ve Moderna'ya göre düşük görünüyor. Ancak ikinci dozdan sonra koruma artıyor. Saklanması, taşınması ve kullanımı oldukça kolay ve soğutma altyapısı hazır olmayan yerlerde bile saklanabilecek. Ayrıca, fiyatı da RNA tabanlı aşılara göre çok ucuz.

AVRUPA AŞIYI GARANTİLEDİ

Şu ana kadar en önde giden bu üç aşı da henüz onay almadı ama aralık ayı içerisinde onayların çıkması bekleniyor. Aşılar onaylanınca 27 AB ülkesinin tümü az miktarlarda da olsa ulaşacak. Almanya'da ilk aşılamanın 10 gün içinde başlayabileceği belirtiliyor.

AB, aşılar iki kez verilse bile 450 milyonluk nüfus için gerekli hazırlıkları yaptı. Moderna'dan 300 milyon doz, BioNTech – Pfizer'dan 300 milyon doz ve AstraZeneca'dan 300 milyon dozu garantiledi. Ayrıca Alman üretici Curevac'tan 405 milyon kutu, Sanofi GSK'dan 300 milyon kutu ve Johnson and Johnsan'dan 200 milyon kutuluk garanti alındı.