İthal kağıda dövizle servet akıtılıyor!

Dövizle kâğıt ithalatı için kamunun kasasından üç buçuk yılda 11 milyar dolar çıktı.

Birgün'den Hüseyin Şimşek'in haberine göre; 1936 yılında faaliyete başlayan Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları’nın (SEKA) AKP döneminde özelleştirildikten sonra 2005 yılında kapanmasının kamuya yükü, oldukça fazla. Bu yük son üç yılda, 11 milyar dolar§ı aştı. 69 yıllık yerli kâğıt üretimi sonrasında SEKA’nın kapatılmasının ardından dövizle kâğıt ithalatına başlanırken, ekonomideki durgunluk ve dövizdeki yüksek artış, ithalatın bütçeye olan yükünü arttırdı. Basılı yayınların üzerinde ciddi bir yük olan kâğıt ithalatı için 2015 yılından bu yana 11 milyar 87 milyon 818 bin dolar harcandı.

İthal kâğıtlara 2015 yılında 2 milyar 683 milyon 943 bin dolar, 2016 yılında 2 milyar 684 milyon 713 bin dolar ve 2017 yılında 2 milyar 811 milyon 917 bin dolar harcandı. 2018’in sekiz aylık kâğıt ithalatı bilançosu ise 957 milyon 583 bin dolar oldu. Odun ve diğer lifli selülozik maddelerin hamurundan elde edilen ‘geri dönüşümlü kâğıt’ için ise 949 milyon 662 bin dolarlık ithalat yapıldı.

Fabrikalar peşkeş çekildi

SEKA’nın özelleştirilmesinden yine yandaşlar kazançlı çıktı. SEKA Balıkesir işletmesi, 2003 yılında özelleştirilerek, 1 milyon 200 bin metrekarelik bölümü değerinin çok altında bir rakam olan 1.1 milyon dolara, taksitle Albayrak Turizm Seyahat İnşaat A.Ş.’ye satıldı. Albayrak A.Ş. her yıl kağıt üretimine başlanacağını açıklasa da fabrika kaderine terk edildi.

Gazete kâğıdı üreten SEKA Giresun Fabrikası da özelleştirmenin ardından yok oldu. 2003 yılında Milda A.Ş’ye 5 milyon TL’ye satılan fabrika adeta yağmalandı. Necmettin Erbakan’ın damadı Mehmet Altınöz’ün Yönetim Kurulu üyesi olduğu Milda A.Ş., fabrikanın makinelerini 11 milyon TL’ye hurdacıya, işletmenin iki arazisini de 68 milyon TL’ye Giresun İl Özel İdaresi’ne sattı. Giresun İl Özel İdaresi ise araziyi TOKİ’ye devretti. TOKİ de araziler üzerine toplam bin 500 konut inşa etti.

SEKA’nın son fabrikası olan İzmit Kâğıt Fabrikası, özelleştirilme kararının duyurulmasının ardından işçilerin yaptığı grev sonrasında 2005’de kapatıldı. Fabrika binası müze yapıldı.

Meclis araştırması istendi

Gazete sahipleri ile matbaa ve yayınevlerini büyük mali sıkıntılara sokulduğunu ifade eden CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, TBMM Başkanlığı’na bir araştırma önergesi sundu. Özelleştirilen SEKA’nın kağıt üretimine geçmeme nedeninin araştırılması istenen önergede ayrıca, “Usulsüz özelleştirmelerin 15 yıl boyunca geriye dönerek incelenmesi, sorumlular hakkında yasal işlem başlatılması, ithalattan kaynaklanan sıkıntıların giderilmesi, kitap ve gazete kağıdında yüzde 8, birinci hamur kağıtta yüzde 18 olan KDV’nin sıfırlanması ve Basın İlan Kurumu aracılığıyla kağıdın ucuz fiyattan tedarik edilerek gazete sahiplerine satılması için” bir Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını istendi.

‘Kâğıtta yabancıya mahkûmuz’

300’e yakın matbaa ve yerel gazetenin yanı sıra ve birçok yayınevinin ithal kağıt nedeniyle kapandığını hatırlatan CHP’li Aygun, önergesinde, “Türkiye kağıtta yabancıya mahkum olmuştur. Mayıs ayından itibaren doların yükselişi ile başlayan kriz sonucu kitap kağıdının tonu 2017’ye göre 750 Avro’dan 900 Avro’ya, gazete kağıdının tonu 450 Dolar’dan 800 Dolar’a çıkmış ve kağıt sektörüne bağlı piyasa alt üst olmuştur” dedi.

***

Yayıncılar Birliği’nden çağrı

Türkiye Yayıncılar Birliği, yayıncılıkta yaşanan krize ilişkin, “Dünya yayıncılık endüstrisini yayıncılığımızla dayanışmaya çağırıyoruz” açıklamasında bulundu. Yayıncılar Birliği’nin açıklamasında, “Ülkemizde yayınlanan kitapların yüzde 30-35’ini kültürel alanda yayınlanan çeviri kitaplar oluşturuyor. Daha şimdiden birçok yayıncı çeviri eserler yerine Türkiyeli yazarlara yöneleceğini açıklıyor. Bizler, Türkiye’yi uluslararası yayıncılık düzleminden düşürmeden, söz konusu şartlar altında çalışmayı sürdürürken, uluslararası yayıncılık camiasının tüm taraflarını, yazarları, yayıncıları, ajansları, yaşadığımız bu koşullara karşı duyarlı olmaya ve Türkiyeli yayıncılarla dayanışma göstermeye çağırıyoruz” denildi.