Kritik uyarı: İşsizlik oranı artacak

Türkiye’de istihdam konusunda kısa vadeli geleceğe dönük tahmin yapan tek kuruluş durumundaki TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SPM), Kasım-2018 dönemi işsizlik oranının, Ekim dönemine göre 0.3 puan artarak yüzde 11.9'a yükseleceğini tahmin etti.

SPM’nin tahminine göre, Kasım döneminde tarım dışı işsizlik oranı da 0.4 puan artarak yüzde 14'e çıkacak.

SPM Araştırmacısı Pınar Kaynak, geçen yılın üçüncü çeyreğinde, kamu ve özel sektör yatırımlarının toplamı olan gayrisafi sabit sermaye oluşumunun yüzde 4 küçüldüğünü, diğer yandan Kasım döneminde ihracatın bir önceki döneme göre yüzde 1.0 azalırken, ithalatın çok ufak bir miktarda, (yüzde 0,03) olsa da artmaya devam ettiğine işaret etti.

Sanayi üretim endeksinin (SÜE) ise 3,8 puan düştüğünü, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış SÜE’nin 0,3 puan azaldığını ifade eden Kaynak, "Tüm bu gelişmelerin Kasım dönemi işgücü piyasalarına yansıması şaşırtıcı olmayacaktır" dedi.

SPM, Cuma günü açıklanacak Kasım dönemi işsizlik verilerinde mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0,5 puan artarak yüzde 14; istihdam oranının ise 0.5 puan azalarak yüzde 47 düzeylerinde gerçekleşeceğini tahmin etti. Sanayi istihdamının ise küçük bir azalmayla 5 milyon 652 bin kişi düzeyine inmesi bekleniyor.

"Gelişmelerin işgücü piyasalarına yansıması şaşırtıcı olmayacak"

Çalışmanın sonuç bölümünde ise yüzde 11.9’luk Kasım 2018 dönemi işsizlik tahmininin gerekçeleri ise şöyle anlatıldı:

"Kasım döneminde işsizlik verilerindeki artışın, azalarak da olsa devam etmesi beklenmelidir.

"2018 yılının 3. çeyreğinde gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 4 küçülmüştür.

"Diğer yandan Kasım döneminde ihracat bir önceki döneme göre yüzde 1.0 azalırken, ithalat çok ufak bir miktarda (yüzde 0.03) olsa da artmaya devam etmiştir.

"Sanayi üretim endeksine (SÜE) bakılacak olursa ise 3.8 puan düştüğü görülmektedir.

"Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ise (SÜE) 0.3 puan azalmıştır.

"Tüm bu gelişmelerin Kasım dönemi işgücü piyasalarına yansıması şaşırtıcı olmayacaktır.

"Yaptığımız sayısal tahminler de bu beklentimizi destekler niteliktedir."

Kapasite kullanım oranları düştü

"İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı"nın (KKO) ise Ekim döneminde geçen yılın aynı ayına göre 4.3 puan azalarak yüzde 75.4 düzeyine düştüğü ve bu rakamın Eylül 2018 dönemi imalat sanayi KKO düzeyinden 0.8 puan düşük olduğu ifade edilen çalışmada, "Ekim 2018’de tüketim malları imalatı alt sektöründeki kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 1.2 puan artarak yüzde 73.6 düzeyinde seyretti. Yine aynı dönemde ara malları imalatındaki KKO yüzde 77.7’den yüzde 75.6’ya; yatırım malları imalatındaki KKO ise yüzde 76.4’ten yüzde 75.7’ye indi. Dolayısıyla, ara ve yatırım malları KKO’larının azalma eğiliminin devam ettiği gözlenirken, tüketim malları KKO’sunun artış eğilimine geçtiği görülmektedir" değerlendirmesinde bulunuldu.

"İşsizlik oranlarındaki artış eğiliminin devam ettiği görülmektedir"

SPM çalışmasında TÜİK’in Ekim 2018 genel işsizlik oranını yüzde 11.6 olarak açıkladığı ifade edilerek, bu oranın bir önceki yılın aynı döneminden 1.3 puan, Eylül dönemi işsizlik oranından ise 0.2 puan yüksek olduğuna dikkat çekildi.

İşsiz sayısının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 15.2 artarak 3 milyon 287 bin kişiden 3 milyon 788 bin kişiye çıktığı da bildirildi.

Tarım dışı işsizlik oranının ise Eylül dönemine göre 0.1 puan artarak yüzde 13.6 seviyesine yükseldiği ve bu oranın bir önceki yılın aynı döneminden 1.3 puan yüksek olduğu belirtildi.

Çalışmada, "Dolayısıyla işsizlik oranlarındaki artış eğiliminin devam ettiği görülmektedir. Bu oranlar son bir buçuk yılın en yüksek oranlarıdır. Genel işsizlik oranı ve tarım dışı işsizlik oranında Kasım 2012’den bu yana süregelen artış eğilimi devam etmektedir" değerlendirmesinde bulunuldu.

SPM’nin Ekim-2018 dönemi işsizlik verilerine yönelik diğer tespitleri şöyle:

İşgücü: Ekim döneminde işgücü, Eylül dönemine göre yüzde 0.5 azalarak 32 milyon 658 bin kişi olarak açıklandı. Geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 2.3 bir artış görülmektedir. Bu da 726 bin kişinin daha işgücüne katıldığını göstermektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü bir önceki döneme göre 121 bin kişi artarak 32 milyon 604 bin kişi seviyesine indi. Bu da bir önceki döneme göre yüzde 0.4, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 2.3 bir genişleme olduğuna işaret etmektedir.

İşgücüne Katılım Oranı: Ekim 2018 toplam işgücüne katılım oranı (İKO) yüzde 53.7 olarak açıklandı. Bu oran Eylül döneminden 0.3 puan düşük olmakla beraber geçen yılın aynı döneminden 0.6 puan yüksektir. Diğer yandan, mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılım oranı Eylül dönemine göre 0.2 puan artarak yüzde 53.6 olarak açıklandı. Bu oran geçen yılın aynı döneminden 0.6 puan yüksektir.

İstihdam: Ekim 2018’de imalat sektöründe istihdam bir önceki döneme göre 8 bin kişi artarak 5 milyon 243 bin seviyesinde seyrederken, madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektörlerinde de toplam istihdam 11 bin kişi azalmıştır.

Bunlara paralel olarak sanayi sektörü istihdamı Eylül dönemine göre 2 bin kişi azalarak 5 milyon 696 bin kişi seviyesine inmiştir. Yıllık bazda hem imalat sektöründeki 188 bin, hem de madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektöründe meydana gelen 38 bin kişilik artışa mukabil, sanayi istihdamı yıllık olarak 226 bin kişi artmıştır.