Kuraklığın yaşandığı Trakya'da erken ekilen buğdayda böcek zararı

TRAKYA’da son 91 yılın en kurak dönemine yaşanırken, erken ekimi yapılan buğday tarlalarında sararmalar meydana geldi, zararlı böcekler ürüne zarar verdi.

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, buğdaya canlıların kuraklık nedeniyle zarar verdiğini belirterek, "Özellikle buğdayda bu topraktaki etkili kök bölgesindeki kuraklıktan dolayı hava nem dengesi hava lehine nem aleyhine bozuluyor" dedi.

Türkiye'nin buğday, ayçiçeği, çeltik gibi ürünlerinin en önemli merkezlerinden olan Trakya'da, son 91 yılın en kurak dönemi yaşanıyor. Bölgede erken ekilen buğdayda kuraklık nedeniyle, sararmalar meydana gelirken, bazı bölgelerde kurt, böcek gibi canlılar, ürünlere zarar vermeye başladı.

'BİTKİ SAYILARINDA AZALMA VAR'

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, bölgede son dönemlerde buğdaylarda görünün kurtlanma ve böceklenmenin kuraklığın yanı sıra erken ekim yapılan yerlerde de sık görüldüğünü söyledi.

Prof. Dr. Orta, "Bütün bu yaşadıklarımız hepsi küresel sıtmanın yarattığı kuraklık ve havaların gereğinden daha fazla daha yüksek derecelerde sıcak olmasından kaynaklanıyor. Özellikle buğdayda bu topraktaki etkili kök bölgesindeki kuraklıktan dolayı hava nem dengesi, hava lehine nem aleyhine bozuluyor. Bu bozulmada hem hava sıcaklığı hem de toprak sıcaklığı istenen derecelere düşmüyor. Bu nedenle gerek toprakta gerekse toprak üstünde hastalık ve zararlılar, kurt, böcek, sinek gibi canlılar yaşamlarını kolaylıkla sürdürebildikleri için buğdaya zarar veriyor. Nerede daha çok gözüküyor?

Erken ekimlerde onun dışında anıza ekimlerde yani münavebenin düzgün olarak uygulanmadığı her yıl ardı ardına hububat ekilen anızlarda organik madde daha fazla olduğu için, daha kaba kaldığı için dolayısıyla topraktaki havalanma daha rahat olduğu için bu toprak altı canlıları çok daha rahat yaşayarak havanında sıcaklığından da istifade ederek bitkiye zarar veriyorlar. Belirli bölgelerde ciddi düzeyde bitki sayısında azalmalar mevcut" dedi.

'BİLİNEN ÇOK TEDBİRİ YOK'

Böceklenme ve kurtlanmanın bilindiğini ancak tedbirinin olmadığını ifade eden Prof. Dr. Orta, "Bunun bilinen çok tedbiri yok, bazı uygulanan ilaçlar var. Uygulayıcılar kullanıyorlar ama yüzde 100 çözüm elde ettiklerini söylemek mümkün değil. Olması gereken insan üstü bir an önce artık mevsimlerin mevsim normallerine gelmesi gerek, soğukluk, sıcaklık, gerekse yağışlarla normallere dönerse yağmurlar arkasında kar, arkasından don ve benzeri gelişmelerle doğa bu işi kendi halledecektir. Bizim yapabileceğimiz çok bir şeyimiz yok" diye konuştu.

'2 MİLYON TONU TRAKYA KARŞILIYOR'

Trakya'nın, Türkiye'nin 2 milyon tonluk buğdayını karşıladığını belirten Prof. Dr. Halim Orta, "Trakya'nın enteresan bir özelliği var. Türkiye topraklarının yaklaşık yüzde 35'i tarıma açıkken Trakya'da yüzde 60'ı açık. Yani Trakya bir tarım bölgesi. Buradan baktığımızda Trakya, Türkiye buğday ekilişi alanlarının yüzde 5'ini oluştururken verim, yani yüzde 10'u, yani iki katı Türkiye ortalamasının. Biz yaklaşık 20 milyon tonluk buğday üretimimizin 2 milyon tonunu Trakya'dan sağlıyoruz ve Trakya'da hakikaten kaliteli buğday üretiliyor.

Bunun sebebi hem iklimin, mevsimin, coğrafyanın olması. Bundan önceki yıllarda hem de üreticilerin artık buğday tarımında uzmanlaşmış olmaları dikkatli ve özenli üretim yapmalarından kaynaklanıyor. Eğer Trakya'da tabii Türkiye'nin birçok yerinde de böyle ama bu kuraklık, bu sıcaklık devam ederse rekolte kaybı yaşarız, bunun yanında kalitede de düşüklükler yaşarız" dedi.

'ERKEN EKİMLERDE GÖRÜLÜYOR'

Tekirdağ'ın Çorlu ilçesi Ziraat Odası Başkanı Ali Topuz, erken ekim yapılan buğdaylarda kurtlanmanın olduğunu söyledi. Topuz, "Hastalık olarak çok yoğun bir hastalık yok ama buğdaylarda erken ekimden kaynaklanan kurt gözükmekte. Bu kurtlar biraz buğdaylara zarar vermekte ama bu çok az bir oranda bölgemizde. Biz araziye çıkıp dolaştığımız zaman bunun neticesini, erken ekime ve anıza ekime bağladık. Mesela buğday yerine buğday eken çiftçilerimizde bu gözüküyor. Neden bu kurtlar oluşuyor? Saplı kalmasından dolayı oluşuyor.

Bizim çiftçilere önerimiz erken ekimden kaçının. Çoğu çiftçimiz bu kurala uydu ve bizleri dinleyerek geç ekim yaptı. Birkaç köyümüzde gözüktü bu ama çok sıkıntı yaratacak bir hastalık gözükmüyor şu anda. Kuraklığın etkisi şu anda kış kuraklığı olarak görebiliriz. Yağmurların yağmaması tabii bizi olumsuz etkiliyor. Bizim bu aylarda yağmur değil kar almamız gerekiyordu. Tabii bir kuraklık var şu anda ama inşallah ocak ayında yağmurlu gösteriyor. Bu yağmurları alarak buğdaylarımızın inşallah önümüzdeki seneye iyi bir sezon geçireceğiz diye umut ediyoruz" dedi. (DHA)