Libya’da uzlaşı sağlanamadı, gözler ABD'yle temasta

Suriye ve Libya’da rakip cepheleri destekleyen Ankara-Moskova hattında gözlerin çevrildiği, her iki çatışma sahasında da yükselen tansiyonu dindirmek için umutların bağlandığı kritik ziyarete Rusya’dan son dakikada iptal hamlesi geldi.

Cumhuriyet'ten Hüseyin Hayatsever'in haberine göre, Libya ve İdlib krizlerini görüşmek üzere Türkiye’ye gelecekleri açıklanan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun ziyaretlerini ertelemesi, iki ülkenin Libya konusunda fikir ayrılıklarının büyüklüğünü ortaya koydu. Rusya Dışişleri Bakanlığı, iki bakanın İstanbul ziyaretinin iptaliyle ilgili açıklamasında, Türk ve Rus dışişleri ile savunma bakanlıkları yetkililerinin 19 Ocak’ta yapılan Berlin konferansında alınan kararlar doğrultusunda, BM himayesinde Libya’da ateşkes ve siyasi çözüm için “çalışmaların sürdüğünü”, bakanlar düzeyinde yapılacak görüşmenin tarihine daha sonra karar verileceğini duyurdu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında sadece Libya konusuna atıf yapılırken, Türk Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında ise sadece bakan yardımcıları düzeyinde görüşmelerin süreceği, bakanlar düzeyinde yapılacak görüşmenin tarihine daha sonra karar verileceği belirtildi ancak bir ayrıntı yer almadı.

TOP ANKARA-UUH HATTINDA

Ziyaretin iptali öncesinde zirveye hazırlık kapsamında Rusya’dan İstanbul’a gelen heyetlerin bakan yardımcıları düzeyinde toplantılar yaptığı bildirildi. Kommersant gazetesinin Rus diplomatik kaynaklara dayandırarak yayımladığı haberine göre Rus tarafı, İstanbul’daki toplantıda Libya’da ateşkes için ortak açıklama yapılmasını istedi.

Ancak Türk tarafının, Ankara’nın Libya’da desteklediği Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Ulusal Uzlaşı Hükümeti lideri Feyyaz Sarraj’la eşgüdüm için süre talep etmesi üzerine bakanlar düzeyinde yapılacak toplantı ertelendi. UUH güçlerinin ilerleyişinin ardından Libya Ulusal Ordusu lideri General Halife Hafter Kahire’yi ziyaret etmiş, ardından Mısır’dan Libya’da ateşkes çağrısı gelmişti. Rusya ateşkes çağrısına destek verirken Türkiye ise ateşkes çağrısının “ölü doğduğunu” açıklamıştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in 5 Mart’ta Moskova’da sağladığı mutabakatla İdlib’de yükselen gerilim “dondurulmuş”, buna karşın Türkiye ve Rusya’nın farklı cephelerde yer aldığı Libya’da çatışmalar yoğunlaşmıştı.

GÖZLER ABD’YLE TEMASTA

Rusya’yla yapılan ve bu aşamada sonuç vermeyen Libya görüşmelerinin ardından dikkatler, ABD’yle yapılacak görüşmelere çevrildi. Erdoğan ve Trump’ın, yaptıkları görüşmede iki ülke arasında Libya konulu çalışma grubu kurulmasını kararlaştırdığı ve bu kapsamda önce uzman daha sonra da bakan düzeyinde görüşmeler yapılacağı duyurulurken Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, ABD’nin Libya’da daha aktif bir rol üstlenmesi gerektiğini söylemişti.

Türkiye’nin, ABD’ye Libya’da daha aktif rol alma çağrısı, farklı cephelerde yer aldığı Rusya’yı dengeleme çabası olarak yorumlanırken ABD, Libya konusunda söylem düzeyinde UUH’ye destek verse de bunun sahaya nasıl bir yansıması olacağı konusunda bir sinyal vermedi.

İDLİB’DE YÜKSEK TANSİYON

Astana ortakları Rusya ve Türkiye’nin Libya’nın yanı sıra Suriye’yi de ele alacağı zirveyi iptal etmesi öncesinde, kırılgan ateşkesin geleceğine yönelik kaygıların sürdüğü İdlib’de de kritik gelişmeler yaşandı. Lübnan merkezli El Masdar haber sitesine göre, Şam yönetiminin yakın müttefiki Rusya’ya ait savaş uçakları, önceki gün Suriye’nin İdlib vilayetinde cihatçı Türkistan İslam Partisi ve Kaide uzantılı Hurras el Din örgütü hedeflerine hava saldırıları düzenledi.

Suriye birlikleri geçen hafta da Hama ve İdlib kırsallarında militanların mevzilerini hava ve karadan hedef almıştı.

İRAN’DAN KRİTİK ZİYARET

İdlib’de tansiyonun yükselmesi üzerine Türkiye’nin Rusya’yla birlikte Astana ortağı İran’ın Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in de Türkiye’yi ziyaret edeceği duyurulmuştu. İran’ın Türkiye temasları sonrasında Zarif’in bugün Rusya’ya geçmesi bekleniyor.