Lûbe Ayar: MHK tüm sezonu zan altında bıraktı, yarın 'şaibelidir' denilerek ligin iptali istense ne olacak?
Merkez Hakem Kurulu'nun spor camiasında tartışmalara neden olan '13 hakem' kararını gazeteci Lûbe Ayar'la konuştuk. Tüm sezonun zan altında bırakıldığı görüşünde olan Ayar, ayrıca UEFA ve FIFA'nın Cüneyt Çakır'a sahip çıkma hazırlığında olduğunu söyledi.
Özellikle son yıllarda, aralarında dört büyüklerin de olduğu birçok kulübün şikayet ettiği Merkez Hakem Kurulu (MHK), Süper Lig'in bitimine 10 hafta kala 13 hakemi sezon sonuna kadar liste dışı bıraktıklarını duyurdu.
Aralarında Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus, Ali Palabıyık ve Abdulkadir Bitigen gibi isimlerin de bulunduğu hakemlere uygulanan 'yaptırım', spor camiasında zamanlaması nedeniyle tartışmalara yol açtı. MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu'nun "Hür değillerdi" şeklindeki açıklamasıysa, bunları boyutlandırdı:
"Bazı arkadaşlarımız bilerek veya bilmeyerek kurumun üzerindeymiş gibi davranmaya başladılar. Bir toplum içerisinde yaşıyoruz. Rol modellerimiz var. Bazı arkadaşlarımız kendileri için normal olan ve bulundukları statüden dolayı hakemlik müsessesini rahatsız ettiği tespitini yaptık. Hakemlerden beklenen en doğru şey rahat ve hür iradeleriyle karar vermeleriydi. Kulübe zarar verdiklerine kesin karar verdikten sonra 10 hafta beklemeye bizim değil, Türk futbolunun tahammülü yok. Sistemin önünü açmak için sistemde tıkanıklık yapan isimlerle yollarımızı ayırdık."
Türk futbolunda yaşanan son 'depremi', gazeteci Lûbe Ayar'la konuştuk. O da, diğer birçok spor yorumcusu gibi MHK'nın zamanlamasının yanlış olduğu, tüm sezonu şaibeli hale getirdiği görüşünde.
"Haklılığından / haksızlığından öte zamanlamasıyla tartışılan bir karar oldu. Haklılık payı derken, Türkiye'de hakem kalitesinin maalesef düşük bir düzeyde olduğu, hatta Avrupa'da görev yapan hakemlerin nedense Türkiye'de aynı kalitede maç yönetemediğini yıllardır konuşup duruyoruz. Bu adı geçen hakemlerin gerçekten birçoğunun da insanı futboldan soğutan hakemler olduğunu biliyoruz" diyen Ayar, devamında şunları kaydetti:
"Ama içlerinde mesela, şahsen benim büyük hatalar yapsa bile art niyetli olmadığını düşündüğüm bir Fırat Aydınus var. Zaten emekliliği gelmiş bir hakemdi, istek üzerine bu sezon devam etti. Onun yanı sıra, Türkiye'de tarihe geçecek vahim hatalara imza atan bir Cüneyt Çakır adı var listede. Ben Cüneyt Çakır'ı çok mu beğeniyorum? Hayır. Ama uluslararası düzeyde Türkiye'yi bu denli temsil eden bir hakeme, üçüncü kez Dünya Kupası'nda düdük çalmaya hazırlanırken bu şekilde davranılması bir kere ahlaki değil.
'LİGİN BİTMESİNE 10 HAFTA VAR, BİTTİKTEN SONRA BÖYLE BİR KARAR ALINSA KİMSE BİR ŞEY DEMEZDİ'
Şurada ligin bitmesine 10 hafta var. 10 hafta bittikten sonra böyle bir karar alınabilir. Kimse de bir şey demezdi. 'Yeni sezonda yeni hakemlerle, daha genç hakemlerle devam edeceğiz' denebilirdi rahatlıkla."
Ayar'a bu noktada MHK Başkanı Gündoğdu'nun az önce bahsini geçirdiğimiz açıklamasını sorduk. "Bir gün bile bekleyemezdik" cümlesine dikkati çeken gazeteci, şunları söyledi:
"Bunu söylediği anda, bu kararın altında kamuoyuna açıklamadıkları bir şeyler olduğunun itirafı aslında. O kadar önemli şeyler var ki, bir gün bile beklenemiyor.
'Hür ve rahat karar veremiyorlar.' Bunu söylemeniz için bu hakemlerin iradesine engel olan, onları baskı olan bir güç vardır. Bunu itiraf ediyorsunuz MHK Başkanı olarak. 'Veremediler' diyorsunuz, bütün sezonu işaret ederek. Ve daha bu karardan iki gün önce maç yönetmiş hakemin, o maçta hür iradesiyle rahatça karar vermediğini kabul etmiş oluyorsunuz.
'ŞU SAATTEN SONRA BU LİGDE KÜME DÜŞENE DE YAZIK, ŞAMPİYON OLANA DA'
Bu durumda, bu yıl yapılan bütün hakem hatalarının altında... Yani tırnak içinde bir 'hata'... Demek ki hata değilmiş bunlar, birilerinin zoruyla yapılmış. Bu hakemler 'hür ve rahat' karar veremediğine göre bu maçlarda bir şaibe var demektir. Bu bütün sezonu zan altında bırakmaktır. Açıkçası şu saatten sonra bu ligde küme düşene de yazık, şampiyon olana da. Çünkü lekelediler. Bildiğiniz bu bir kara lekedir Türk futbolunda. Ve bunu MHK eliyle yaptılar."
Peki MHK, bu zamanlamayla sezonun 'şaibe' iddiasıyla gölgenebileceğini tahmin edemedi mi?
Gazeteci, gelişmeleri değerlendirdiğinde aklına birçok ihtimalin geldiğini söyledi. Görüşlerini şöyle paylaştı:
"Rizespor Başkanı Tahir Kıran, bu operasyonun arkasında duran tek kulüp başkanı. Diğer kulüp başkanları da mutlu değiller hakemlerden, ama söyledikleri bir şey var; 'Neden şimdi, neden bu zamanlamayla yapıldı?' ya da 'Neden bizim memnun olmadığımız bu kadar hakem devam ediyor da, uluslararası şöhrete sahip hakemler bir kalemde silindi?'
'KULÜPLER BİRLİĞİ TOPLANTISININ ÇOK GERGİN GEÇTİĞİNE EMİNİM'
Dün Kulüpler Birliği toplantısı vardı ve oradan ortak bir açıklama çıkmadı. Ben toplantının çok gergin geçtiğine eminim zaten. Oradan çıkışta sadece Rizespor Başkanı dedi ki; 'Ben çok memnunum. Bu operasyonun arkasında duracağım.' Peki küme düşme hattındaki bir başkan bundan memnun. Ama düşmek üzere, neden bu kadar memnun? Acaba ligin iptalini mi isteyecekler? Bu durumda ne küme düşen ne de şampiyon olan hayrını göremez artık bu ligin.
'FEDERASYON NAKLEN YAYIN İHALESİNİ YÜZÜNE GÖZÜNE BULAŞTIRDI'
Bir diğeri de ne olabilir? Federasyon naklen yayın ihalesini yüzüne gözüne bulaştırdı. En son 450 milyon dolar Türkiye futbol ligi, şu anda 100 milyon dolar civarına indi. Bu da beIN'in verdiği rakamdı, anlaşamadılar. TL öneren Saran'la devam ediyorlar. Bu korkunç bir şey. Bu kulüplerin iflası demek. Naklen yayın gelirleri, İstanbul takımlarının yıllık bütçesinde yüzde 30-40'a tekabül ediyorsa Anadolu takımlarında neredeyse yüzde 90'a tekabül ediyor. Bu rakamın bu kadar düşmesi Anadolu takımlarının iflası demek. İkinci ihtimal de bu işte...
'GÜNDEM DEĞİŞTİRME ÇABASI OLABİLİR'
Gündemi değiştirmek ve insanlara konuşacak yeni bir malzeme vermek. Çünkü biliyorsunuz futbolseverler ne olursa olsun konuşurlar. Onların baskısından kurtulmak çok zor. Böyle bir gündem değiştirme çabası da olabilir. On hafta bekleseler hiçbir sorun olmadan bunu yapabilirlerdi, neden şimdi yapsınlar?"
Kulüpler Birliği'nin ve şu an ligde birinci sırada olan Trabzonspor'un Başkanı Ahmet Ağaoğlu, zamanlamanın yanlış olduğunu belirterek "Bu kararı veren kurum, aynı zamanda bu kararın ve ileriye dönük olarak işleyişin sorumluluğunu üzerine almıştır. O kararı verip, sorumluluğu üzerine alan insanları da 'Neden böyle bir karar aldınız?' diye eleştirmek de doğru ve sağlıklı bir bakış açısı olmaz" gibi bir değerlendirme yapmıştı. Lûbe Ayar, Ağaoğlu'nun tutumuyla ilgili şu görüşleri dile getirdi:
"Sosyal medyada yayınlandı, şimdi klasman dışı kalan hakemlerle dört büyük takım ne kadar puan kaybetmişler diye bir araştırma yapılmış. En az puan kaybeden takım Trabzonspor, 6 puan kaybetmiş sadece. Beşiktaş 20, Fenerbahçe 14, Galatasaray 15. Tabii ki bu sezon Trabzonspor daha iddialı, kuşkusuz rakiplerinden çok daha iyi futbol oynuyor.
'YARIN RİZESPOR ÇIKSA, 'BU LİG ŞAİBELİDİR' DESE, İPTALİNİ İSTESE NE OLACAK?'
Yarın Rizespor çıksa; 'Bu lig şaibelidir' dese, işi mahkemeye taşısa, iptalini istese, UEFA'ya gitse ne yapacak Trabzonspor camiası? Bence burada mesafeli ve temkinli durmalıydı. Bu bahsettiğim ihtimal, çok büyük bir kaos demek. Böyle bir durumun yaşanmasını kesinlikle istemem. Bu kadar zaman şampiyonluğu bekleyen, bu kadar yaklaşmış, 20 puan fark atmışken böyle bir şey çok büyük bir kaos olur. Hem o şehre büyük bir acı yaratır hem de içinden çıkılmaz bir duruma sokar Türk futbolunu. 10 hafta sonra sessiz sedasız bunu yapabilecekken, lig devam ederken neden ligi zan altında bıraktınız?"
Bu konudan sonra Cüneyt Çakır'ın durumuna özel bir parantez açtık. Bilindiği üzere Çakır, Dünya Kupası'na katılacak ve 'dünyada üç turnuvada üst üste görev yapan ilk hakem' unvanını elde edecekti.
FIFA ve UEFA'dan nasıl bir tepki beklediğini sorduğumuz gazeteciden şu yanıtı aldık:
"FIFA Hakem Komitesi Başkanı Pierluigi Collina zaten aramış hem Cüneyt Çakır'ı hem de Servet Yardımcı'yı. 'Ne oluyor, nedir bu diye?' Dünya uzun süredir bizimle bu kadar ilgilenmemişti herhalde. Herkesin gözü kulağı bu hakem kararında. Çakır detayları bilmediğini söylemiş. Yardımcı da gençleşme hareketi olduğunu anlatmış.
Neden insanlar bu kadar şaşırdı ve arıyorlar? Çünkü sezon bitmeden böyle bir şey yapılmaz. 'Hakemlerimiz hür ve rahat değiller' dediğinde bütün maçları, bütün sezonu silip atıyorsun. Bir tane örnek vereyim. Ben Fenerbahçeli olduğum için rahat rahat söyleyeyim. Fenerbahçe, lider olarak gitti Trabzon'a. Korkunç bir hakem yönetimiyle, haksız bir penaltıyla... Ki geçen hafta da yine bir hakem hatasıyla 10 kişi kaldık, yine Trabzonspor'a karşı. E şimdi bunlar olurken, o zaman 'Haklıymışız' diyor insanlar. 'Bu hata değilmiş, hakem bilerek yapmış.'
'MHK BAŞKANI KİMİ İŞARET EDİYOR, HAKEMLERİN ÖZGÜRLÜĞÜNE KİM SET KOYDU?'
Peki kim istedi ki? MHK Başkanı kimi işaret ediyor? Onların özgürlüğüne set koyan kim? Kim istiyor da böyle kararlar veriyorlar? Bir takım şampiyon olsun diye mi? Bir takım küme düşsün veya düşmesin diye mi? Böyle bir şey olabilir mi? En büyük şike bu değil mi? Bu olay burada kalmaz. Bunun devamı gelir, gelmek zorunda. Şu saatten sonra kimse hiçbir şey olmamış gibi davranamaz.
'FEDERASYONUN ŞUNUN ARKASINI GETİRMESİ LAZIM; BU HAKEMLERİ RAHAT BIRAKMAYAN KİM?
Örneğin pozisyon aynı, hakem de aynı ama karar farklı. Neden? Takımlar değişiyor. Sen Trabzon'a farklı, Beşiktaş'a, Fenerbahçe'ye farklı çalıyorsan zaten özgür ve rahat değilsindir o kesin. Ama federasyon şunun arkasını getirmesi lazım; bu hakemleri rahat bırakmayan kim? Bunu tespit etmiş olmanız lazım. Böyle bir iddiayla çıktığınıza göre. Sen diyorsan ki; 'Hür değiller.' Tamam, bunları köle eden kim? Biliyorsun demektir. Susarak olmaz. 'Biz bu kadarını söylüyoruz'la olmaz. Bu lig artık şaibeli bir lig. Artık bunu nasıl temizlerler, bunu mahkeme mi temizler...
'HAKEMLERİN KİMİSİ AÇIK KONUŞUR, KİMİSİ EL ALTINDAN YAYAR; SAKLI KALMA İHTİMALİ YOK'
MHK Başkanı bu açıklamayı yapacağına sussaydı daha iyiydi. Çok açık bir şekilde perde arkasında bir şeyler bildiklerini, öğrendiklerini, ellerinde bir şeyler olduğunu söylüyor, bunu paylaşmıyor. Şu var; öyle ya da böyle sızacaktır. Hakemler artık kimisi açık konuşur, kimisi el altından yayacaktır. Saklı kalması ihtimali yok. Futbol taraftarı fil hafızalıdır. Unutmaz ve unutturmaz. Bu sezona böyle kara çalıp da çıkıp kenarda sessizce oturamazlar.
'MHK BAŞKANI '1.5, 2 AYDIR BUNU YAPMAK İSTİYORDUK' DİYOR, PEKİ BU SÜREÇTE NEDEN GÖREV VERDİN?'
Başka bir ülkede de görülmemiştir böyle bir şey. '1.5 aydır, 2 aydır bunu yapmak istiyorduk' diyor. Peki bu süreçte bu hakemlere neden görev verdin? Taraftar demeyecek mi 'Benim takımım bu hakemler yüzünden şu kadar puan kaybetti.' Niye veriyorsun o zaman? Madem bir kuşkun var? Cüneyt Çakır iki gün önce görev alıyor, sonra klasman düşüyor.
Adamı zaten moral olarak düşürdün. Bir de çok parlak bir kariyer. Türkiye'de Avrupa'daki gibi yönetmiyor maçları ama üç Dünya Kupası, üç Avrupa Şampiyonası gibi herkese nasip olmayan bir kariyeri var onun. Türkiye'nin çok fazla futbol markası yok, Avrupa'da bir başarı da söz konusu değil kulüpler bazında. Neredeyse 10 yıldır Avrupa'da düzenli olarak görev alan tek isim Cüneyt Çakır. Sürekli orada. O yüzden de bir şanı olduğu kesin.
'FIFA'NIN CÜNEYT ÇAKIR'IN AVRUPA LİGLERİNDE YER ALMASI İÇİN ÇALIŞMA YAPACAĞI SÖYLENİYOR'
Benim duyumlarım da şu yönde, UEFA da FIFA da Cüneyt Çakır'a sahip çıkıyorlar şu anda. Benim duyduğum kadarıyla, FIFA'nın bu operasyondan sonra Çakır'ın Avrupa liglerinde de yer alması için çalışmalar yapacağı söyleniyor. Bir Hollanda ligi, Almanya ligi hiç sürpriz olmaz. Böyle bir çaba da var. Çakır'ın kararı ne olur bilemeyiz.
'BİZİM ZAN ALTINDA BIRAKTIĞIMIZ HAKEM, AVRUPA'DA GÖREV YAPMAYA DEVAM EDERSE NE DURUMA DÜŞECEĞİZ?
O zaman da şöyle bir durumda olacağız. Bizim zan altında bıraktığımız hakem Hollanda liginde, Belçika liginde hakemlik yapmaya devam ederse biz ne duruma düşeceğiz o zaman?"
'HAKLIYKEN HAKSIZ DURUMA DÜŞTÜLER'
Ayar, Türkiye Futbol Federasyonu ve Merkez Hakem Kurulu'nun haklıyken haksız duruma düştüğünü belirterek sözlerini "Yıllarca belki bu hakemler yüzünden sinir krizi geçiren insanlar bile diyorlar ki; 'Bunlar ne yapmaya çalışıyor.' Şekil öne çıktı ve insanlar da sorguluyorlar haliyle" diye noktaladı.