Mahfi Eğilmez tek tek anlattı: Kur ve enflasyon neden yükseliyor? Merkez Bankası'nın dövizleri nasıl bitmiyor?
Ekonomist Mahfi Eğilmez, kişisel blogunda, "Kurlar niçin yükseliyor", "Enflasyonun yükselmesinin nedeni ne?", "Merkez Bankası bu kadar döviz sattığı halde dövizleri nasıl bitmiyor?" sorularını yanıtladı.
"Türkiye’ye yatırım yapmak isteyenler vazgeçiyor, borç vermek isteyenlerin sayısı düşüyor, iştahı azalıyor. Yurtiçinde yerleşik olanlar ise ekonomideki risk artışının eninde sonunda enflasyonu artıracağını ve TL’ye verilen faizin enflasyonla kaybedecekleri satın alma gücünü yerine koymaya yetmeyeceğini görerek dövize geçmeye yöneliyor. Döviz arzı yeterince artmazken döviz talebi yükseldiği için de kurlar yükseliyor." ifadeleriyle kurların neden yükseldiğini açıklayan Eğilmez, "Enflasyonun Yükselmesinin Nedeni Ne?" başlıklı bölümde ise şunları kaydetti:
"Enflasyonun iki temel nedeni var: Maliyetlerin yükselmesi (maliyet ya da arz enflasyonu deniyor) ve talebin, arzdan daha hızlı artması (talep enflasyonu deniyor.) Türkiye’de yaşanan enflasyonun temelinde bu iki neden de var. Maliyetler, yukarıda değindiğimiz gibi kurlardaki artış nedeniyle yükseliyor. Maliyetlerle başlayan enflasyon artışı tüketicileri, faizin de enflasyonun altında olması nedeniyle, paradan kaçmaya, mal alıp stoklamaya, öne çekilmiş talep etkisinde kalarak harcamalarını artırmaya itiyor ve bunun sonucunda da talep enflasyonu ortaya çıkıyor."
Eğilmez, "20 Mayıs 2022 tarihi itibarıyla Merkez Bankası’nın brüt rezervleri, 40,3 milyar doları altın, 60 milyar doları döviz olmak üzere, 100,3 milyar dolar. Bunun 89 milyar doları ödünç rezerv, yani bankaların zorunlu karşılıkları veya mevduat olarak Merkez Bankası’nda duran varlıkları. Kalan 11,4 milyar doları Merkez Bankası’na ait, buna net rezervler deniyor. Ayrıca Merkez Bankası’nın rezervlerinin içinde 63,3 milyar dolar tutarında swap işlemiyle alınmış ödünç rezervler var. Bunları da düşünce swap hariç net rezervler – 52 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Swap hariç net rezervler – 52 milyar dolar olsa da brüt rezervler 100,3 milyar dolar." diye yazdı ve sözlerini şöyle noktaladı:
"Özetle söylemek gerekirse Merkez Bankasının rezervleri kullanarak dövize müdahalesi, çektiği suyu aynı kuyuya geri basan bir çeşit emme basma tulumba gibi çalışıyor. Ne var ki arada bir kur korumalı mevduat gibi ilave su eklense de her çekip basmada giderek artan sızıntılar olduğu için kuyudaki su miktarı azalıyor."