Milyonlarca kişiyi ilgilendiriyor! Kredi kartı limitiyle ilgili soruya yanıt Yargıtay'dan

Milyonlarca kredi kartı sahibinin merak ettiği soru yanıt buldu. Özellikle salgın döneminde vatandaşların kredi kartıyla ödemeleri artınca, haliyle çeşitli hukuki sorunlar da arttı.

Prof. Dr. Erol Ulusoy'un yazısı:

Ben şahsen, kredi kartı ile internetten alışveriş artık neredeyse günlük yaşamımızın zorunlu bir unsuru haline geldiği ve kredi kartı ile alışverişte de her zaman bir risk olduğu için, riskimi belirli bir limitte tutmayı tercih ediyorum. Bankaya onaysız limit artırmama talimatı verdim.

Fakat bütün kredi kartı sahipleri bankalarına limit talimatı vermiyor. Bunun üzerine bankalar, bankacılık mevzuatının izin verdiği çerçevede zaman zaman limit artırımına gidiyor.

Bankanın kural olarak limit artırımına gittiğini müşterisine bildirmesi gerekir. Bu bildirim müşterinin tercih ettiği iletişim yolları başta olmak üzere, cep telefonuna kayıt altına alınmış telefon görüşmesi, kısa mesaj, e-mail veya mektup ile olur.

Bankanın kural olarak limit artırımına gittiğini müşterisine bildirmesi gerekir. Bu bildirim müşterinin tercih ettiği iletişim yolları başta olmak üzere, cep telefonuna kayıt altına alınmış telefon görüşmesi, kısa mesaj, e-mail veya mektup ile olur.

Cevabı Yargıtay verdi

Eğer banka kredi kartı limit artırımını müşterisine bildirmezse, artan limitle yapılan harcamalardan müşteri sorumlu olur mu, sorusunun cevabını Yargıtay Hukuk Genel Kurulu verdi.

Öncelikle söyleyeyim ki, kredi kartı müşterisi kendi izni olmadan limit artırılmış ve bu artan limit çerçevesinden kendisi alışveriş yapmışsa, elbette bundan banka sorumlu olmayacaktır. Müşteri yaptığı harcamaların kredi kartının artan limiti kapsamında olduğunu iddia etse bile, banka sorumlu olamaz.

Çünkü müşteri, örneğin 1.000 TL limiti kendisinden habersiz 2.000 TL’ye çıkarılmışsa ve alışverişi 1.000 TL’yi geçince kartı alışverişi reddedeceği inancıyla harcamalarına 2.000 TL’ye kadar devam ederse, müşteri 1.000 TL’nin üzerindeki tutardan sorumlu olmayacağını ileri süremez.

Aksinin iddiası, bankanın habersiz artırdığı limit kadar müşterisine hediye, bağış yaptığı anlamına gelir. Oysa kredi kartına hediye puandan başka, hediye limit uygulaması asla yoktur.

Aslında Necla Hanım bankasına önceden talimat vererek, dönem içi harcamalarının 700 TL’ye ulaşması hâlinde kendisine SMS ile bilgi verilmesini talep etmiştir. Kayıt altına alınan telefon görüşmelerinden limit artırım bildirme talimatının varlığı belirlenmiştir.

Eğer banka, limiti aşan harcama olduğu hususunda Necla Hanım’ı bilgilendirseydi, Necla Hanım, olaya müdahale edecek ve belki de kredi kartını alışverişe kapatacaktı. Bu nedenle, kardeşi Emre’ye verdiği kredi kartıyla yapılan harcamalarda, kart hamili Necla Hanım’ın talimatına rağmen banka tarafından bildirim yükümlülüğü yerine getirilmediğinden, banka kusurlu olarak zararın artmasına sebebiyet vermiştir.

Bankanın Necla Hanım’a SMS mesajı göndermesi hâlinde zararın büyümesi önleneceğinden, birer itimat kurumu olan bankaların objektif özen borcunun gereği olarak hafif kusurlarından dahi sorumlu bulunmaları sebebiyle de, banka Necla Hanım’ın 700 TL’yi aşan zararından sorumlu olacaktır. Tabii ki Emre Bey de bankaya karşı sorumludur.

Bu arada, Necla Hanım’ın kredi kartını, limiti aşacak şekilde izinsiz ve onaysız kullanan kardeşi Emre Bey hakkında, başkasına ait banka veya kredi kartının izinsiz kullanılması suretiyle yarar sağlama suçundan Türk Ceza Kanunu 245/1 maddesi uyarınca açılan ceza davasında suçlu bulunduğu için ceza da verilir. Bu da gösteriyor ki, Emre Bey, gerçekten de Ablası Necla Hanım’ın bilgisi ve rızası olmadan limiti aşacak şekilde harcama yapmıştır.

O halde, eğer bir banka limiti aşan harcama olmasına rağmen kredi kartı müşterisini uyarmamış, bilgilendirmemiş ise ve bu harcamalar da gerçekten müşterinin bilgisi ve onayı dışındaysa, başkasının yaptığı limit aşan harcamalardan, müşteri sorumlu olmaz.

Fakat müşterinin kendisine haber verilmeden yapılan limit artırımı kapsamında yapılan alışverişi başkası yaparsa, müşteri yine de sorumlu olur mu, diye sorarsanız, buna da Yargıtay farklı cevap veriyor; hayır, diyor, müşteri artan limiti kendisi harcamamışsa, izni ve onayı olmadan sorumlu olmaz.

Bu durum Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na kadar giden ve 16/6/2020 tarih ve 2020/400 K sayılı kararına konu olan bir davada şöyle çözülmüş: İzmir’li Necla Hanım’ın kredi kartı limiti 700 TL’dir. Necla Hanım, kredi kartını, kullanması için şifresi ile birlikte kardeşi Emre Bey'e verir.

Emre Bey ilk defa 18.01.2013 tarihinde 100 TL tutarında bir alışveriş yapar. Böylece, Necla Hanım’ın da önceki harcamaları ile birlikte toplam tutar 700 TL’yi aştığı hâlde banka Necla Hanım’a bilgi vermez. Emre Bey, kredi kartı ile 19 bin TL’ye kadar alışveriş yapmaya devam eder.

Emre Bey ilk defa 18.01.2013 tarihinde 100 TL tutarında bir alışveriş yapar. Böylece, Necla Hanım’ın da önceki harcamaları ile birlikte toplam tutar 700 TL’yi aştığı hâlde banka Necla Hanım’a bilgi vermez. Emre Bey, kredi kartı ile 19 bin TL’ye kadar alışveriş yapmaya devam eder.

(Milliyet)