Önlemler fiyatları düşürür mü? Uzmanlar açıkladı!
Uzmanlara göre Hal Yasası gibi tanzimli satış da gıda fiyatlarını düşürmeye yetmez.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yükselen sebze-meyve fiyatları için ‘biberiydi, domatesiydi, gerekirse ayar çekme kararı aldık’ demesinden sonra ne yapılacağı belli oldu: Belediyeler gelecek haftadan sonra tanzimli satışa başlayacak. Tüketiciye uygun fiyattan satışı öngören tanzimli satış, gelecek hafta Ankara ve İstanbul’da başlayacak.
Sorun gölgeleniyor
Ancak Hal Yasası gibi tanzimli satışın da fiyatları düşürmeye yetmeyeceği düşünülüyor. Bir diğer soru işareti de belediyelerin bu ürünleri nereden temin edeceği... Tanzimli satışa 2 yıl önce başlayan İzmir Tire Süt Kooperatifi gibi ürünler kooperatiflerden mi temin edilecek yoksa ihale açılıp rant mı dönecek sorusu gündeme geldi.
Cumhuriyet'ten Gamze Bal'ın haberine göre tarımdaki yüksek girdiler ve plansız üretim gibi yapısal sorunlar çözülmeden gıda fiyatlarının düşmeyeceğini söyleyen TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Özden Güngör, “Hal Yasasıyla, tanzimli satışla fiyatlar düşmez. Girdi maliyetlerini düşürün, bakın gıda fiyatları nasıl düşecek! Ayrıca tanzimli satıştan kim kazanacak, kimlere rant verilecek” dedi.
Son dönemde gıda fiyatlarının ‘spekülatif’ ya da ‘fırsatçılar’ algısıyla tartışıldığına dikkat çeken Güngör, bu durumun asıl sorunu gölgelediğinin altını çizdi. Güngör, “Tarım şu anda yerlerde sürünüyor. Çiftçi bir yandan yüksek girdi maliyetleriyle diğer yandan da iklim değişikliğiyle uğraşıyor. Tarım alanları daraldı. Önce bu sorunları çözmek lazım” diye konuştu.
Kooperatiflerle anlaşılmalı
İzmir Tire Süt Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Eskiyörük, “Belediyelerin tanzimle satacakları ürünler kooperatiflerden karşılanmalı. Böylece hem tüketiciye ucuz ve sağlıklı ürün satılır hem de çiftçi kazanır” dedi.
Tire Süt Kooperatifi, hükümetin hedeflediği tanzimli satışı 2 yıldır İzmir’de uyguluyor. Bu girişimle açılan ve et-süt ürünleri, zeytinyağı ve bal satılan Çiftçi Market’te hem raflar ülke genelindeki tüm kooperatiflere açılarak üreticinin kazanması sağlanıyor hem de aracılar ortadan kaldırıldığı için tüketiciye yüzde 5-10 indirim uygulanıyor.
Şimdi ise Çiftçi Market’in her ilçede kurulması hedefleniyor.
“Hükümetin başlatacağı tanzimli satışın kesin çözüm getirmesi için kooperatiflerle anlaşılmalı” diyen Eskiyörük, “Aracıların ortadan kaldırılmasının en sağlıklı yolu, kooperatiflerle anlaşılmasıdır. Yerel yönetimlerin kooperatifleri desteklediği uygulamalar, tüketiciye kaliteli, sağlıklı ve ucuz ürün sağlıyor” diye konuştu.