Pasifik’te yeni kriz: Çin, Tayvan’ın ABD ile askeri ilişki kurmasına karşı olduğunu açıkladı

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, düzenlediği olağan basın toplantısında, Tayvan lideri Tsai In-wen'ın CNN International televizyonu ile yaptığı özel mülakatta, ABD askerlerinin Tayvan ordusunu eğittiğini doğrulayan sözlerine dair değerlendirmede bulundu.

ABD'yi "tek Çin" ilkesine bağlı kalmaya ve Çin'in iç işlerine müdahalede bulunmamaya çağıran Sözcü Vang, Washington yönetiminin Tayvan Boğazı çevresindeki askeri varlığı ile Ada'daki bağımsızlık yanlısı güçlere yanlış mesaj verdiğini savundu.

Vang, Tsai liderliğindeki Demokratik İlerici Partinin (DPP) Tayvan'ın Çin'in parçası olduğu ve uluslararası toplumun büyük bölümünün "tek Çin" ilkesini benimsediği gerçeğini değiştirmeyeceğini belirterek "Tayvan Boğazı'nın yeniden birleşmesi tarihin kaçınılmaz seyri, Tayvan bağımsızlığı ise çıkmaz yoldur." ifadesini kullandı.

ABD ASKERLERİNİ DOĞRULAMIŞTI

Tayvan lideri Tsai, CNN International televizyonuna verdiği özel mülakatta, ilk kez ABD askerlerinin Tayvan ordusunu eğitmek üzere Ada'da bulunduğunu doğrulamıştı.

ABD ile Tayvan arasında savunma kapasitesini geliştirmeye yönelik geniş kapsamlı iş birliği olduğunu ifade eden Tayvan lideri, asker sayısının düşünüldüğünden az olduğunu ifade etmişti.

ABD Savunma Bakanlığı kayıtlarına göre, bu yıl itibarıyla Tayvan’da 32 askeri personel görevlendirilmiş bulunuyor.

ABD-ÇİN GERİLİMİ

ABD ve Çin arasında yeni olmayan Tayvan anlaşmazlığı uzun yıllardır gergin ilişkilere neden olurken Pekin'in bu ay başında Tayvan'ın Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ) ilan ettiği bölgeye çok sayıda savaş uçağıyla girmesi gerilimi arttırmıştı.

ABD Başkanı Joe Biden, 21 Ekim'de CNN televizyonuna yaptığı açıklamada, bir Çin saldırısı durumunda Tayvan'ı savunacaklarını söylerken Çin, Biden'ın sözlerine tepki göstermişti.

Öte yandan önceki gün, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Tayvan'ın Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına katılması ve BM faaliyetlerinde rol alması için çağrıda bulunmuştu.

ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

(AA)