Prof. Dr. Hasan Sözbilir: Türkiye olarak İstanbul’da deprem beklerken...

17 Ağustos depreminin yıldönümünde, Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir Türkiye’de deprem gerçeğini, alınması gereken önlemleri, kaç şiddetinde deprem olma ihtimalini, olası bir depremde hangi bölgelerde tsunami oluşup oluşmayacağı hakkında uyarılarda bulundu.

Cumhuriyet Gazetesi'nden Mehmet İnmez'in haberine göre; Sözbilir, “Karadeniz, Ege, Akdeniz ve Marmara Denizi’nde tsunami tehlikesi ve riski de var. İstanbul’da tsunami dalga yüksekliği 5.56 metre. Doğu kıyıları boyunca 10 km uzunlukta etkili olacak ve 8 dakika sonra oluşacak olan tsunami sırasında denizin ortalama 150 metre kadar karayı basacağı tahmin ediliyor. İstanbul’da 10 yıl içinde 7.2-7.4 büyüklüğünde bir deprem beklenmektedir” dedi.

- 17 Ağustos depreminin ardından 21 yıl geçti. Bu tarihten sonra önlem alındı mı?

Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı’nda, 2012-2023 yılları arasında yapılması gereken çalışmalar, yapması gereken kurum ve kuruluşlar belirtilmişti UDSEP’te. Fakat gelinen noktada çalışmaların çoğunun yapılamadığı veya eksik yapıldığı, bazı çalışmaların kesintiye uğradığı veya devlet içindeki bazı mekanizmalar tarafından durdurulduğu ortaya çıktı.

- Olası depremlerde tsunami tehlikesi olacağı söyleniyor. Hangi bölgelerde olma ihtimali var ?

Türkiye’yi 3 tarafından sınırlayan Karadeniz, Ege, Akdeniz ve Marmara Denizi’nde tsunami tehlikesi ve riski de vardır. Bilimsel çalışmalar, 4000 yıldan beri Marmara Denizi ve çevresinde 300’den fazla yıkıcı deprem meydana geldiğini ve bu depremlerden 40 tanesinin Marmara Denizi’nde tsunamiye neden olduğunu göstermektedir. Marmara Denizi için yapılan 49 farklı deprem senaryosuna göre, olası depremde, İstanbul kıyılarında oluşması beklenen en büyük tsunami dalga yüksekliği 5.56 metre olarak hesaplanmış ve İstanbul’un doğu kıyıları boyunca 10 kilometre uzunlukta etkili olacağı ve depremden 8 dakika sonra oluşacak olan tsunami sırasında denizin ortalama 150 metre kadar karayı basacağı belirtilmiştir. Depreme dayanıksız binaların hasar görmesinin yanı sıra, İstanbul’un özellikle doğu kıyılarında tsunami nedeniyle önemli oranda can ve mal kayıplarının yaşanacağı düşünülmektedir.

- Bir çalışmanızda “10 yıl içerisinde İstanbul’da 7 büyüklüğünde bir deprem olma ihtimali var” dediniz. Kırılmayan faylar hangisi?

İstanbul’da 10 yıl içinde 7.2-7.4 büyüklüğünde bir deprem beklenmektedir. Bu depremin İstanbul güneyindeki Kuzey Anadolu Fayına bağlı Kumburgaz segmentinde olacağı tahmin edilmektedir. Bu fay parçası son depremini 1766 yılında yapmış. Yanı bu depremden sonra 254 yıl geçmiştir. Fayın deprem üretme aralığı 250 yıl olarak kabul edildiğinden, Kumburgaz segmentinin gerilim biriktirmesi için gereken süre dolmuştur ve kırılması gereken süre içine girmiştir. Yani tüm Türkiye olarak İstanbul’da deprem beklerken benzer büyüklüklerde yıkıcı depremler batı, orta veya Doğu-Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ve Akdeniz Bölgesi’ndeki illerden birinde meydana gelebilir. Türkiye’de sadece İstanbul’da deprem olacakmış gibi plan-program yapmak çok hatalı bir politika uygulamak demektir.