Putin aldığı kararlarda kimleri dinliyor?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçtiğimiz haftalarda yalnızca Ukrayna ve Rusya üzerinde değil, dünyanın geri kalanı üzerinde kalıcı etkisi olacak bazı önemli kararlar aldı. Peki bu kritik kararları alırken kimlere danıştı?
Rusya'yı 'süper başkanlık cumhuriyeti' olarak tanımlamak mümkün. En nihayetinde ülke yönetimiyle ilgili tüm önemli kararlar kişisel olarak, en fazla güce ve yetkiye sahip Başkan Vladimir Putin'e ait.
Ancak bu kadar geniş yetkilere sahip olmasına rağmen Putin, atacağı adımlarda çevresindekilere, özellikle de uzun süredir birlikte çalıştığı ve en çok güvendiği kişilere danışıyor.
BBC Rusça Servisi'nden Olga Ivshina ve Kateryna Khinkulova'nın aktardığına göre bu insanlar arasında da, güvenlik teşkilatlarında geçmişe sahip, özellikle güçlü bir tavra sahip olan yetkililer bulunuyor.
Rusya'da 'silovik' olarak adlandırılan ('sila', Rusçada kuvvet anlamına geliyor) bir dizi güvenlik ve kolluk teşkilatı mevcut. Vladimir Putin'in kendisi de kariyerine bu teşkilatlardan birinde, Sovyet sonrası zamanlarda Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) olan KGB'de başladı. Putin'in iktidara gelmesinden bu yana da, 'silovikler'in etkisi de artıyor.
İLK BEŞLİ
Rus iç ve dış politikasının en önemli kararları, genellikle Güvenlik Konseyi toplantılarında alınıyor.
Toplamda 30 üyeye sahip bu konsey, FSB ve Dış İstihbarat'ın başkanları, parlamentonun her iki kanadının başkanları ve başbakan dahil olmak üzere üst düzey 'silovik'lerden oluşuyor.
Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patrushev, Rus Güvenlik Servisi (FSB) Başkanı Alexander Bortnikov ve Rus Dış İstihbarat Teşkilatı Başkanı Sergey Naryshkin, Vladimir Putin'i uzun yıllardır tanıyan isimler. 1970'li yıllarda eski adıyla Leningrad olan St Petersburg'da onunla birlikte çalıştılar.
Bu üç isim ile birlikte Savunma Bakanı Sergei Şoygu ve Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, dış politika kararları söz konusu olduğunda Putin'in fikirlerine en çok değer verdiği beş ismi oluşturuyor.
Bu isimler Putin'e tartışmasız en yakın olan yetkililer.
Putin'in başkanlık etkiği Güvenlik Konseyi'nin Sekreteri Nikolay Patrushev, Putin'in ekibinde en çok öne çıkan isim, en büyük şahin. Putin ve Patrushev, 1970'lerde Leningrad KGB'sinde birlikte çalıştılar. 1999 yılında Patrushev, Putin'in yerine FSB'nin başına geçti ve 2008 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Putin'e en yakın kişilerden biri olduğu ve Putin'in kimseye vermediği ehemmiyeti ona verdiği söyleniyor.
(Şoygu ve Putin, sık sık birlikte tatil yapıyor)
Ya da belki de öyle değildir? Belki de en yakın sırdaşı ve danışmanı Rus askeri istihbarat teşkilatı GRU'dan da sorumlu olan ve 2018 yılında İngiltere'de eski Rus ajanı Sergei Skrypal'ı ve 2020 yılında da politikacı Alexei Navalny'i Sibirya'da zehirlemekle suçlanan Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu'dur.
Kaynaklar, 90'lı yıllarda Putin ve Şoygu arasındaki ilişkinin daha sade olduğunu, ancak 2000'lere gelindiğinde ortak bir dil bulmaları nedeniyle yakın arkadaş olduklarını söylüyor.
FSB şefi Aleksander Bortnikov da Leningrad KGB'sinde Vladimir Putin ile birlikte görev yaptı. 2008'de Patrushev'in yerine FSB'nin başına geçti. Onlarca yıllık deneyime sahip bir karşı istihbarat ajanı. Teşkilatın içindeki isimler, Putin'in FSB'den aldığı istihbarat özetlerine diğer tüm bilgi kaynaklarından daha fazla inanma eğiliminde olduğunu söylüyor.
FSB'nin İçişleri Bakanlığı ve Başsavcılık gibi kurumlar üzerinde de etkisi var. FSB, İngiliz özel harekat kuvvetleri SAS'ın Rus eşdeğeri olarak bilinen, Alfa ve Vympel Grupları gibi kendi seçkin özel kuvvet ekiplerine sahip.
Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ise şahinlik açısından Bortnikov'un tam tersi. En deneyimli Rus diplomatlardan biri olan Lavrov, 2004'ten beri, yani yaklaşık yirmi yıldır aynı koltukta oturuyor. Putin ile birlikte okumamış ya da güvenlik teşkilatlarında birlikte çalışmamış olsa da, Rus liderin Lavrov'a çok büyük saygı duyduğu söyleniyor.
Yakın çevreden biri olmayan Lavrov, bu saygıyı profesyonelliği, çalışkanlığı ve uzun kariyeri boyunca hata yapmaması sayesinde kazandı.
Bortnikov ve Patrushev gibi, Dış İstihbarat Başkanı Sergei Naryshkin de Leningrad'da Putin ile birlikte görev yaptı. Bir istihbarat şefi olmasına rağmen, birçok medya kuruluşuna röportajlar verdiği için nispeten bir kamu görevlisi olarak biliniyor.
Sahip olduğu güvenlik görevi geçmişi, keskin zekası ve profesyonel deneyimi, Putin'in yakın çevresinde yardımcı oldu. Rus Devlet Başkanı'nın Naryshkin'in teşkilatı tarafından sağlanan istihbarat özetlerine de güvendiği söyleniyor.
Haberin tamamını okumak için tıklayın.