Roman kadınlar, ilk kez uluslararası bir platformda sorunlarını anlattı

Önceki gün Zoom uygulaması üzerinden gerçekleşen toplantıya, çeşitli illerden 22 Roman kadın katıldı. RODA Ağı üyesi kadınlar, sağlıksız barınma koşulları, yetersiz beslenme, eğitime erişememe, maruz kaldıkları ayrımcılık başta olmak üzere, yaşadıkları birçok sorunu dile getirerek çözüm önerilerinde bulundu.

Gebze Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Doktor Hande Barlın’ın modere ettiği toplantı, Roman kadınların hikayelerinden oluşan bir video ile başladı.

Video gösterimi sonrasında, açılış konuşması yapan Barlın, 2010 yılında yapılan Roman açılımından bu yana sorunların erkek gözüyle aktarıldığını, kadınların bu sürecin dışında kaldığını belirtti. Roman kadınların ilk kez “Biz de burdayız…” diyerek bir araya geldiğine dikkat çeken Barlın, kadınların gerek hak temelli çalışmalarda gerek kamu – STK diyaloğunun sağlanmasında katılımcı rol alacağı bir sürece girdiklerini söyledi.

Barlın sözü, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Christian Berger’e devretti.

Roman kadınlarla buluştuğu için mutlu olduğunu belirterek söze başlayan Berger, toplumda birçok ağın bulunduğunu, kadın katılımının çokluğu dolayısıyla RODA ağını özel bulduğunu ifade etti.

Avrupa Birliği olarak Romanlara ilişkin birçok projeye destek verdiklerini kaydeden Berger, toplumla ilgili ilerleme kaydedilse de sürecin inişli çıkışlı olduğuna dikkat çekti. Bir yandan çadırları yıkılan İzmirli Romanları hatırlattı, diğer yandan Sulukule’de mahalleyi bölen demir tellerin kaldırılmasını sembolik açıdan anlamlı bulduğunu aktardı.

2011’de yayımlanan “Ulusal Roman Entegrasyon Politikaları İçin Avrupa Çerçevesi”nin akabinde hazırlanan strateji belgesindeki maddelerin somut eylemlere dönüşmesi gerektiğini vurgulayan Berger, “Hak temelli yaklaşıma sahip, kapsayıcı bir politika çerçevesine ihtiyacımız var. Taban örgütleri yaygın bir katılım sağlamalı. STK’lar ile yerel yönetimler arasında etkili bir iş birliği olmalı.” şeklinde konuştu.
Projenin ana yürütücüsü olan Sıfır Ayrımcılık Derneği’nin Başkanı Elmas Arus, bir Roman kadını olarak 2010 yılından beri kadınların sivil toplumda rol almasıyla ilgili çaba sarf ettiklerini belirtti. Bu çabaların ete kemiğe bürünmüş hallerinden birinin de RODA Ağı olduğunu vurguladı.

Ağ ile ilgili geriye dönük bilgi veren Arus, “2012'de kurulan ve Kamu- STK Diyalog Grubu adını taşıyan bu ağ, 2015 yılı itibariyle Roman Diyalog Ağı (RODA) adıyla faaliyetlerine devam etti. Bu ağ, Rom, Dom, Lom ve Abdal olmak üzere dört Roman grubunun temsil edildiği tek ağ. 22 STK’nin üye olduğu bu ağ, bugün bir ilki gerçekleştirdi. Kadınları toplumsal gelişmenin merkezine yerleştirdi, Romanların sosyal içermesinde kadınları ön plana çıkararak kadınların daha aktif rol aldığı, çözüm önerileri sunduğu bir süreci başlatmış oldu.” dedi.

RODA ağına üye olan kadınların kendisini topluma adamış kadınlar olduğunu belirten Arus, Roman kadınların el ele vererek toplum için çalışacağının mesajını verdi.

ROMAN KADINLAR “ÖNCE EĞİTİM” DİYOR

22 Roman kadın, pandemi döneminde derinleşen yoksulluktan, virüse karşı mücadele edecek imkana sahip olmadıklarından, tek odalı evlerde yaşamanın zorluklarından, geçim sıkıntısının şiddeti tırmandırdığından ve bir dizi sorundan bahsetti. Kadınların öncelikle üzerinde durduğu konu ise eğitimdi.

RODA ağı üyesi kadınlardan Nilay Karadeniz, Roman kadınların yüküne dikkat çekti. Toplumun yoksullukla boğuştuğunu, kadınların güvencesiz işlerde çalışarak ev geçindirdiğini, kreş vb. yerler olmadığı için çocukların bakımını evdeki büyük kız çocuğunun üstlendiğini, dolayısıyla eğitimden geri kaldığını anlattı. Kadınların okuma – yazma ve meslek edinme kurslarına gitme konusunda istekli olduğunu, bunun için acilen imkân oluşturulması gerektiğini aktaran Karadeniz, “Toplum öncelikle eğitimle desteklenmeli. Kadınlar bu anlamda güçlü olursa toplum da güçlü olur.” dedi.

Pandemi döneminde çocukların, eğitim hayatına internet üzerinden devam ettiğini hatırlatan Nevin Toplar, Roman çocukların bırakın interneti kimi zaman televizyona bile ulaşamadığının altını çizdi. Uzaktan eğitime erişemeyen çocukların, pandemi sonrası eğitimden daha fazla kopacağını söyleyerek buna yönelik önlemler alınmasını tavsiye etti.

Roman gençler adına söz alan Şeyma Karabacak ise, eğitim hayatına ağır koşullar altında başladıklarını, burs ve staj gibi imkanlarla gençlerin eğitime teşvik edilmesine ihtiyaç duyduklarını belirtti.

Toplantı, basın mensuplarının projeye yönelik sorularıyla birlikte sona erdi.
Üç yıl sürecek olan RODA Ağının Güçlendirilmesi Projesi, 22 STK’dan bir erkek bir kadın olmak üzere 44 temsilciyle yoluna devam edecek. Projenin genel amacı, Türkiye'de sivil toplumun gelişmesine katkıda bulunmak olduğu gibi, özel amaçları arasında toplumsal cinsiyet eşitliği, savunuculuk faaliyetleri, iç yönetim bilinci, mali sürdürülebilirlik, organizasyon ve kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, yerel yetkililerle stratejik iş birliklerinin geliştirilmesi ve Roman kadınların tüm bu eylemlere -özellikle- dahil edilmesi yer alıyor.