RSF: Sedef Kabaş, 'Lèse-Majesté Yasası' nedeniyle bir aydır parmaklıklar ardında!

22.02.2022 14:15

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF), yayımladığı raporda içlerinde gazeteci Sedef Kabaş'ın da bulunduğu tutukluların yargılanma sebebi olan 'cumhurbaşkanına hakaret suçunu' düzenleyen 299. maddeyi eleştirdi.

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF), Sedef Kabaş‘ın tutukluluğunu eleştiren raporu 'Türkiye: ‘Lèse-Majesté‘ kanunu yüzünden parmaklıklar arkasında bir ay' ismiyle duyurdu.

Örgüt, Kabaş hakkında 12 yıl 10 ay hapis cezası istendiğini de hatırlattı ve hükümetin ilgili ceza kanunu maddesini eleştirel sesleri susturmak için kullandığını ifade ederek bu maddeyi ‘Lèse-Majesté’ kanunu olarak tanımladı.

Bu tanımlama, ‘iktidar güçlerini/liderini hedef alan suç’ şeklinde açıklanıyor. Bahsi geçen kanun, Türk Ceza Kanunu‘nda ‘cumhurbaşkanına hakaret suçu‘nun düzenlendiği 299. madde.

RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, "Bu anti-demokratik lèse-majesté yasası, otoriter siyasi yönetimi gösteren bir baskı aracı haline geldi. Bu yasa kaldırılmalı ve Türkiye uluslararası hukuka uymalıdır" dedi ve şu değerlendirmede bulundu:

"Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ifade özgürlüğüne aykırı olduğu yakın zamanda teyit edilen 299. madde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik her türlü eleştiriyi ve haber alma özgürlüğünü bastırmak amacıyla sürekli olarak kötüye kullanılmaktadır."

Raporunda devamında yer alanlar şöyle:

"Sedef Kabaş'ın henüz sorgusu devam ederken, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'ün yaptığı 'Cumhurbaşkanımızı hedef alan çirkin sözler (...) halkın vicdanında ve adalet önünde hak ettiği karşılığı bulacaktır' şeklindeki açıklamalar ise yargıyı etkileme girişimi olarak algılandı.

Geçtiğimiz ay, avukatlarının Kabaş'ın tahliyesi için yaptığı iki başvuru reddedildi. Kabaş'ın açıklamalarını yayınlayan TELE 1'e ise Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından soruşturma açıldı ve kanala yıllık reklam gelirinin yüzde 5'i oranında idari para cezası ve beş kez program durdurma cezası verildi.

8 YILDA 200 GAZETECİ YARGILANDI, 70 GAZETECİ HÜKÜM GİYDİ

Gazetecilere ve yazdıkları haberlere, makalelere ve kitaplara karşı yaygın şekilde kullanılan Türk Ceza Kanunu'nun 299. maddesi Cumhurbaşkanına hakaret suçunu düzenlemekte ve bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası öngörmektedir.

Erdoğan'ın cumhurbaşkanı seçildiği Ağustos 2014'ten bu yana medya profesyonellerinin en az 200 davasına katılan RSF Türkiye temsilcisinin bildirimlerine göre, geçen sekiz yılda 70 medya çalışanı 299. madde uyarınca hapis cezasına (bazıları ertelendi) veya para cezasına çarptırıldı.

299. madde ile ifade özgürlüğü kısıtlananlar arasında sadece gazeteciler bulunmuyor. Adalet Bakanlığı'ndan elde edilen son verilere göre 2014-2020 yılları arasında 299. madde kapsamında 160 bin 169 soruşturma açıldı ve bunlardan 35 bin 507'si davaya dönüştü. 1107'si 18 yaşından küçük olmak üzere 38 bin 608 kişi yargılandı, 10'u çocuk 12 bin 881 kişiye (3625'i hapis olmak üzere) çeşitli cezalar verildi.

İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN İHLALİ

Ekim 2021'de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 'Vedat Şorli-Türkiye' davasında 299. maddenin ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdi. AİHM, 'Hakaretle ilgili özel bir yasa yoluyla daha fazla koruma sağlanması, kural olarak, Sözleşme'nin ruhuna veya bir devletin devlet başkanının itibarını koruma konusundaki çıkarlarına uygun değildir' dedi.

Ayrıca TCK 299, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılımını kolaylaştırmak amacıyla 2005 yılında yapılan reformlara ve Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu'nun, yasanın yürürlükten kaldırılması için 2016 yılında yaptığı çağrıya rağmen Ceza Kanunu'ndaki yerini korumaktadır.

Türkiye, RSF'nin 2021 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde 180 ülke arasında 153. sırada yer alıyor."