Save Ralph dünyanın gündemine oturdu... Türkiye'de denek hayvanları ne durumda?

Kozmetik sektörü için kullanılan denek hayvanı Ralph’in yaşadığı işkenceleri konu alan Save Ralph (Ralph’i Kurtar) isimli kısa film, tüm dünyada büyük yankı uyandırdı. Peki Türkiye’deki denek hayvanları ne durumda?

Deneye Hayır Derneği Başkanı Yağmur Özgür Güven, Hürriyet'ten Ece Çelik'e yaşananları anlattı.

Human Society International kurumu tarafından hazırlanan Spencer Susser’in yazıp yönettiği Save Ralph (Ralph’i Kurtar) kısa filmi, tüm dünyada ve Türkiye’de büyük ses getirdi. Ralph isimli tavşanın hayatını konu alan kısa filmde kozmetik için kullanılan deney hayvanlarına yapılan işkenceler anlatılıyor. Aralarında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun da olduğu binlerce kişi videoyu paylaşarak hayvan deneylerine karşı olduğunu belirtti. Peki Türkiye’de deney hayvanları ile ilgili durum ne? 2019 yılında kurulan Deneye Hayır Derneği Başkanı Yağmur Özgür Güven, Save Ralph kısa filminin hayvan deneyleri konusunu tartışmaya açtığı için büyük bir farkındalık yarattığını ancak kozmetik sektörünün hayvan deneylerinde buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu söyledi.

İLK DENEYSİZ BELEDİYE

Türkiye’de kozmetik sektöründe hayvan deneyi yapılmasının yasak olduğunu belirten Güven, ilaç, tıbbi aletler ve teknoloji konusunda yüzlerce sektörde hayvan deneyi yapıldığını ve hayvanların buna özel olarak üretildiğini, bu özel üretim hayvanlardan kullanılmayanların öldürüldüğünü söyledi. Güven şunları anlattı: “Şu anda mevzuata göre deney laboratuvarları, çalışmaları için belediye barınaklarından ve sokaklardan hayvan alabiliyor. Biz ise ‘Deneysiz Belediye’ isimli bir proje hazırladık. Belediyelerden laboratuvarlara deney hayvanı verilmemesine yönelik çağrıda bulunduk. Bu çağrımıza ilk olarak Didim Belediyesi kulak verdi ve ilk ‘Deneysiz Belediye’ oldu. Şu anda bu konuya olumlu bakan belediyeler var onlarla da görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Şu anda yasal olarak deneylerde hayvan kullanılmamasını sağlayamıyoruz ancak hiç olmazsa belediyelerin bu konuda duyarlı olmalarına ve kendi elleriyle deneylere hayvan göndermelerinin önüne geçmeye çalışıyoruz.”

HAYVANSIZ EĞİTİM

Güven, bir diğer sorunun da tıp ve veterinerlik öğrencilerinin eğitim sırasında canlı hayvanların ölümüne şahit olmaları ve eğitim için hayvan öldürmek zorunda kalmaları olduğunu belirtiyor.

Güven, “Bir diğer çalıştığımız konu da etik eğitim hakkı. Canlı hayvanlara işkence yaparak ölümüne sebep olmak istemeyen öğrencilere alternatif malzemeler bularak bu eğitimin alınabilmesi için çalışmalar yürütüyoruz. Hazırladığımız projeyi 110 üniversiteye gönderdik ve öğrencilere hayvansız eğitim hakkının tanınmasını istiyoruz” dedi.

SAHİPLENDİRİLECEKLER

Nihai hedeflerinin hayvanlar üzerinde yapılan tüm çalışmaların son bulması olduğunu vurgulayan Güven, “Latte ismini verdiğimiz bir diğer projemizde ise laboratuvarlardaki deney hayvanlarının haklarının korunmasını istiyoruz. Deney için üretilen ancak deneylerde kullanılmayan hayvanlar direkt öldürülüyor. Biz artık deneylerde kullanılmayacak hayvanları aile yanına vermek istiyoruz. Bununla ilgili 120 yerel etik kurula başvuruda bulunduk. Yönetmelikte öldürme olmamasına rağmen bu hayvanlar öldürülüyor. Yerel etik kurullar aile yanına verme konusuna sıcak baktıklarını söylediler. Tavşan, sıçan, fare gibi hayvanlara nasıl ev bulunacak gibi bir endişe duyuyorlar ancak burada biz devreye giriyoruz. Latte isimli sıçana bizzat ben evimde baktım. Deneye Hayır Derneği bu ev bulma görevini üstlenecek” dedi.

ABD’DE DURUM VAHİM

ABD’de kozmetik için deney hayvanı kullanılmasının 3 eyalet dışında yasak olmadığını ekleyen Güven, “Türkiye ve Avrupa’da kozmetik ürünlerde hayvan kullanılması ve satılması yasak ancak Çin, ABD gibi ülkelerde hâlâ serbest. Bu kısa film ABD ve tüm dünya için farkındalık yarattı. Ama esas tartışılması gereken ilaç, tıbbi cihaz, teknoloji ve daha pek çok sektörde kullanılan denek hayvanları” dedi.