Sayıştay ortaya çıkardı: Kömür yıkamanın da 'garantili'si varmış
2019’u 381.3 milyon lira zararla kapatan Zonguldak Karadon Kömür İşletmesi’nde, bir firmayla 15 yıllığına “kömür yıkama” sözleşmesi imzalandı. Sayıştay’a göre, üretim düştüğü halde firmaya 93.5 milyon lira ödenecek.
Köprü ve otoyollardaki “garantili geçiş kazığı” uygulamasının bir benzeri şimdi de kömürde ortaya çıktı.
Sözcü'den Ali Ekber Ertürk'ün haberine göre; 2019'u 381 milyon 261 bin lira zararla kapatan Zonguldak Karadon Kömür İşletmesi'nde, bir özel firmayla 15 yıllığına “kömür yıkama” sözleşmesi imzalandı. 93 milyon 571 bin liralık sözleşmeye göre firma, 15 yıl boyunca 11.2 milyon ton kömürü yıkayacak.
Ancak Sayıştay'ın incelemesinde 15 yılda üretilecek kömür miktarının 11.2 milyon tonun altında olacağı, buna rağmen sözleşmeye bu miktar garanti konulduğu belirlendi.
Sayıştay'ın Karadon Kömür İşletmesi raporuna göre, taşkömürlerinin 15 yıl süre ile yıkatılmasına ilişkin ihaleyi kazanan firmaya 12 Şubat 2016'da yer teslimi yapıldı.
Kömürlerin yıkatılması işi için 15 yılda toplam 11 milyon 250 bin ton, parça kömürlerin torbalattırılması işi için 393 bin 750 ton ve katı atıkların yayılması işi için de 3 milyon 937 bin 500 ton karşılığında toplam 93 milyon 571 bin 875 TL'lik sözleşme imzalandı. Yüklenici firma, 10 Mayıs 2018'de işi teslim aldı.
YIKAT YA DA ÖDE
Ancak müessesenin üretim kapasitesi düştü. Yine de sözleşmede belirlenen miktarda üretim yapılmasa da taahhüt yerine getirilecek.
Sayıştay raporunda “27 Nisan 2018'de geçici kabulü yapılan tesise 2 yıldır ortalama bin 850 ton/gün tüvenan kömür verilebildiği, zaman içerisinde bugüne kadar eksik verilen kömürün de telafi edilmesi gerektiğinden, üretimin taahhüt miktarına yükseltilememesi durumunda, ‘yıkat ya da öde' taahhüdüyle, üretilemeyen kömür için de hizmet bedeli ödenmesi ihtimali kaçınılmaz olduğundan müessese zararının oluşma riski ortaya çıkmaktadır” ifadelerine yer verildi.
“Aracı şirketler olmasa zarar değil kâr ederdi”
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, kömür yıkama işinde aracı şirketlerin devreden çıkarılması gerektiğini söyledi.
Kömür yıkama ve ayıklama işinin kömür madenciliğinde asli işler arasında bulunduğunu belirten Yavuzyılmaz, “Ancak Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), kritik önemdeki bu işi kendi bünyesinde yapmak yerine ihale ediyor. Demir çelik fabrikalarını çalıştıran taşkömürünü çıkaran, stratejik önemdeki Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun zarar etmesi için iktidar elinden geleni ardına koymuyor” dedi.