Sayıştay raporunda en fazla eleştiriyi SGK aldı: Ölülere aylık ödenmiş...

Mustafa Çakır/ CUMHURİYET- Raporlarda kamu idarelerine yönelik çok sayıda eleştiri yer aldı.

En fazla eleştiri alan kurumların başında toplam 64 bulgu ile SGK geliyor. Ölülere bile aylık ödendiği, sigortasız işçi çalıştıran patronların teşviklerden yararlanmaya devam ettiklerine dikkat çekildi. Kamu idareleri yedek ödeneğin tamamını harcayarak sıfırladı. Görevi çalışanların haklarını düzenlemek olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın kendi personeli için “kıdem tazminatı” ayırmadığı ortaya çıkarken temel görevleri arasında “muhasebe” tutmak da yer alan Maliye Bakanlığı’na önceki yıllarda olduğu gibi yine “muhasebe kayıtları” eleştirisi geldi.

Bakanlık mali tablolarının Hazine’ye ait taşınmazlar hakkında doğru bilgi sunmadığına dikkat çekildi. Sayıştay’ın Türkiye İş Kurumu raporunda, Toplum Yararına Program’dan yararlanmaktayken gelir getirici bir işte çalışmaya başlayan 1003 kişiye 4.2 milyon lira yersiz ödeme yapıldığı belirtildi.

Yedek ödenek tükendi

Sayıştay’ın 2017 raporlarında yer alan değerlendirmeler özetle şöyle:

Genel Uygunluk Bildirimi raporuna göre, kamu kurumları 38 milyar liralık toplam yedek ödeneğin tamamını harcayarak sıfırladı. Raporda kamu idarelerinin ödenek üstü giderlerine de yer verildi. İlk sırada 20.4 milyar lira ile Milli Eğitim Bakanlığı yer aldı. İkinci sırada, 7.7 milyar lira ile Emniyet Genel Müdürlüğü, üçüncü sırada 111.9 milyon lira ile Diyanet İşleri Başkanlığı, dördüncü sırada da 109 milyon lira ile Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu geliyor.

Takipli alacaklar kayıt dışı

Sayıştay ’ın SGK raporunda yine çok sayıda eleştiriye yer verildi. Toplamda 64 bulgu yer aldı. Raporda, “SGK’nın 2017 yılına ilişkin mali rapor ve tablolarının doğru ve güvenilir bilgi içermediği kanaatine varıldığı” vurgulandı. Eleştirilerden bazıları şöyle: “Kurumun mali sisteminin, cari ve geçmiş dönemde kurum alacağına dönüşmüş tutarların gerçek durumunu göstermediği, alacakların yönetiminde mali saydamlığın ve hesap verilebilirliğin tam olarak sağlanmadığı; kişilerden alacaklar ve şüpheli alacaklar hesaplarının gerçek durumu tam ve doğru olarak yansıtmadığı; icraya devredilen takipli alacakların muhasebe kayıtları dışında takip edildiği (kurumun icra takibinde toplam 40.3 milyar lira alacağı var); mali tabloların yapılandırılan kurum alacakları konusunda tam ve doğru bilgi içermediği; tahakkuk ve tahsilatların gerçek tutarları yansıtmadığı...”

Raporun “denetim görüşünü etkilemeyen tespit ve değerlendirmeler” bölümünde yer alan eleştirilerden bazıları da şöyle:

-SGK tarafından sağlık hizmet sunucularına verilen toplam 10.1 milyar lira tutarındaki avans yasada belirtilen süreyi aştığı halde kapatılmadı.

-OHAL kapsamında çıkarılan KHK’lerle kapatılan kurum ve kuruluşların SGK’ye yaklaşık 108 milyon lira prim borcu var. Raporda bu alacakların takip ve tahsilatında izlenecek usulün belirsiz olduğuna dikkat çekildi.

-Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı yaklaşık 250 bin kişinin eski Tarım Bağ-Kur sigorta kayıtlarının olmadığı tespit edildi.

-30 büyükşehir belediyesi, 519 büyükşehir ilçe belediyesi, 51 il belediyesi, 400 ilçe belediyesi ve 397 belde belediyesinden oluşan toplam 1397 belediyeden 1084’ünün SGK’ya olan toplam 8.7 milyar lira prim borcu tahsil edilemedi.

-Yeşil kartlılara ilişkin 4.4 milyar liralık GSS primleri Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan süresi içinde tahsil edilemedi.

-29 bin 487 işverene, toplam 823.1 milyon lira tutarında idari para cezası uygulanması gerektiği tespit edildiği halde tebligat yapılmadı.

-Otomatik icra programı, özel nitelikteki geçici işyerlerine ilişkin alacakları kapsamadığı ve bu nedenle de söz konusu işyerlerine ilişkin alacakların takibinin sağlıklı bir şekilde yapılmadığı, hatta bazı kurum alacaklarının zamanaşımına uğratıldığı tespit edildi.

-Bazı sporcu ve teknik adamların prime esas kazançlarının eksik ya da hiç bildirilmediği ortaya çıktı.

-Taşeron şirketlerin SGK’ye yasal süresi içinde ödenmeyen borçlarının tahsilinde asıl işverenlere başvurulmadığı belirlendi.

Sigortasız işçi çalıştırana teşvik

-Kayıt dışı yani sigortasız işçi çalıştırdıkları için teşvik alması yasak olan işyerlerinden bazıları teşvikten yararlanmaya devam etti. Bu kapsamda sigortasız yani kaçak işçi çalıştıran 675 işyeri teşviklerden yararlanmayı sürdürdü.

-SGK’den aylık almakta olan kişilerden bazıları için yeşil kartlı olarak Genel Sağlık Sigortası primi tahakkuk ettirildi.

-Malullük aylığı alanlardan çalışmaya başlayanların aylığı kesilmedi.

Ölüye de aylık

-369 kişiye öldükten sonra da aylık ödenmeye devam edildi.

-SGK tarafından işletilen ve giderleri 38.6 milyon lira olan tesislere ilişkin veriler kurumun mali tablo ve raporlarında yer almadı.

Muhasebe bilmeyen Maliye

Sayıştay’ın Maliye Bakanlığı raporunda da, şu eleştiriler yer aldı:

-Bakanlık mali tabloları Hazine taşınmazlarına ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmuyor. Hazine taşınmazlarına ilişkin rayiç bedel kayıtları da doğru ve güvenilir değil.

-Bakanlık tarafından Hazine taşınmazları üzerinde tesis edilen tahsis işlemlerinin eksik muhasebeleştirilmesi nedeniyle mali tablolar, diğer kamu idarelerinin kullanımına bırakılan varlıklara ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmuyor.

- Kamu konutlarının sayısına ilişkin kayıtları gerçeği yansıtmıyor.