'Sevgi emektir' davasında karar

Hayati ARIGAN / İstanbul - (DHA) YEŞİLÇAM'ın başyapıtlarından biri olan 'Selvi Boylum Al Yazmalım' filminin mottosu haline gelen 'Sevgi emektir' sözünün bir bankanın reklam filminde kendisinden izin alınmadan kullanıldığı iddiasıyla Senarist Ali Özgentürk tarafından açılan 81 bin TL'lik tazminat davası mahkemece reddedildi. Ret kararını veren Hakim Şule Binnaz Aydın Yunus, gerekçesinde "Türkan Şoray emeğin ve güven duygusunun aşkın önüne geçtiği gerçeğini, güçlü oyunculuk gücüyle izleyiciye aktarmıştır. Filmin ülkemizde bu kadar bilinir hale gelmesi başrol oyuncuları Türkan Şoray, Kadir İnanır ve Ahmet Mekin'in oyunculuk gücü ile yakından ilgilidir. Filmin sanatsal değeri, oyuncuların başarılarını bir yana bırakıp sadece 'Sevgi emektir' kelimeleri ifade edilemez" dedi.

"SEVGİ EMEKTİR" ATASÖZÜ HALİNE GELDİ

Bir banka çektiği reklam filminde, 'Selvi Boylum Al Yazmalım' filminde geçen “Sevgi emektir" sözünü Türkan Şoray'ın şimdiki sesi ve görüntüsü ile kullandı. Filmdeki aynı sahneye de reklam filminde yer verdi. 'Selvi Boylum Al Yazmalım'ın senaristi Ali Özgentürk ise soluğu mahkemede aldı. Özgentürk, bankadan 75 bin TL maddi, 6 bin TL manevi olmak üzere toplam 81 bin TL tazminat istedi. Dava dilekçesinde 1977 tarihli filmde, sevgiyi ve sevginin büyük emek gerektirdiği temasını işlediğini anlatan Özgentürk, “Sevgi emektir" sözünün Türk halkı arasında neredeyse bir atasözüne dönüştüğünü öne sürdü.

HİKAYE ÇİN MASALINA DAYANIYOR

Banka ise avukatları aracılığıyla verdiği yanıtta filme konu hikayenin bir Çin masalına dayandığını, ünlü Kırgız edebiyatçı Aymatov'un anonim sayılan bu hikayeden yola çıkarak 'Selvi Boylum Al Yazmalım'ı kaleme aldığını, Ali Özgentürk'ün hak iddia edemeyeceğini iddia etti.

4 BİLİRKİŞİ RAPORUNDA 4 FARKLI GÖRÜŞ

Dava süresince mahkeme 4 ayrı bilirkişi raporu aldı. Prof. Dr. Neşe Kars Tayanç, raporunda 'Sevgi emektir' mottosunun izinsiz kullanıldığını belirtirken, sanatçı Hülya Koçyiğit 'Sevgi emektir' sözünün senaryonun sloganı haline geldiğini, senariste filmin maliyetinin yüzde 10'undan az olmayacak şekilde bedel ödenmesi gerektiğini savundu. İlyas Salman, Yalçın Yılmaz ve Emrah Dönmez'den oluşan bilirkişi heyeti 'Sevgi emektir' sözünün Fikri Sınai Eserler Kanunu kapsamında korunması gereken nitelikte olmadığını, senaristin teklif hakkı bulunmadığını rapor etti. Oyuncu Eriş Akman, Alpay Göltekin ve Emrah Dönmez'den oluşan bilirkişi heyeti ise yapılanın intihal olduğunu belirterek, Özgentürk'e 200 bin TL tazminat ödenmesi gerektiğini savundu.

'SEVGİ EMEKTİR' MOTTOSU SENARYODAN AYRI BİR ESER DEĞİLDİR

Mahkeme tartışmaya noktayı son duruşmada koydu. Ali Özgentürk'ün tazminat talebini, “Sevgi emektir' sözünün senaryodan ayrı bir eser sayılamayacağı" gerekçesiyle reddetti.

“FİLMİN SEVİLMESİNDE BAŞROL OYUNCULARININ GÜCÜ VARDIR"

Hakim Şule Binnaz Aydın Yunus, gerekçeli kararında bir sinema filminde senaryonun doğru oyuncu seçimi ile buluşmadığı takdirde başarısız olabileceğinin bilinen bir gerçek olduğunu belirterek şunları kaydetti: "'Selvi Boylum Al Yazmalım' filminin toplum tarafından kabul görmesi ve sevilmesinin nedeni başrol oyuncularının filmdeki oyunculuk güçleri, güçlü oyunculuklarını o zaman ki imkanlara göre beyaz perdeye aktarmalarıdır. Türkan Şoray, emeğin ve güven duygusunun aşkın önüne geçtiği gerçeğini güçlü oyunculuk gücüyle izleyiciye aktarmıştır. Filmin, ülkemizde bu kadar bilinir hale gelmesi kastın yönetmen tarafından işlenmesi, başrol oyuncuları Türkan Şoray, Kadir İnanır ve Ahmet Mekin'nin oyunculuk gücü ile yakından ilgilidir. Ali Özgentürk'ün 'Selvi Boylum Al Yazmalım' filminin sanatsal değeri, oyuncuların başarılarını bir yana bırakıp bilinirliği sadece filmde kullanılan 'Sevgi emektir' kelimeleri ifade edilemez."

“FİLMİ, OYUNCULARIN BAŞARISI KÜLT BİR ESER YAPTI"

Ali Özgentürk'ün Cengiz Aymatov'un özgün hikayesine uygun senaryo yazarak, esere fikri bir çaba kattığını belirten Hakim Yunus, filmin başrol oyuncularının başarılı oyunculukları ile kült bir eser haline geldiğini kaydetti.

“EFSANE MOTTOLAR İZLEYİCİNİN BELLEĞİNDE YER EDER"

Dünya sinema tarihindeki kült filmlerin önemli özelliklerinden birinin de kitlelerin belleğinde kalmasına neden olabilecek efsane mottolar yaratması olduğunu kaydeden Hakim Yunus, "Ancak hiçbiri filmden bağımsız eser olarak korunmamaktadır" dedi.

HER MOTTO ESER SAYILMAZ

'Kiev'deki Adam' filminin “Saygı bir şeyi elde edebilmek için katlanılan sıkıntıdır", 'Özgürlük Yolu' filminin "Mutluluk sadece paylaştığında gerçektir", Ölü Ozanlar Derneği filminin"Kim ne derse desin sözcükler ve düşünceler dünyayı değiştirebilir", 'Benim Afrikam' filminin "Dünya biz çok uzak görmeyelim diye yuvarlak yapılmış" sözleri gibi içinde bir felsefe ve mesaj bulunan repliklerin motto olarak kabul edilebildiğini ifade eden Hakim Yunus, her mottonun eser olarak korunamayacağına dikkat çekti. 'Sevgi emektir' sözünün senaryodan ayrı bir eser sayılamayacağını kaydetti.