Skandal ifadeler: Harf Devrimi enkaz bırakmış!
Kâğıthane İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün okullara dağıttığı dergide Arap alfabesinden Latin alfabesine geçişin doğru olmadığı ve geride bir enkaz bıraktığı savunuldu.
Mustafa KÖMÜŞ/ BİRGÜN- Eğitim Vadisi isimli dergide Hayrettin Taylan tarafından yazılan “Harf İnkılâbı’nın Psiko-sosyal Atlası” isimli yazıda Latin alfabesine geçiş eleştirildi.
Sosyolog yazar Cemil Meriç’in “Kamus, bir milletin hafızası, yani kendisi; heyecanıyla, hassasiyetiyle, şuuruyla. Kamusa uzanan el namusa uzanmıştır” sözüne yer verilen yazıda şöyle denildi: “Meriç’in dile getirdiği gibi kültür ve medeniyet namusuna uzanan elin psiko-sosyal derinliğini ne kadar irdeledik?”
Tarihi bağ koptu
Karahanlılar’ın İslamiyet’e geçtikten sonra Türk devletlerinin Arap alfabesini kullandığı ifade edilen yazıda alfabe değişikliğiyle tarihi bağların koptuğu savunuldu. Bu konuyla ilgili şu ifadeler kullanıldı: “Dili bozulan medeniyetlerin gelenek, inanç, tarih bağları kopar zamanla. Dil psikolojisinde; geleneğinden uzak bir kitle kendini dışlamış hisseder. Hiçbir zaman kendini bulamaz. Silinmesi gereken bir vesika için miydi yoksa bu değişim? Geçmişin kapılarını kapamak, İslam Tarihini, kültürünü, dinin toplum üstündeki etkisini zayıflatmak mıydı acaba?”
Değişikliğin hızlı yapıldığı “Kendi aydınını yetiştirmeden, dil bilimcilerini yetiştirmeden, okur yazar kitlesini artırmadan, çağdaşlaşmayı sınıra getirmeden kısa sürede yapılan bu değişimin sosyolojik sonuçları üstünde durmak gerekmez mi?” sözleriyle savunuldu.
Fetreti getirdi
Harf Devrimi’nin kültürel yönden fetret devrine girmeye neden olduğu şu şekilde iddia edildi: “Osmanlıca dinsel, ruhsal, hissel bir dildi. Bu muazzam dilin dokusunu bozmak bile dile ihtilaldi. Latin harflerinin kabul edilmesi; düşünsel, algısal, çözülmeleri beraberinde getirmiştir. Kültürel yönden, Latin harflerinin kabulüyle başlayan fetret dönemi günümüze kadar sürdü.”
Devrimin bir enkaz bıraktığı ve bu enkazın temizlenmesinin de bugüne kaldığı da savunulan yazıda şu ifadeler yer aldı: Alfabe kalkınmaya engel olmasa da tam aksine ivmedir. Yıllardır, toplumun neşetleri, erdemlileri, üst algı isimleri yetişmedi. Gerçekleştirilen dil inkılâbı dil ve kültür tarihimizin çetin bir dönemeci olmuş, beraberinde onlarca faydalı, onlarca zararlı etkiler bırakmıştır. Bu enkazın temizlenmesi bugünün dil bilimcilerine, aydınlarına, eğitimcilerine miras kalmıştır.”