Taliban iktidar geldi, sanatçılar ülkeden kaçmaya başladı
Şu ana kadar Taliban sanatı bütünüyle yasaklamasa da birçok sanatçı hayatları ve eserleri için endişe duyduğundan ülkeden kaçıyor.
Afganistan'da Taliban'ın yönetimi ele geçirmesinden bu yana yüzlerce sanatçı ülkeyi terk ederken geride pek çok eser bıraktı. Öte yandan Taliban sanatı bütünüyle yasaklamasa da ülkede birçok eser tahrip ediliyor.
The New York Times'ın haberine göre ülkeyi terk eden pek çok aktör, komedyen, şarkıcı, müzisyen ve ressamın bir kısmı ABD, Fransa ya da Almanya gibi ülkelere yerleşirken birçoğu da başka ülkelerde uzun süre yaşamalarına izin verilip verilmeyeceğini bekliyor.
Bununla birlikte toplumu kendi İslam anlayışına uygun hale getirmek isteyen Taliban sanat eserlerini hayatın her alanından silmeye yönelik faaliyetler yürütüyor. Söz konusu faaliyetler 20 yılda yeşeren çalışmaları yok ediyor.
Taliban şu ana kadar müzik okullarını kapattı ve duvar resimlerinin üstünü boyadı. Radyo ve televizyon ağları, şarkıların yanı sıra müzik ve komedi şovlarını yayımlamayı durdurdu. Afgan filmlerinin üretimiyse neredeyse durma noktasına geldi.
Ailesiyle birlikte ABD'nin Virginia eyaletine yerleşen ve duvar resimleri yapan 36 yaşındaki Omaid Sharifi şunları söyledi:
''Sanat ve kültürün geleceği kasvetli görünüyor. Taliban'ın sanatla yaşaması mümkün değil.''
TALİBAN YANLISI MESAJLAR KONULDU
Sharifi'nin yürüttüğü ArtLords organizasyonunun barış, insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği mesajları veren 2 bin 200 duvar resmi çizmesi 7 yıldan fazla süre almıştı. Ancak Taliban bu eserleri önceki hükümetin propaganda araçları olarak görüyor.
Taliban'ın iktidarı ele geçirmesinden üç ay sonra bu eserler beyaz boyayla kaplandı ve yerine dini şiirler ya da Taliban yanlısı mesajlar kondu.
Afganistan'ın Kandahar kentinde ArtLords'un çizdiği kalem tutan bir kız öğrenciyi gösteren duvar resmini Taliban tahrip etmişti (Kiana Hayeri / The New York Times)
Taliban sanatsal faaliyetlere ülke çapında kısıtlama getirmese de sanata izin vereceğine dair herhangi bir belirti de göstermedi. Şu ana kadarki eylemler binlerce sanatçı için belirsiz bir geleceğin habercisi.
''TALİBAN İDEOLOJİSİ SANATA KARŞI''
Kabil Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nin eski dekanı Samiullah Nabipour şunları dile getirdi:
''Taliban sanatın toplumda yolsuzluğa ve ahlaksızlığa yol açtığına inanıyor. Taliban ideolojisi sanata karşı.''
Popüler bir şarkıcı olan Habibullah Shabab da şu ifadeleri kullandı:
''Telefonumdan tüm müziklerimi ve şarkılarımı sildim ve müzik hakkında konuşmayı bırakmaya çalışıyorum. Yalnız başıma şarkılarımı, önceki videolarımı ve anılarımı dinlerken daha önce olduğum yerle şimdiki bulunduğum yere dair canım acıyarak ağlıyorum.''
''TALİBAN KANA SUSAMIŞ''
İstanbul'a kaçan pop yıldızı Aryana Sayeed de eylülde verdiği röportajda şu ifadeleri kullanmıştı:
''Umarım dünya bunun değişen ya da yeni Taliban olmadığını kısa sürede anlar. Taliban etraftaysa kesinlikle kendime yer bulamam çünkü Taliban kana susamış.''