Tekâlif-i Milliye kararlarını hatırlatan Erdoğan'ın söylemediği gerçek: O paralar millete geri ödendi!

GERÇEK GÜNDEM- AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamalarda 5 Ağustos 1921'de 'Başkomutan' sıfatıyla bizzat ordunun başına geçen Mustafa Kemal Paşa'nın kanundan aldığı yetkilere dayanarak 7-8 Ağustos'ta Tekâlif-i Milliye (Milli Yükümlülükler) emirlerini yayımlamasına atıfta bulundu.

MUHALEFETTEN BENZETMEYE TEPKİ

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, korona virüs pandemi için hükümet tarafından toplanan yardımları, 'Tekalifi Milliye Emirleri'ne benzeten Cumhurbaşkanı Erdoğan'a tepki gösterdi.

Kılıçdaroğlu, "Açılan bağış kampanyasına Tekalifi Milliye Emirleri’ni örnek vermek, Türkiye Cumhuriyeti tarihini bilmemenin sonucudur. Acı olan ise bunu Türkiye’yi yönettiğini düşünenlerin dillendirmesidir. Ne diyorduk, “Türkiye yönetilmiyor, Türkiye savruluyor" dedi.

İYİ Parti Sözcüsü Yavuz Ağıralioğlu da "Tekalifi Milliye’ye, 1856’dan itibaren, 70 yıldır, 7 cephede savaşan bir milletin kendinden başka tutunacak dalı kalmamış olmasıdır. 18 yıldır iktidardaysanız ülkeyi Tekalifi Milliye Emirlerini yayınlamak iradesiyle yönettiğiniz anlamına gelir." diyerek o kararların alındığı dönemi hatırlattı.

Peki, Tekâlif-i Milliye Emirleri (Milli Yükümlülük Emirleri) nedir? Toplanan yardımlar halka geri ödendi mi?

Tekâlif-i Milliye kararları ve uygulama hakkında tarihi bilgileri paylaşan bir sosyal medya hesabında konuya dair çarpıcı tarihi bilgiler kaynak verilerek paylaşıldı.

İşte Erdoğan'ın hatırlattığı Tekâlif-i Milliye kararları hakkında yıllardır yanlış bilinen pek çok bilginin doğrusu:

Tekâlif-i Milliye Komisyonları tarafından ordu için alınan malzemelerin bedelleri Milli Mücadeleyi izleyen yıllarda halka geri ödenmiştir.

Tekâlif-i Milliye, Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından olan Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın kanunla kendisine verilen yasama yetkisini kullanarak yayınladığı "Ulusal Yükümlülük" emirleridir. 7 Ağustos 1921'de yayınlanmış olup toplamı on maddedir.

1) Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
2)Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
3)Her aile bir askeri giydirecek.
4)Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
5)Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
6)Her türlü makineli aracın %40'ına el konacak.
7)Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20'sine el konacak.
8)Sahipsiz bütün mallara el konacak.
9)Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.
10)Halkın elindeki araçlar bir defa olmak üzere 100 km'lik mesafeye ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.

Kaymakamlıklar, belediyeler, askeri amirler, ticaret odaları, muhtarlıklar, Kuva-i Milliye yetkililerinden oluşan özel komisyonlar kurularak yardımlar toplanmıştır. Her komisyon 6 memur çalıştırmış ve hiç ücret almamışlardır. Görevinde ihmal göstrenler vatana ihanet suçuyla yargılanmışlardır.

Toplanan Yardımlar Geri Ödendi;

Tekâlif-i Milliye Komisyonları tarafından ordu için alınan malzemelerin bedelleri Milli Mücadeleyi izleyen yıllarda halka geri ödenmiştir. Borçların büyük bir kısmı nakden, geri kalan önemsiz bir bölümü de hazine tahvilleriyle ödenmiş olup, bu ödemelerin toplamı 6.003.663 TL dir. Bu miktarın %72,3’ü 1923 yılında ödenmiştir. Cumhuriyet hükümetleri, Osmanlı hükümetlerinin halktan almış oldukları borçlar için de, savaşı izleyen yıllarda 10.527.217 TL ödemiştir. Savaş borçları karşılığında halka, 1923-1937 yılları arasında toplam 17.426.409 TL ödenmiştir.

Kaynaklar:
Serpil Sürmeli, Milli Mücadelede Tekâlifi Milliye Emirleri
Feyzullah Ezer, Tekâlifi Milliye Emirleri ve Tatbikatı, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/4 Spring 2014