TEPAV: Bütün illerde kişi başı gelir 2018’de yıllık bazda düştü

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) dünyadan uzaya yayılan gece ışıklarına ilişkin verilere dayandırarak oluşturduğu il bazında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) tahminlerine göre, 2018’de Türkiye’deki 81 ilin 81’inin de kişi başı geliri 2017’ye göre düştü.

TEPAV’ın söz konusu çalışması kapsamında, 1992-2018 dönemi için dünyadan uzaya yayılan gece ışıklarına ait verilerden faydalanılarak il bazında GSYH değerleri, zincirlenmiş hacim endeksi yöntemi ile uyumlu bir şekilde tahmin edildi.

Gece ışıkları verisiyle 81 ilin GSYH değerlerinin tahminini ilk kez 2016’da yapan TEPAV, 2016 yılındaki çalışma sonrasında, ulusal hesap yöntemi ve gece ışıkları uydularındaki değişiklikler nedeniyle, güncel çalışma kapsamında yeni bir yöntem takip etti. Reel GSYH’nin 1992-2018 dönemi için gece ışıklarıyla il bazında tahmin edilmesini takiben, Türk lirası ve dolar cinsinden cari fiyatlarla il bazında GSYH sonuçları, doları cinsinden il düzeyinde kişi başı GSYH değerleri, illerin gelir düzeyleri ve il düzeyinde büyüme hızları hesaplandı.

Ulusal büyüme rakamlarını girdi olarak kabul edip illerin ekonomik boyutlarının tahmin edildiği söz konusu yöntemle illerin 2018 yılındaki ekonomik performansları incelenirken, TEPV verilerine göre 2018’de

- 81 ilin 81’inin de kişi başı geliri 2017’ye göre düştü.

- Türkiye’nin en büyük 10 ili İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Antalya, Konya, Adana, Gaziantep ve Mersin oldu.

- En yüksek GSYH’ye sahip ilk 10 ilin toplamı, Türkiye ekonomisinin yüzde 65’ini oluşturdu.

- En düşük GSYH’ye sahip 10 il Bayburt, Ardahan, Tunceli, Kilis, Gümüşhane, Iğdır, Bartın, Sinop, Hakkâri ve Çankırı oldu.

- Türkiye’nin kişi başı geliri 9 bin 562 dolar olarak hesaplanırken, yalnızca 11 ilin kişi başı geliri Türkiye ortalamasını geçti. Türkiye nüfusunun yüzde 40’ının ikamet ettiği 11 il de İstanbul, Kocaeli, Ankara, Tekirdağ, İzmir, Bursa, Bilecik, Yalova, Eskişehir, Bolu ve Kırklareli oldu.

- Kişi başı geliri en düşük il olan Ağrı, İstanbul’un beşte biri kadar kişi başı gelire sahip oldu.

- En düşük kişi başı GSYH’ye sahip 10 ilin Ağrı, Şanlıurfa, Van, Bitlis, Siirt, Batman, Muş, Hakkâri, Şırnak ve Diyarbakır olduğu görüldü.

- Yılsonu itibariyle Türkiye’de yalnızca İstanbul, Ankara ve Kocaeli orta gelir tuzağını aştı.

- Bilecik, Bursa ve İzmir, orta gelir tuzağını geçmişte aşmalarına rağmen, 2018 yılındaki dolar kurundaki hızlı artışla orta gelir tuzağına yeniden düştü.

- Türkiye, geçmiş yıllara kıyasla düşük bir ekonomik büyüme performansı sergilese de hiçbir il ekonomik anlamda daralmadı.

- Genellikle İç Anadolu Bölgesinde bulunan 30 il, 2018 yılında Türkiye’nin büyüme performansının altında bir büyüme hızı yakaladı.

- En düşük büyüme hızı yüzde 0.9 ile Konya’da görülürken, Konya’yı yüzde 1.0 ile Kırşehir ve yüzde 1.2 büyüme hızıyla Ankara takip etti.

- En hızlı büyüyen iller yüzde 6.0 ile Muş, yüzde 5.5 ile Ağrı ve yüzde 5.2’lik büyüme hızıyla Iğdır oldu.