THY'de o uygulama hala sürüyor! '6 ayda bir gözden geçirilecek' dendi ama...

Airport Haber yazarı Murat Herdem, Türk Hava Yolları'nın pandemi nedeniyle başlattığı "maaş kesintisi" uygulamasına ne zaman son vereceğini yazdı.

Herdem'in bugünkü yazısı şöyle:

Türk Hava Yolları geçtiğimiz hafta günlük uçuş sayısı olarak 1065 sayısına ulaşarak pandemi başından beri en yüksek seviyeye erişti. Pandemi süresince uçuş ekiplerinin dar gövdede 4-5 sorti, geniş gövdede birkaç sorti (B777 hariç) olan uçuşları da yaz ayları ile birlikte arttı, aylık programlar 20-30 saatlerden 70-80 ve bazen daha da üzerine çıkmaya başladı.

Biliyorsunuz Türk Hava Yolları ile Hava İş Sendikası, pandeminin ilk aylarında çalışanların maaşlarından yüzde 30 ile yüzde 50 oranlarında kesinti yapılması konusunda anlaşmışlardı. Bu anlaşma gereği, her altı ayda bir şartların gözden geçirilmesi konusunda mutabakat sağlandığını da hatırlatalım.

Maaş kesintisinin başladığı geçtiğimiz yıl Ağustos ayından itibaren THY çalışanları, üzerine düşen fedakarlığı fazlasıyla yerine getirdi, getiriyor. Hem maaştan feragat ediyorlar hem de en ağır pandemi şartlarında görevlerini yerine getirmeye devam ediyorlar.

Bugüne geldiğimizde, ortada pembe bir tablo hakim... THY yönetiminin açıkladığı rakamlar, çalışanların da iştahını kabartıyor olmalı ki, "Madem bu kadar çok uçuş yapılıyor, o halde maaş kesintisini iptal edin" diyorlar...

Çalışanların bu konuda uzun süredir ciddi bir beklentisi var ancak bu beklenti henüz THY tarafında karşılık bulmadı. Zaman zaman, çalışanları heyecanlandıran ve umutlandıran, maaş kesintilerinin iptal edileceğine dair bazı dedikodular ortaya atıldı ama onlar da boş çıktı.

THY yönetiminin bu konuda somut bir çalışması olduğunu duymadım. Rakamlar yukarı doğru gitse de, belirsizliğin hakim olduğu bir ortamda maaş kesintilerinin iade edilmesi fikri THY yönetimine çok sıcak gelmiyor olabilir. Dalgalı bir seyir izleyen pandemi sürecinin, yeniden ağırlaşması olasılığı THY'yi bu düşünceden uzaklaştırıyor belli ki...

Aslında maaş kesintilerini iptal eden dünyada birçok havayolu şirketi de oldu. Elbette THY gibi henüz iptal etmeyenler çoğunlukta... Maaş kesintisi yerine çalışanlarına, çalıştığı gün kadar ücret ödenmesi yolunu seçen Pegasus Havayolları bu anlamda artan uçuş sayısı ile birlikte kısmi olarak maaş artışı da yapmış oldu. Örneğin, kısıtlamaların yoğun ve uçuş sayılarının az olduğu dönemde Pegasus pilotları bir ayın 20 günü çalıştı ve 10 günü izin yaptı. Dolayısıyla maaşının üçte ikisini alabildi. Ancak pandemi yasaklarının hafifletilmesi ve dolayısıyla seyahat talebinin artması ile birlikte şu an orada kaptan pilotlar (İkinci pilotlar değil), yasal çalışma sürelerine uygun olarak bir ayın tamamında görevlendirildiği için tam ücrete geçmiş oldular.

THY ile Pegasus arasındaki bu metod farklılığı dolayısıyla özellikle pilotlar arasında, Pegasus kesintileri iptal etti ancak THY iptal etmiyor şeklinde yorumlanıyor. Haklı olarak THY pilotları da maaş kesintilerini, uçuş sayılarının artmasından dolayı geri istiyor. Sadece Pegasus kıyası değil... THY'nin iştiraki olan Sunexpress Havayolları'nda döviz ile maaş uygulandığı için onların şartları da THY pilotları açısından imrenilecek duruma gelmiş halde... Bütün bu şartlar altında THY uçuş ekiplerinin maaş konusunda ciddi bir huzursuzluk içerisinde oldu açık. Normal maaşlara dönülmesi konusunda da genel bir beklenti sözkonusu...

Ancak THY yönetimi, her ne kadar altı ayda bir gözden geçirilecek bir anlaşmaya imza atmış olsa da, mevcut belirsizlik ortamında maaş kesintisinden feragat ederek, eski maaşlara döner mi, pek sanmıyorum.

2016 yılında yaşanan kriz sırasında yapılan maaş kesintileri, altı aylık gözden geçirme döneminde iptal edilerek çalışanlar yeniden tam maaşa geçmişti. Ancak bu kez krizin şiddeti, süresi ve boyutu çok farklı. Üstelik, her ne kadar bir toparlanma havası olsa da, ileriye yönelik belirsizlik ortamı devam ediyor ve geçmiş bir buçuk yılda pandeminin havayolları üzerinde yarattığı ağır mali tahribat var. Elbette buradan yola çıkılarak, pandemi krizinin emek istismarına alet edilmemesi ve çalışanlar üzerinde hak gaspına dönüşmemesi gerekir. Böyle bir ortamda THY'nin cebine koyduğu anlaşmayı iptal edip tam maaş uygulamasına dönmesini çok olası görmüyorum ama günü geldiğinde tüm şirketler çalışanlara hak ettiklerini kuruşuna kadar vermek zorunda...