TL erimeye devam ediyor: O sınırı geçti
Dolar/TL dün Asya işlemlerinde 7 sınırını aşmıştı. Bugün ise Türkiye piyasaları açıkken dolar/TL saat 14:30 itibariyle 7 sınırını geçti.
Dolar/TL, ABD-Türkiye gerginliği para politikasına ilişkin endişeler ve TL’deki değer kaybının şirketlere ve makro göstergelere zarar vereceği endişesiyle illikit piyasalarda 7.24 ile zirveyi test ettikten sonra TCMB ve BDKK adımlarıyla güne sert bir düşüşle başladı.
Dolar/TL’deki harekete hem Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıklamaları hem de dün geceden itibaren atılan adımların ardından faiz artımı yapılamayacağına ilişkin bir beklentinin oluşması etkili oluyor.
Dolar/TL 7.24 seviyesini test ettikten sonra TCMB’nin iki ayrı likitide genişlemeci ve BDDK’nın swap işlemlerini sınırlayan adımlarının ardından yönünü aşağı çevirdi.
Albayrak’ın açıklaması ardından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bankaların yurt dışıyla yaptıkları TL-döviz para swap işlemlerini bankaların yasal özsermayesinin yüzde 50’siyle sınırladı.
Merkez Bankası (TCMB) ise finansal piyasaların etkin işleyişinin desteklenmesi ve bankalara likidite yönetiminde esneklik sağlanması ve finansal istikrarın desteklenmesi ve piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi amaçlarıyla bir dizi adım attı.
Banka TL ve döviz likidite yönetimine ilişkin tedbirler alırken, gerekli görülmesi halinde, finansal istikrarı korumaya yönelik ihtiyaç duyulacak tüm önlemlerin alınacağını duyurdu.
TCMB ayrıca zorunlu karşılık değişiklikleriyle yaklaşık 10 milyar TL, 6 milyar dolar ve 3 milyar dolar karşılığı altın cinsinden likidite sağlanmış olacağını da açıkladı.
“SPEKÜLATİF ADIMLARIN ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN BİR BİR ADIMLAR GELİYOR”
Bir bankacılık analisti, “Swap işlemlerinin kısıtlanması ve diğer düzenlemeler genel olarak TL’deki spekülatif hareketleri sınırlandırmak adına atılıyor. Gerekli likiditeyi sağlamak için ve spekülatif adımların önüne geçmek için bir bir adımlar geliyor. Ancak bunlarda bir faiz artışı etkisi olmayacak muhtemelen. Ayrıca politik belirsizlik ortadan kalkmadıkça da oynaklığı sonlandırmak zor görünüyor” dedi.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “ABD ile Türkiye ilişkilerilerinin yaptırımlarla daha da kötüye gideceği endişesi piyasaları baskılıyor. Bundan da önemlisi siyasilerin bu süreci bir ekonomik savaş olarak gören söylemleri nedeniyle Merkez Bankası’nın gerekli görse bile faiz adımı atamayacağı endişesi satış baskısını daha da tetikliyor. Şu anda Türkiye ekonomisine ilişkin güven sarsıldı” dedi.
Geçen hafta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “ekonomik savaş” söylemi, Albayrak’ın açıkladığı “ekonomide yeni yaklaşımın” piyasalarca tatmin edici bulunmaması ve ekonomiye güvenin sarsılmasının yanı sıra ABD’nin ek gümrük vergisi açıklaması piyasaları baskılayan ve dolar/TL’nin 7 seviyesini aşmasında belirleyici olmuştu.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’DAN UYARILAR
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan haftasonu yaptığı açıklamalarda ise , ekonomiye kur üzerinden “operasyon” uygulanmaya çalışıldığını ancak Türkiye’yi tehdit etmenin kimsenin haddi olmadığını belirtirken, faiz konusunda da tuzağa düşülmeyeceğini vurguladı.
“Bu can bu tende kaldıkça bu tuzağa da gelmeyiz” diyen Erdoğan, sanayicileri de “bankalara saldırarak döviz alma yoluna gitmemeleri” için uyardı.
Türkiye’ye karşı “ekonomik bir savaş” başlatıldığını söyleyen Erdoğan bunun amacının Türk ekonomisi ve savunma mekanizmalarını etkisiz hale getirerek, Türkiye’yi finanstan başlayıp siyasete kadar tüm alanlarda teslim almak olduğunu kaydetti.
Erdoğan, “Oyununuzu gördük ve meydan okuyoruz. Şunu bilmelerini istiyorum, teslim olmayacağız, üretmeye devam edeceğiz. İhracatımızı artırmaya, istihdamımızı genişletmeye, fabrikalarımızın çarklarını işletmeye devam edeceğiz. Rekor büyüme oranlarıyla hedeflerimize yürümeye devam edeceğiz. Siz dolarla üzerimize gelirseniz, biz de başka yollarla işlerimizi yürütmenin çarelerini arayacağız.”
Erdoğan haftasonu ayrıca halka yastık altındaki altın ve dövizlerini bozdurulması çağrısını yinelerken sanayicilere ise “bankalara saldırarak oralardan döviz alma yoluna gitmeyin” dedi. TL’deki değer kaybı gelişmekte olan ülke piyasalarında da satış baskısını beraberinde getiriyor. TL’de devam eden satışlar Güney Afrika randına sıçrayarak değer kaybetmesine yol açarken dolar, yen ve İsviçre frankı gibi güvenli limanlara talebi artırdı. Euro, dolar karşısında bir yılın dip seviyesini görürken Asya borsaları satıcılı seyrediyor.
Yatırımcılar Türkiye’de iştirakları olan Avrupa bankalarının hakkındaki endişelerle dolar ve yen gibi güvenli liman kabul edilen para birimlerine yönelirken, 13 ayın dip seviyesini gören euro yeni kayıplara karşı koymaya çalışıyor.
Tahvil piyasasında gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik faizi ise Cuma günü tarihi zirve olan yüzde 22.11 seviyesine yükselmişti. İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise yüzde 25’in hemen altında bulunuyor.