Tüketici uyuşmazlıklarında zorunlu arabulucuğa istisna

Tüketici hakem heyetlerinin görev sınırlarında kalan ve 2020 yılı için değeri 10 bin 390 TL’ye kadar olan tüketici uyuşmazlıkları zorunlu arabuluculuk kapsamı dışında tutuldu.

Tüketici uyuşmazlıklarında zorunlu arabulucuğa istisna getirildi. Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre tüketici hakem heyetlerinin görev sınırlarında kalan ve 2020 yılı için değeri 10 bin 390 TL’ye kadar olan tüketici uyuşmazlıklar zorunlu arabuluculuk kapsamı dışında tutuldu. TBMM Genel Kurulu’nda 22.07.2020 tarihinde kabul edilen kanunla Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a, "Dava şartı olarak arabuluculuk" başlığı ile 73/A maddesi eklenmiş, parasal sınır olan 10 bin 90 TL üzerindeki tüketici uyuşmazlıklarında mahkemeye dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu getirilmişti.

Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi:

'' Dava şartı arabuluculuk müessesesi 28/07/2020 tarihli ve 31199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7251 sayılı “Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile tüketici uyuşmazlıklarında zorunlu hale getirilmiştir. Yapılan düzenleme ile Tüketici Mahkemelerinde ya da Tüketici Mahkemesi oluşturulmayan yerlerde Tüketici Mahkemesi sıfatıyla hareket eden Asliye Hukuk Mahkemelerinde tüketici uyuşmazlıkları için dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması, dava şartı olarak kabul edilmiş ancak belli hususlarda istisnalar belirlenmiştir.

Söz konusu istisnalar arasında tüketici hakem heyetlerinin görev sınırlarında kalan ve 2020 yılı için değeri 10.390 TL’ye kadar olan tüketici uyuşmazlıkları ile tüketici hakem heyeti kararlarına karşı Tüketici Mahkemelerine yapılan itirazlar sayılmış olup, bu hususlar zorunlu arabuluculuk kapsamı dışında tutulmuştur.

Diğer taraftan, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, tüketici örgütleri ve Bakanlığımız tarafından genel olarak tüketicileri ilgilendiren ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a aykırı bir durumun önlenmesine veya durdurulmasına ilişkin tüketici mahkemelerinde açılan davalarda dava şartı olarak arabuluculuk hükümleri uygulanmayacaktır.

Ayrıca, seri ayıplı malların ayıplı olduğunun tespiti, bu tür malların üretiminin veya satışının durdurulması, ayıbın ortadan kaldırılması ve malın toplatılmasına ilişkin açılan davalarda ve tüketici işlemi mahiyetinde olan taşınmazın aynından doğan uyuşmazlıklarla ilgili davalarda da dava şartı olarak arabuluculuk hükümleri uygulanmayacaktır.

Tüm bu hususlara ilave olarak yapılan düzenlemeyle zorunlu arabuluculuğun genel hükümlerinden ayrı olarak tüketiciler lehine bazı hükümler getirilmiştir. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun ilgili hükümleri tüketici aleyhine uygulanmayacaktır. Buna göre, dava şartı arabuluculuğun ilk toplantısına mazeret bildirmeksizin katılmayan tüketicinin aleyhine yargılama gideri ve arabuluculuk ücretine hükmedilemeyecektir.

Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya tarafların anlaşmaları ya da anlaşamamaları halinde tüketicinin ödemesi gereken arabuluculuk ücreti Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır.

Bu noktada; Adalet Bakanlığı tarafından karşılanacak olan arabuluculuk ücreti, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesinin eki Arabuluculuk Ücret Tarifesinin Birinci Kısmına göre en fazla iki saatlik ücret tutarı olacaktır.

Arabuluculuk faaliyeti sonunda açılan davanın tüketici lehine sonuçlanması hâlinde arabuluculuk ücreti, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil olunarak bütçeye gelir kaydedilecektir.''