‘Türk Lirası ticaret yapılamaz hale geldi’

Ekonomistler, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Türk Lirası’nda yaşanan hızlı değer kaybını önlemek amacıyla swap işlemlerine getirdiği kısıtlamanın çözüm olmayacağı uyarısında bulundu.

BDDK, Türk Lirası’nda yaşanan hızlı değer kaybının ve oynaklığın önüne geçmek için geçen hafta başı itibariyle bankaların swap işlemlerine kısıtlama getirmişti. Bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptığı bir bacağı döviz, diğer bacağı TL olan para swaplarının ve swap benzeri işlemlerinin, bankaların yasal özkaynaklarının yüzde 25’ini geçemeyeceğini açıklamıştı.

BDDK’nin geçen hafta aldığı bu önlem, TL’nin kayıplarını geri almasında ön ayak olmuştu; ancak ekonomistler, BDDK’nin swap işlemlerine getirdiği bu kısıtlamanın Türk tahvil faizlerinin yükselmesine neden olduğunu, bunun da piyasaları uzun vadede olumsuz etkileyeceği yorumunda bulunuyor. Bu yüzden çok sayıda piyasa oyuncusu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz artırımına gitmesinin TL’deki oynaklığın önüne geçmek için gerekli olduğu görüşünde.

Kur riskini azaltma amaçlı

TCMB’nin terimler sözlüğünde swap şu şekilde açıklanıyor: “İki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işlemdir. Örneğin on yıllık sabit faizli borca sahip bir firma ile benzer ancak dalgalı faizli borca sahip bir firma birbirlerinin yükümlülüklerini değiştirebilir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanmaktadır.”

Swap, TCMB’nin terimler sözlüğünde de aktarıldığı gibi özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor. BDDK de geçen hafta itibariyle aldığı önlemler kapsamında TL’nin yaşadığı oynaklığın önüne geçmek için swap işlemlerine kısıtlama getirerek spekülatif işlemlerin önünü kesti. Ancak analistler, bu sebepten ötürü TL’ye yatırım yapmak isteyen yabancı yatırımcının kendini korumaya alamadığını, bunun da tahvil ve bono piyasasına ilginin düşmesine yol açtığını söylüyor.

Tahvil faizleri yükseldi

BDDK ‘nin geçen hafta swap işlemerine getirdiği kısıtlamayı açıklamasının ardından ekonomist Özlem Derici Şengül, “BDDK ‘nın swap işlemlerine sınırı yüzde 25’e düşürmesi döviz talebini düşürebilir ama TL likiditesi sıkışıklığına neden olarak tahvil faizlerinin yükselmesine neden oluyor” yorumunda bulunmuştu.

Aynı şekilde ekonomist Uğur Gürses de “’TCMB faizi artırmasın’ tercihi ile atılan bu adım döviz kuruna sınırlı etki yaparken 2 yıllık tahvil faizlerini yüzde 28.2’ye zıplattı. Oysa TCMB faiz artışı her ikisini de olumlu etkilerdi” dedi.

‘Türk Lirası ticaret yapılamaz hale geldi’

ABD merkezli ekonomi ajansı Bloomberg de son yaptığı haberinde, bu kısıtlamanın TL’deki oynaklığın önüne geçmesine rağmen diğer Türk varlıklarına olumsuz etkisinin olabileceğini vurguluyor.

Bloomberg, yurt dışındaki swap piyasasındaki likiditenin kısılması sebebiyle Lira’ya karşı işlem yapanların pozisyonlarını kapatma yoluna gittiğini, Türk tahvil, bono ve hisse senetlerine yatırım yapan yabancı yatırımcının kurdan kaynaklanan risklerini hedge (riskten korunmayı sağlayan işlem) edemediğini belirtti.

Bloomberg televizyon kanalına konuşan Londra merkezli yatırım şirketi BlueBay’den şef yatırım stratejisti David Riley ise böylece Türk Lirası’nın ‘ticaret yapılamaz bir hale geldiğini’ söyledi.

‘Malezya’da belirsizlik yaratmıştı’

Yine Bloomberg’e konuşan Londra merkezli PineBridge Yatırım’dan fon yöneticisi Anders Faergemann, “Eğer elinizde Türk varlıkları varsa kur riskini hedge edemez bir hale geldiniz. Bunu geçen yıl Malezya’da gördük ve bu bir belirsizlik yaratıyor. Eğer yapabilirseniz, çok büyük ihtimalle yerel tahvil ve bonolarınızı satarsınız. Bunun aynısını hisse senetleri piyasasında da görüyoruz” dedi.