Türkiye ağır darbe aldı: Turizmin ekonomiye katkısı sıfırlandı

Pandeminin etkisi ile gelirlerinin büyük bir kısmını kaybeden turizm sektörünün ilk çeyrekte ekonomiye katkısı tarihin en düşük seviyesine inerken, 22 işletme borç yapılandırmasına gitti.

Haziran ayına kadar uçuş yasakları ve salgının yeni dalgaları nedeniyle yılın ilk yarısını kapalı geçiren sektör, temmuz itibarıyla toparlanma dönemine girerken, kayıp bilançosu ise ağır oldu. Dünya genelinde turist sayısında altıncı, turizm gelirlerinde ise 14'üncü sırada olan Türkiye'nin bu yılın ilk çeyreği itibarıyla ülke ekonomisine katkısı neredeyse sıfırlandı. Yüzde 0.3'lük çeyreklik pay, ekonomiye katkı açısından tarihin en düşük seviyesi olarak gerçekleşirken, 2020'nin ilk çeyreğinden sonra yaşanan kayıp 22 milyar doları aştı.

SEKTÖR İYİMSER

Sözcü'den Sayime Başçı'nın haberine göre; İlk çeyrek sonunda elde edilen 2.5 milyar dolarlık turizm geliri bir önceki yılın aynı periyoduna göre yüzde 40 düşerken, Türkiye Bankalar Birliği'nin haziran ayı raporuna göre, yapılandırılan turizm işletmelerinin sayısı 22'ye ulaştı.

Turizm sektörünün hem global hem de Türkiye'deki ilk yarı performansını değerlendiren KPMG araştırmasına göre, hareketlenen sektörde iyimserliğin hakim olduğuna işaret edildi. Rapora göre sezonun kasım sonuna kadar uzaması beklenirken, Türkiye'ye yıl sonuna kadar Rusya'dan yaklaşık 4.5 milyon, Almanya'dan 3 milyon turist gelmesi bekleniyor. Raporda sektör açısından hasar durumuna ülkeler bazında bakıldığında ilk 5 sırayı İspanya, Birleşik Krallık, Çin, Türkiye ve Kanada alıyor. Globalde ise 2019'da 9.2 trilyon dolarlık büyüklüğe sahip olan sektör geçen yılı 4.7 trilyon dolarla kapattı. Sektörün küresel ekonomiden aldığı ortalama yüzde 10'luk pay yüzde 5.5 seviyesine geriledi.

İSTİHDAMDA KAYIP

Bu süreçte, işte çıkarma yasakları ve kısa çalışma ödeneği gibi uygulamalara rağmen sektörde istihdam da azaldı. 2020 yılına yüzde 8 istihdam artışı ile giren sektörde çalışan sayısı 1.1 milyondan 875 bin seviyesine gerilerken, yan faaliyet kollarında da etkisini gösteren istihdam azalışı yiyecek ve içecek hizmetlerinde yüzde 13 olarak gerçekleşti.

22 işletme borçlarda yapılandırmaya gitti

Gelirleri azalan sektör oyuncuları kredi borçlarında ise yapılandırmaya gitti. Türkiye Bankalar Birliği'nin Haziran 2021 tarihli raporuna göre, yapılandırılan turizm işletmelerinin sayısı 22'yi buldu. Yapılandırılan borç 10.6 milyar lira olurken, yüzde 74'ünün mayıs ayında yapılandırılan dört şirkete ait olduğu açıklandı.

Sonuçları değerlendiren KPMG Türkiye Turizm Sektör Lideri Mert Öner, tam anlamıyla bir iyileşme için 2024 yılına işaret edildiğini belirterek, “Pandemi sürecinde yaşanan değişimler, insanların uluslararası seyahat iştahını ciddi oranda azaltma potansiyeli taşıyor. Bu kötü görünüm turizm ekonomilerinin yerel taleple desteklenmesi sayesinde dengelenebilir” dedi.