Türkiye, eğitimde Pakistan'ın gerisinde kaldı

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN/BİRGÜN- Türkiye, Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF), “Eğitim Kalitesi 2018” başlığıyla yayımladığı listede 99’uncu sırada yer aldı. Ülkelerin eğitim sistemi kalitesine göre oluşturulan listede Katar, Malezya, Endonezya, İran ve Pakistan gibi ülkeler Türkiye’nin önünde sıralandı. Listenin başında İsviçre gelirken Yemen son sırada yer aldı.

Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) 2018 yılı verilerine göre Türkiye’deki eğitim sistemi sınıfta kaldı. WEF’in 137 ülkenin eğitim sistemini puanlandığı, “Eğitim Kalitesi 2018” raporunda Türkiye, yalnızca 38 ülkenin önüne geçebildi. Eğitim sistemi kalitesinde 137 ülke arasında 101’inci sırada yer aldığı 2017 yılına göre 2018 yılında iki basamak yükselen Türkiye, Mozambik, Nikaragua, Tanzanya, Etiyopya ve Kamboçya’nın bulunduğu yüzdelik dilimden kurtulamadı.

Öğrencilerin doğru mesleğe yönlendirilmesi, akademideki altyapı çalışmaları, eğitime harcanan paranın genel bütçeye oranı gibi ölçütler göz önüne alınarak oluşturulan listenin tepesinde İsviçre yer aldı. Toplam bütçe harcamasının yüzde 30’una yakınını eğitim harcamalarına ayıran Singapur ikinciliğe yerleşirken listenin üçüncü ve dördüncü sırasındaki ülkeler sırasıyla Finlandiya ve Hollanda oldu.

İlköğretim kalitesine geçer not yok

Türkiye, ülkelerin ilköğretimdeki kalitelerine göre sıralandığı listede genel listeye oranla daha da gerilerde yer aldı. Ülkelerin 1’den 7’ye kadar puanlandığı listede Türkiye yalnızca 3.1 puan alabildi. Buna göre, 137 ülke arasında 105’inci sırada bulunan Türkiye’yle birlikte 3.1 puan alan diğer ülkeler Gine, Etiyopya, Bangladeş, Honduras, Gürcistan ve Kuveyt oldu. Mozambik, 2.1 puanla ilköğretim kalitesinde son sırada yer alırken listenin ilk üç sırasını 6.7 puanla Finlandiya ile 6.2’şer puanla İsviçre ve Singapur oluşturdu.

Okula kayıt yüzdesi düşük

Dünya Ekonomik Forumu, 134 ülkenin ilköğretime kayıt oranlarına ilişkin verileri de paylaştı. Çin, Singapur ve Japonya’da ilköğretim çağına gelen çocukların tamamı bir eğitim kurumuna kayıt olurken Türkiye, öğrencilerin ilköğretime kayıt oranında yüzde 94.1’lik skorla kendine 82’inci sırada yer buldu. Batı Afrika ülkesi Liberya, ülkelerin ilköğretime kayıt sıralamasında yüzde 37.6 ile sonuncu olurken Mali yüzde 55.7 ile 133’üncü, Nijerya ise yüzde 63.8 ile 132’inci oldu. Yüzde 94.1 ile Türkiye’yle birlikte aynı oranda ilköğretime kayıt oranını tutturan diğer ülkeler, Burundi, Azerbaycan ve Peru olarak ifade edildi.

Eğitim kalitesi yüksek değil

Öte yandan UNICEF’in, “Çocuklar ve Eğitim Sistemi” başlığıyla duyurduğu raporda, Türkiye’deki eğitim sistemindeki sorunlara değinildi. Türkiye’nin eğitim kalitesini artırmada güçlük yaşadığının altını çizen raporda, “Başta kızlar olmak üzere kimi çocuklar yoksulluk veya dışarıda çalışma ile evdeki sorumluluklar gibi nedenlerle okullarını terk ettiklerinden ya da okula düzenli devam edemediklerinden ilköğretimde yüzde 100 kapsam ve cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik çabaların sürmesi gerekmektedir” denildi. Türkiye’deki öğrencilerin aldığı eğitimin kalitesinin yüksek olmadığına vurgu yapan UNICEF raporunda, “Eğitimde, PISA testleriyle, ulusal sınav sistemiyle veya akademisyenlerin bu alandaki değerlendirmeleriyle alınan sonuçlar genellikle tatmin edici olmaktan uzaktır” değerlendirmesine yer verildi.

Kamu kaynakları adil şekilde dağıtılmalı

Türkiye’nin okul ve öğretmen sayısı ile öğretmen yetiştirme gibi başlıklarda da eksikliklerinin bulunduğunun altını çizen raporda, “Eğitim sisteminin 2012 yılı başlarında yeniden yapılandırılması eğitime yönelik ek kaynak ihtiyacını daha da artırmıştır. Eğitime tahsis edilen kamu kaynaklarının daha adil biçimde dağıtılması için de adımların atılması gerekmektedir” ifadeleri kullanıldı.

‘Okullaşma politikası sürecin kanıtı’

Türkiye’de laik, bilimsel ve kamusal eğitim hakkının yeni rejimin ihtiyaçları doğrultusunda fiilen ortadan kaldırıldığını ifade eden Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, “Özellikle 4+4+4 sistemi ile eğitimde yeni bir nesil inşa etmek iddiası ile bilim, sana, spor, edebiyat ve felsefe adım adım yok edildi” dedi. AKP iktidarları döneminde yürütülen okullaşma politikasının eğitimde inşa edilen sürecin kanıtı olduğunu söyleyen Aydoğan, “Velilerin ve öğrencilerin tercihlerinin akademik liseler olmasına rağmen, okullaşma politikası imam hatip liselerinin ve yoksul ailelerin çocuklarını ucuz işgücü olarak gören meslek liselerinin artışı yönünde yapıldı” diye konuştu.

‘Düşüş ‘4+4+4’lü yıllarda hızlandı’

Türkiye’nin PISA verilerinin, bilimsel eğitimin yok edilmesi ardından ortaya çıkan tablonun fotoğrafını ortaya koyduğunu belirten Aydoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “PISA ortalaması 2009 ve 2012’de biraz yükselmişse de, 2015’te hızlı bir düşüş olmuştur. 2015’te hemen tüm ülkelerin puanlarında düşüşler olmuşsa da, Türkiye’nin puanındaki düşüş daha keskin olmuştur. Bu düşüş, tam da 4+4+4 yasasının kabul edildiği, imam hatip ortaokullarının ve Kuran-ı Kerim, Hz. Peygamberin hayatı ile temel din bilgisi gibi üç din dersinin açıldığı, okulların imam hatibe dönüştürüldüğü, genel liselerin kapatıldığı yıllara denk düşmektedir.”