Türkiye’nin AB süreci daha da zorlaşacak

Avrupa Birliği (AB) karşıtı aşırı sağcı, milliyetçi, popülist hareketlerin 751 sandalyeli Avrupa Parlamentosu’nda (AP) 180 üyeyle temsil edilecek olması Türkiye’yi de doğrudan etkileyecek.

Birgün'ün haberine göre; Türkiye Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen, AP seçimlerini ve ortaya çıkan tablonun Türkiye’ye olası yansımalarını yorumladı:

AP’ye 751 milletvekili seçildi. Sosyal Demokratlardan Yeşillere, Liberallerden Merkez Sağ’a kadar on ayrı gruptan oluştu. Bundan sonra bugüne kadar gerçekleştiği gibi sol partilerle merkez sağın çoğunluk oluşturmadığı bir parlamentoyla karşı karşıya kalacağız. Her ülkeden ırkçılardan tutucu sağa kadar her türlü grup parlamentoda yer aldı. Parlamento seçimlerinin önemli noktalarını kısa sıralamamızda yarar var.

1- Fransa’da aşırı sağ Marine Le Pen’in partisi Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisini geride bıraktı fakat bu büyük bir zafer olarak ortaya çıkmıyor çünkü aradaki fark çok fazla değil. Bu açıdan popülerliğini yitiren Macron’a karşı Le Pen istediği başarıyı sağlayamadı.

2- Avrupa’daki seçmenler sorunlarının yanıtlarını değişik partilerle de arıyorlar. Onlarla Avrupa Parlamentosu’nda temsil ediliyorlar.

3- Göçmenlere karşı propaganda yapan ve Brüksel karşıtı partilerin seçimlerde başarılı çıkması ilginç bir gelişmeyi beraberinde getiriyor. Buna örnek olarak İtalya Başbakan yardımcı Matteo Salvini ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın başarıları buna ciddi bir örnek.

4- AP seçimlerine uzun bir süreden sonra %50’nin üstünde katılım oldu. Bu ilginç ve olumlu bir gelişme.

5- AP çok parçalı bir görüntü içinde olacak. Nasıl ve nerelerde uzlaşacaklar? Bu ilgi ile beklenecek.

6- Seçimler özellikle Almanya’da Angela Merkel’in koalisyon hükümetini zorlayacak. Gerek Sosyal Demokratlar gerek Hıristiyan Demokratlar büyük oy kaybına uğradılar. 2021 için ön görülen seçimler 2020’ye çekilip öne alınabilir.

7- Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras’ın seçim yenilgisinden sonra Haziran ayında erken seçim yapmak istemesi AP’nin ortaya çıkardığı en önemli gelişmelerden biri.

8- İtalya’da başbakan olmak isteyen Matteo Salvini bu seçimdeki zaferinden sonra İtalya’da erken seçimi isteyecek ve büyük bir olasılıkla bunu gerçekleştirecek.

9- Bütün bu gelişmeler İngiltere ile Brexit anlaşmasını etkileyecek.

10- AB liderleri İngiltere’den gelecek isteklere Brexit konusunda sıcak bakmayacaklar.Avrupalı seçmenlerin isteklerine karşı AB yetkilileri ne gibi bir tepki içine girecek? En önemlisi Avrupa Komisyonu’nun rengi nasıl olacak? Avrupa Birliği ülke temsilcileri, Avrupa Parlamentosu’ndaki başkanın kim olacağının dışında AB Konsey Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası Başkanı konusunda da çok çetin bir uğraşı içine gireceklerdir. Ayrıca ülkelerden gelecek olan 28 komiserinde rengi yavaş yavaş ortaya çıkacak.

TÜRKİYE’YE ETKİSİ

Avrupa Parlamentosu seçimlerine Türkiye açısından bakarsak Güney Kıbrıs başta olmak üzere Almanya dahil beş Türk kökenli parlamenter Avrupa Parlamentosu’nda yer alacak.

Genel olarak on guruptan oluşan parlamentonun yapısı Türkiye için olumlu sinyaller vermiyor. Bu açıdan önümüzdeki dönemde Avrupa Parlamentosu Türkiye için sorun çıkaran bir parlamento durumunda olacak. Bu açıdan Türkiye’ye yönelik sert kararlar bekleyebiliriz. Avrupa Parlamentosu’nun diğer bir önemi de Türkiye ile AB arasında fasıllar açılıp kapanırken Avrupa Parlamentosunun onay vermesinden kaynaklanıyor fakat dört yıldır hiçbir fasıl açılıp kapanmadığı için parlamento bu konuda Türkiye’ye baskı yapamayacak.

Esas önemli olan Avrupa Birliği Komisyon Başkanı ve dış genişlemeden sorumlu komiserin kimden olacağı. Bu Türkiye için önemli. Eski konsey başkanı Juncker ne kadar Türkiye karşıtı olursa olsun dengeli bir politika izlemeye gayret sarf etmişti. Yeni konsey başkanının bunu yapıp yapmayacağını bilmediğimiz gibi genişlemeden sorumlu komiserinde kim olduğunu bilmiyoruz.

Avrupa Merkez Bankası’nın Başkanı Türkiye’ye verilebilecek krediler konusunda az da olsa etken olacak fakat bu çok büyük bir önem taşımayacak.