Umut Oran: AKP döneminde halk insafsız vergilerle soyuldu

CHP'li Umut Oran'ın AKP hükümetinin 15 yıllık iktidarında topladığı vergilere ilişkin değerlendirmelerde bulunduğu açıkması şöyle:

"AKP, Cumhuriyetin birikimi tüm kamu varlıklarını “özelleştirme” adı altında satıp savdığı iktidar döneminde; halkı; insafsız, adaletsiz “dolaylı” vergilerle soydu!

Bütçeyi gelir, kar, rant elde eden kesimlerden alınan “doğrudan” vergiler yerine, halkın yaşamı için zorunlu olarak tükettiği mal ve hizmetlerin fiyatları içine gizlediği KDV, ÖTV ve onlarca başka ad altındaki “dolaylı” vergilere yüklenerek finanse etti. Bu da yetmez gibi yandaş sermaye gruplarının elde ettikleri karlar üzerinden tahakkuk etmiş, ama ödemeye yanaşmadıkları milyarlarca liralık vergi borçlarını bir kalemde sildi.

Kazanandan, zenginden alınmayan, yandaştan silinen; işçisi, memuru, emeklisi, işsizi ile garibanın ekmeğinden, suyundan, iğneden ipliği tüm tüketim maddelerinden alınan dolaylı vergiler halkın belini büktü.

“Namert Vergisi” de denilen dolaylı vergiler, zengin ve yoksul arasındaki uçurumun daha derinleşmesine yol açtı. Her alanda olduğu gibi vergi yükünde, ekonomik yaşamda da eşitsizlik ve adaletsizlik zirveye çıktı. AKP yönetimi, ülkenin nimetlerini kendi arasında paylaşırken, halkın sırtına ağır yükler yükledi.

Şimdi gelin AKP’nin ülkede vergi adaletsizliğine tavan yaptırdığı “namert vergileri”ne, diğerleri ile karşılaştırmalı biçimde kalem kalem bakalım:

3.8 TRİLYONLUK VERGİNİN 2.5 TRİLYONU TÜKETİMDEN…

AKP hükümetleri; 2003 başı ile 2017 sonu arasındaki dönemi kapsayan 15 yılda;

*Ülkedeki tüm kesimlerden, toplam 3 trilyon 757,7 milyar lira vergi topladı.

*1 trilyon 228 milyar lira ile üçte birden de az bir bölümünü; Gelir, Kurumlar ve mülkiyetten alınan vergiler olmak üzere “doğrudan” vergiler oluşturdu.

*Bu dönemde devlet verginin asıl büyük bölümünü ise 2 trilyon 526,6 milyar lira ile KDV, ÖTV vb. “dolaylı” vergi niteliğinde tüketimden aldı.

*Devletin 15 yılda topladığı vergi gelirinin yüzde 67,2’sini dolaylı vergiler oluşturdu.

15 YILDA 2,1 TRİLYON LİRA KDV+ÖTV…

2003-2017 döneminde toplanan vergilerin; 978,4 milyar liralık bölümü Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) yoluyla halktan toplandı.

*Vatandaşlar; 15 yılda tükettikleri petrol ürünleri ve doğal gaz için 505 milyar
Sigara ve diğer tütün mamulleri için 250,4 milyar,
*Motorlu taşıt alımları dolayısıyla 128,7 milyar,
*Alkollü içecekler için 58,8 milyar,
*Diğer ürünler için de 35,5 milyar TL ÖTV ödedi.
*Bu dönemde dahilde tüketilen ürünlerin fiyatı içinde toplam 428,3 milyar lira tutarında KDV tahsil edildi.

*Aynı dönemde ithal ürünlerden alınan KDV de 671,3 milyar lira oldu.
Böylece 15 yılda ÖTV ve KDV’de toplam tahsilat 2,1 trilyona ulaştı.

15 yılda vatandaşlar ayrıca;

*Ehliyet, pasaport, trafik vb. resmi belge ve işlemlere toplam 132,8 milyar TL harç,

*101,2 milyar lira da Damga Vergisi ödedi.
*Bankacılık ve sigorta muamelelerinden 78,2 milyar TL vergi alındı.
*Diğer dış ticaret vergileri 69,8 milyar lira olurken,
*Telefon konuşmaları dolayısıyla 58,3 milyar TL Özel İletişim Vergisi,
*Şans oyunu oynayanlardan da 7,8 milyar TL vergi tahsil edildi.
*Üstelik toplam tahsilat içindeki doğrudan vergilerin de yaklaşık yarısını, gelir vergisi tevkifatı kapsamında ücret ve maaşlardan kaynaktan kesilen, yani çalışanlardan alınan vergiler oluşturdu.
*15 yılda şirketlerin ödediği toplam vergi ise tüketimden alınan sadece KDV tutarının bile altında kaldı, ÖTV tahsilatının ise yaklaşık üçte biri düzeyinde gerçekleşti.

2003-2017 döneminde (15 yıl) kim ne kadar vergi ödedi?

VATANDAŞ 365 GÜN 7/24 VERGİ ÖDÜYOR...

*Yurttaş, gün boyu; yeme, içme, barınma, giyinme, haberleşme ve hayatı için zorunlu olduğu diğer tüm tüketim mal ve hizmetlerini parasını verip satın alırken, fiyatın içindeki fahiş ve adaletsiz “namert” vergilerini ödemek durumunda kalıyor.

*Sabah uyanıp ilk iş olarak yüzünü yıkamak için musluğa giden vatandaş Mehmet, daha o an güne, kullandığı suyun bedelinden hariç, “Atık Su Bedeli”, “Şube Yolu Bakım Bedeli”, “KDV”, “Çevre Temizlik” gibi 4 adet vergi ile başlıyor.

*Yurttaş Mehmet, “yaz saati” uygulamasına son verilmesi nedeniyle karanlıkta kalkıp işe gitmek zorunda olduğu için lambanın düğmesine bastığı anda, tükettiği elektriğin faturasında; tüketim bedeli ile birlikte yüzde 18 KDV, yüzde 5 Elektrik (Belediye) Tüketim Vergisi, yüzde 2 TRT Payı, yüzde 1 Enerji Fonu işlemeye başlıyor. Yüzde 29 dağıtım bedeli de eklenince tüketilen elektrik enerjisinin fiyatı ikiye katlanıyor.

*İşe gitmek için arabasının kontağını çeviren yurttaş Mehmet, benzin yerine vergi yakmaya başlıyor. KDV, ÖTV ve diğer vergi ve paylarla pompada litresi 6 TL’yi geçen benzine ödenen paranın üçte ikisini vergiler oluşturuyor. Yani yurttaş arabasını çalıştırdığı her dakika akaryakıta 1, devlete 2 ödüyor.

*Bu sömürü vatandaşın bir günü değil, yaşamı boyu sürüp gidiyor. Yediği, içtiği, giyindiği, satın aldığı iğneden ipliğe her şeyde fiyatın içine gizlenmiş adaletsiz, insafsız dolaylı vergiler yakasını bırakmıyor.

DOLAYLI VERGİLER ARASINDA DA CİDDİ ADALETSİZLİK VAR!

*AKP, tüketimden alınan nispi ve maktu vergilerin oran ve tutarlarını da kesimlere göre son derece adaletsiz uyguluyor.

*Örneğin aracına akaryakıt alan da tezek alan da yüzde 18; ilaç, kitap veya simit alan da yüzde 8 KDV ödüyor.

*Cenaze hizmetlerinden bile yüzde 1 KDV alınırken; ülkemizin en nadide doğa parçalarının peşkeş çekildiği Suudi, Katarlı vb. gayrimenkul yatırımcısı, konut satın alırsa “sıfır” KDV ödüyor.

*2000 cm3 bir otomobilde yüzde 160’a çıkan ÖTV oranı, birada yüzde 63, traş köpüğünde yüzde 6,7 olarak uygulanırken, iktidar sahibi aile bireylerinin iştigal alanı olan mücevher ile yat, tekne ve gemi alımı ve yakıtında, pırlantada ve Borsa kazancında “sıfır” olarak uygulanıyor.

*Yeni alınan bir cep telefonunun fiyatına; yüzde 25 ÖTV, yüzde 18 KDV, yüzde 6 TRT payı ekleniyor.

*Cepten yapılan iletişimde her ay; yüzde 25 ÖTV, yüzde 18 KDV; 1,64 TL de telsiz kullanım bedeli ödeniyor!

HALKÇI İKTİDAR, ADİL VERGİ DÜZENİ!..

AKP’nin insafsızca uyguladığı dolaylı vergiler, dar ve sabit gelirli halkın yaşamını olumsuz etkilerken vergideki adaletsizliği de görülmemiş biçimde derinleştirdi. Mevcut uygulamada çok ve haksız kazananlar genellikle az, az kazananlar da çok vergi ödemek zorunda kaldı.

Türkiye ekonomisi, siyasal iklimden bağımsız değil. Ekonomide kapıya dayanmış olan “çöküş”ün önüne geçmek için önce siyaseti düzeltmemiz lazım. Bunun için de demokrasiyi geri kazanmak, güçler ayrılığı ilkesini yeniden tesis etmek, hukuk devletini tekrar işler kılmak ve parlamenter sisteme geri dönmek, 80 milyon olarak en acil ve hayati ihtiyacımız. Güven ortamını yeniden tesis ederek yatırımların önünü açmak, piyasalarda güveni sağlayarak sağlıklı işleyen bir ekonomik ortamı temin etmek, kur istikrarını sağlayarak yaklaşan ciddi borç krizinin önüne geçmek gerekiyor.

Gelin 24 Haziran’da bu iktidardan kurtulalım; siyaseti ve ekonomiyi düzeltirken bu “namert vergi” düzenine de elbirliğiyle son verelim:

*Gıdada, kitapta, akaryakıtta, diğer temel tüketim maddelerindeki fahiş dolaylı vergiler, makul düzeylere çekilsin.

*Asgari ücretten vergi alınmasın. pırlanta, yat, tekne, gemi gibi lüks ürünler vb. ekonomik durumu iyi küçük azınlığın; Borsa kazancı, faiz geliri gibi rantiye kesiminin hayatındaki kalemler vergiden muaf tutulmasın.

*Çiftçinin kullandığı mazota asıl fiyatının iki katı vergi bindirilirken, yat, gemi
sahiplerinin kullanımının vergiden muaf olması şeklindeki adaletsizliğe son verelim.

*Halk, ağır dolaylı vergi yükü altında ezilirken, iktidar yandaşı sermaye gruplarının şaibeli kazançları üzerinden tahakkuk etmiş vergiler silinmesin.

*Devlet vergi alır, karşılığında hizmet verir. Toplanan vergilerin nasıl kullanıldığını denetleyen Sayıştay’ı tekrar işlevsel hale getirelim.

*Amaç gider vergisini (harcama ve borçlanma) düşürmek, gelir vergisi kalemini artırmak olmalıdır. Gelir vergisinde adalet mekanizması kurulmalıdır.

*Kent rantı adil ve üretime katkı yapacak şekilde olmalıdır.

*Toprak, sermaye, emek ve organizasyon kayıt altına alınmalıdır.

*Servet Beyanı Kurumu kurularak mutlaka bir denetim mekanizması getirilmelidir.

*Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi seçmen sayısı kadar vergi mükellefi hedeflenmelidir. Yani Türkiye’de seçmen sayısı 50 milyon ise vergi mükellefi salısı da 50 milyon olmalıdır. Bugün ısıveren mükellefi sayısı sadece 1 milyondur.

*Gelin bu soygun düzenine, “altta kalanın canı çıksın” anlayışına bir son verelim!..

*Gelin; yeni dönemde halkçı bir yönetimi, sağlıklı işleyen, hakça bölüşüm esasına dayalı bir üretim ekonomisini ve adaletli, şeffaf bir vergi düzenini hep birlikte kuralım!..