Ünlü ekonomist: Bir Türk bankasına gidin, bankalardaki mevduatların yarısından fazlası...

Ekonomist Murat Muratoğlu, "Paraya mı güvenmiyorlar sana mı?" başlıklı yazısında, dolarizasyonun etkilerini ve vatandaşın neden yabancı paraya yöneldiğini yazdı.

Muratoğlu, "Türk halkı kendi parası yerine dış mihrakların para birimini güvenli buluyor. Ülkeyi yönetenlerden biri de çıkıp; “Biz nerede hata yapıyoruz?” diye sormuyor. Soramaz ki! Hata bizzat kendileri…" dedi.

İşte Muratoğlu'nun yazısı:

Türkiye ekonomisinin en büyük sorunu hiç şüphesiz dolarizasyon! Ne demek? Ülke vatandaşlarının kendi para birimine güvenmeyip yerine daha güvendikleri para birimini seçmesi…

Adı dolarizasyon olsa da bu terim sadece Amerikan Doları ile sınırlı değil… İster Euro ister Japon Yeni, her türlü yabancı para biriminin yerli para yerine tercih edilmesine dolarizasyon denir.

★★★

Dolarizasyon geniş bir kavram… Ufaktan başlar, ülkenin parasal bağımsızlığından vazgeçerek bir diğer ülke parasını resmi para birimi olarak benimsemesine kadar gider.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türk Lirası kullanarak tamamen dolarize olmuş bir ülke… Keza Ekvator, El Salvador, Panama da öyle…

★★★

Türkiye'de ise durum tamamen farklı dinamiklerde… Vatandaşın gönüllülük usulüne göre… Ülkenin ekonomisine, ülkeyi yönetenlere, ülkenin geleceğine güven sarsılmış durumda… Belirsizlik had safhada…

Haliyle böyle bir ortamda herhangi bir Türk bankasına gidin, bankalardaki mevduatların yarısından fazlası döviz bazında…

★★★

Yaklaşık 195 milyar dolar yatıyor Türk vatandaşlarının hesabında… Tutarı 1.125.000.000.000 lira… Yazı ile 1 trilyon 125 milyar lira!

Türk halkı kendi parası yerine dış mihrakların para birimini güvenli buluyor. Ülkeyi yönetenlerden biri de çıkıp; “Biz nerede hata yapıyoruz?” diye sormuyor. Soramaz ki! Hata bizzat kendileri…

Bugüne kadar uygulanan politikalar, her daim gerilim yaratan açıklamalar, göreve getirilen liyakatsizler… Kendi para birimimizi yerlerde sürünür hale getirdiler.

Eğer bir ülkede tasarruf ve yatırımı başka bir ülkenin para birimindeyse bilin ki o ülke ekonomisinin sırtı yerde başı dertte…

★★★

Peki, dolarizasyonun zararı nedir? Her şeyden önce, para politikası araçları kullanılmaz hale gelir. Faizleri düşür, oranları değiştir, fark etmez! Milletin parası ülkenin para biriminde değildir.

Şöyle anlatayım; Amerika'nın en büyük ihracatı maliyeti 10 cent bile olmayan 100 dolarlık yeşil banknotlardır. Petrol, altın, emtia almak isteyen ülkeler önce bu banknotu satın almaları şarttır.

★★★

İşte parayı bastığın kağıt ile gerçek değeri arasındaki farkın oluşturduğu gelire senyoraj geliri denir. Nitekim artık para basmak bile gerekli değildir. Bilgisayarı açıp sisteme gir, al sana gelir!

Türkiye'ye gelirsek, Türk Lirası talep edilmediğinden fazla banknot basamaz. Senyorajdan yararlanamaz.

★★★

Ekonomi iyi olsa basar lakin tadını kaçırırsa ne paranın değerini koruyabilir, ne faizi ne de enflasyonu tutabilir. Elin ayarı önemlidir.

Bizim Merkez Bankası, kendi bastığı paranın faizini bırakıp hamle yapmak için başka bir merkez bankasının bastığı paranın faizi ile uğraşıyorsa maç zaten bitmiş demektir. Düdük sesi duydum sanki…