Unutkanlığı Alzheimer'dan ayıran 10 unsur

NÖROLOJİ Uzmanı Dr. Oğuzhan Onultan, beyindeki bazı fiziksel değişikliklere bağlı olarak bellek bozukluklarının ortaya çıkabileceğini söyleyerek, yaşlılığın beraberinde getirdiği unutkanlığın, Alzheimer olmadığını, farklılıklar gösterdiğini belirtti.

Demans'ın, bellek bozukluklarının tanımı olduğunu dile getiren Medicana Kadıköy Hastanesi Uzm. Dr. Oğuzhan Onultan, "Hastalığın tam olarak adının konulabilmesi için beyin MR’ı, bazı kan tetkikleri, nöropsikolojik muayene ve diğer tetkiklerin yapılması gereklidir. Demans hastalarının yakınları hastalığı konduramadığı için hekimlere geç başvuruyor ve yapılabilecek tedavilere geç kalınıyor. Bu yüzden sonuçlar da geç alınıyor" dedi.

Her unutkanlığın Alzheimer ve demans olmadığına dikkat çeken Dr. Onultan, Alzheimer’ın bellekte, düşünmede ve muhakemede zorluklarla başladığını ifade ederek, normal unutkanlığı Alzheimer'dan ayıran 10 unsuru şöyle sıraladı:

"Yeni öğrenilmiş bir şeyi unutmak Alzheimer'ın erken belirtisi olabilir. Önemli tarih ya da olayları unutma, devamlı aynı soruları sorma, daha öncesinden yapabildiği şeyler için notlar alma veya aile bireylerinden sürekli yardım isteme bunlar arasında sayılabilir. Buna karşın, yaşa bağlı unutkanlıktaki fark, randevuları veya tarihleri unutsa bile sonradan hatırlamasıdır.

"Sorunları çözmede veya plan yapmada sıkıntılar, sayılarla ilgili zorluklar başlar. Bazen aylık faturaları takip etmede ya da eskiden yaptığı yemekleri yapamamak birer belirti olabilir. Daha önceleri kısa sürede yapılan işlerin artık daha uzun zaman alması da bir belirti olarak ortaya çıkabilir. Halbuki yaşa bağlı değişikliklerde, yapılacak işlerin listesinde hafif zorluklar ortaya çıkabilir ancak kişi fark eder ve düzeltir.

"Evde, işte ya da tatilde daha önce yaptıklarını yapamamak, gündelik işlerini yapamamak da belirti olarak sayılabilir. Daha önce hep gittiği bir yolu hatırlayamama, işyerinde daha önce yaptığı bir para hesabını yapamama belirtiler arasında sayılabilir.Oysaki yaşa bağlı olabilecek unutkanlıklar arada sırada fırını çalıştırma ve ayarlamada veya televizyon kumandası için yardım isteme gibi şeylerdir.

"Alzheimer hastaları günleri, ayları, mevsimleri ve tarihi karıştırabilir. Bazen, neden olması gereken hemen olmuyor diye öfkelenebilirler, bu kafadaki zaman karmaşasıyla ilgilidir. Bulundukları yeri ya da oraya nasıl geldiklerini hatırlamayabilirler.Yaşa bağlı unutkanlıklardaysa, haftanın hangi günü olduğunu karıştırıp, sonra hatırlarlar.

"Görüntüleri ve mekânsal farkları anlamada zorlanma da bir bulgudur. Okumada, mesafeyi ayarlamada, renk veya kontrastı algılamada zorluklar özellikle araba kullanmada zorluklara sebep olur. Yaşa bağlı görme zorlukları ise genellikle Katarakt hastalığına bağlı olanlardır.

"Yazarken ya da konuşurken kelimeleri bulamamak Alzheimer hastalarında görülen bir problemdir. Bir sohbeti takip etmekte ya da katılmakta zorlanırlar. Sohbetin orta yerinde takılıp kalırlar, nasıl devam edeceklerini bilemezler. Bazen kelimeyi hatırlayamaz ya da yeni bir kelime uydururlar. Yaşa bağlı unutkanlıklarda ise, doğru kelimeyi bulmak arada sırada zorluk yaratır.

"Eşyaları yanlış yere koymak ya da bulamamak da belirtiler arasındadır. Alzheimer hastası, eşyalarını hiç de uygun olmayan yerlere koyar. Eşyalarını bulamaz hatta bazen başkalarını bu eşyaları çalmakla suçlarlar. Hâlbuki yaşa bağlı unutkanlıklarda eşyasını bulamasa da arayarak bulur.

"Mantıklı düşünmede azalma Alzheimer hastalarının karar vermesinde zorlanma ya da yanlış kararlar vermesine sebep olur. Ev temizliği ya da kendi bakımlarında özensiz ve bakımsız olmaya başlarlar. Yaşa bağlı unutkanlıklardaysa, kırk yılda bir yanlış kararlar verirler.

"İşinden, hobilerinden, sosyalleşmeden uzaklaşırlar. Alışverişe gitmemek ya da komşularıyla görüşmemek için bahaneler uydurmaya başlarlar. İleri yaşa bağlı olabilecek sıkıntı ise aile, iş ya da sosyal görüşmelerden sıkılmak olabilir.

"Kişilik ve duygu durumunda değişiklikler de Alzheimer Hastalığı için uyarıcı bulgulardır. Kafaları karışır, şüpheci olurlar, etraftan şüphelenirler, tedirginlik ve korku, hareketlerinde belirginleşmeye başlar. Evde, işte ya da misafirliğe gittiklerinde tedirgin olmaya başlarlar. Yabancı yerde uyuduklarında kafaları daha da karışır, ajitasyon gösterirler, yadırgarlar."