Yargı paketine muhalefet rötuşu! Neler değişti?

1. yargı paketi yasa önerisini TBMM Başkanlığı’na sunan AKP, muhalefetin avukatlar için “hukuk mesleklerine giriş sınavı”nın gelecek yıl hukuk fakültelerine kayıt yaptıranlar için geçerli olması yönündeki önerisini kabul ederken, KHK ile kamudan atılanlara pasaportların İçişleri Bakanlığı’nın kararıyla iadesinde geri adım atmadı.

Meslekte 15 yılını tamamlayan avukatlara yeşil pasaport verilmesinde devletin güvenliğine ve anayasal düzene karşı işlenen suçlar ile terör suçlarından haklarında soruşturma veya kovuşturma bulunmaması koşulu öngörüldü.

Cumhuriyet'ten Emine Kaplan'ın haberine göre AKP, 1. yargı paketi yasa önerisini, dün TBMM Başkanlığı’na sundu. HDP dışında muhalefet partileriyle bire bir görüşerek paketi sunan ve bu partilerin önerilerini alan AKP’nin, öneriler doğrultusunda pakette kısmen bazı değişiklikler yaptığı gözlendi. Ancak özellikle CHP’nin itiraz ettiği bazı maddelerin aynen korunması dikkat çekti. Pakette yapılan değişiklikler şöyle:

Avukatlara pasaporta yeni koşul: Muhalefete sunulan taslakta, meslekte 15 yıllık kıdemi bulunan avukatlara yeşil pasaport verilmesi öngörülüyordu. Ancak TBMM Başkanlığı’na verilen yasa önerisinde, bu hükme yeni bir koşul eklendi. Buna göre, devletin güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı işlenen suçlarla (Türk Ceza Yasası’nın ikinci kitap dördüncü kısım dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci bölümlerinde tanımlanan suçlar) Terörle Mücadele Yasası kapsamına giren suçlardan dolayı hakkında soruşturma veya kovuşturma bulunanlara diğer şartları taşısalar bile yeşil pasaport verilmeyecek.

KHK’lilere pasaportta İçişleri ısrarı: KHK ile pasaportları iptal edilenlerden haklarında devam etmekte olan herhangi bir idari veya adli soruşturma veya kovuşturma bulunmayanlara, kovuşturmaya yer olmadığına, beraatına, ceza verilmesine yer olmadığına, davanın reddine veya düşmesine karar verilenlere, mahkûmiyet kararı bulunanlardan cezasını tümüyle ifnaz edilenlere veya ertelenmelere başvurmaları halinde “kolluk birimlerince yapılacak araştırma sonucuna göre İçişleri Bakanlığı’nca pasaport verilmesi” koşulu öneride aynen korundu.

CHP, konuyla ilgili kolluk birimlerince araştırma yapılması sonucuna göre pasaporta İçişleri Bakanlığı’nca karar verilmesi düzenlemesine karşı çıkmıştı.

Avukatlık sınavı gelecek yıldan itibaren: İlk taslakta, “hukuk mesleklerine giriş sınavı”nın 1 Ağustos 2019 tarihinden sonra yükseköğretim kurumlarına kayıt yaptıranların tabi olması öngörülmüştü. Ancak muhalefet partilerinin itirazı sonucu söz konusu tarih metinden çıkarılarak “ilgili yükseköğretim kurumlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra kayıt yaptıranlar hakkında uygulanır” hükmü öngörüldü. Buna göre, ilk sınavın 2024 yılında yapılması gündeme gelecek.

Dava ertelemesinden muaf suçlar: Üst sınırı 2 yıla kadar olan suçlarda kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin düzenlemede istisna tutulan suçların kapsamı genişletildi.

İlk taslakta, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar, kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar kapsam dışıyken, asker kişiler tarafından işlenen askeri suçlar da istisna tutuldu.

Temyize genişleme: İlk taslakta, 5 yılın altında olmasına karşın istinafta kesinleşen halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, suç işlemeye tahrik, suçu ve suçluyu övme, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama, kanunlara uymamaya tahrik, cumhurbaşkanına hakaret, devletin egemenlik alametlerini aşağılama, Türk milletini, Türk Cumhuriyeti Devleti’ni, devletin kurum ve organlarını aşağılama, silahlı örgüt, halkı askerlikten soğutma, Terörle Mücadele Yasası ile Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’ndaki bazı suçlara temyiz yolunun açılması öngörülmüştü.

Yasa önerisinde, Türk Ceza Yasası’nın “hakaret” başlıklı 125. maddesinin üçüncü fıkrasında sayılan ‘hakaret suçunun kamu görevlisine karşı görevinden dolayı; dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı; kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerine karşı işlenmesi” halleri de temyiz kapsamına alındı.