Yeni bir dinozor türü keşfedildi

David Nield - Yeni bulgu, göründüğü kadar garip; çünkü hayvanlar arasında yürümeyi öğrenmeden önce emeklemeyi öğrenmek, gerçekten de çok sıradışı bir özellik. İnsanlar dışında, yalnızca birkaç tür dinozorun böyle emeklediği düşünülürken, bilim insanları bu konuda yeni bir aday keşfetti.

Bahsettiğimiz dinozor, 200 milyon yıl önce, şu anda Arjantin olan bölgede yaşayan ‘Mussaurus patagonicus’ adı verilen bir sauropod.* Yeni sonuçlanan araştırma, hayatının ilk birkaç yılındaki dramatik büyüme sürecinin, dinozorun vücudunu nasıl hareket ettirdiği hususunda bir değişime neden olduğunu ortaya koyuyor.

ÜÇ BOYUTLU MODELLEME KULLANILDI

Eldeki bulgular, dinozorun hayatının üç önemli aşamasını (bebeklik dönemi, bir yaşındayken ve erginlikte) görmemizi sağlayan fosiller yardımıyla hazırlanan 3 boyutlu yeniden yapılandırılmış modellere dayanarak, araştırmacıların, vücut kütlesi merkezinin hayat boyunca nerede olması gerektiğini belirlemelerine yardımcı oldu.

Londra Üniversitesi’nde paleontolog** olarak görev yapan Andrew Cuff, Science News dergisine verdiği demeçte, “İnsanlar dışında bu geçiş sürecini yaşayan herhangi bir hayvan bulmakta çok zorlandık. Fosil kayıtlarında bunlara çok nadir rastlanıyor” diyor.

Henüz bebeklik çağındaki bir Mussaurus patagonicus avucunuzun içine sığabilir ve yaklaşık 60 gram ağırlığa sahiptir. Bilim insanları, hayvanın bu aşamadayken görece büyük bir baş ve uzun bir boyna, ayrıca dört ayak üzerinde dolaşmak için kullanacağı sağlam ve gelişmiş ön bacaklara sahip olacağını ifade ediyorlar. Araştırmacılara göre, boyutu büyüdükçe ve kuyruğu daha da uzadıkça, dinozorun ağırlık merkezi pelvik bölgeye*** kayıyor ve iki bacak üzerinde ayağa kalkmasını sağlıyor olmalıydı.

BENZER TÜRLERDE DURUM FARKLI OLABİLİR

Mussaurus patagonicus, büyük bir yetişkin olma aşamasına geldiğinde, yaklaşık altı metre uzunluğa ve bin kilogramın üzerinde bir ağırlığa sahip oluyordu. Arjantin’de bulunan La Plata Müzesi’nde görevli araştırmacı ve paleontolog Alejandro Otero, National Geographic’e verdiği bir demeçte, “Bu kalıbın bütün auropodlarda geçerli olup olmadığını bilmiyoruz” diyor; “Öte yandan, bu hayvan türünün hareketlerinde insanlardakine benzer bir değişim yaşanması gerçekten büyüleyici.”

Bir dinozorun tüm yaşamını kapsayan fosiller bulmak çok ender görülen bir durum (bir Mussaurus patagonicus setini bir araya getirmek tam 50 yıl sürdü) ve bu nedenle kaç dinozor türünün yürümeden önce emeklediği üzerinde çalışmak çok zordu. Benzer biçimde, kuluçkadan yeni çıkmış ya da henüz yavru olan fosiller bulmak da gayet nadir rastlanan bir durum.

Araştırmacılar, bunların yanı sıra, oluşturdukları modelin dinozorların dik yürüyüp yürümediğini anlama noktasında kuyruk ve boyun uzunluğunun en önemli unsur olduğunu düşündürdüğünü ifade ediyorlar; bu unsur, belki de daha önce araştırmacıların kılavuz olarak kullandıkları arka ayaklar ile ön ayakların uzunluğu arasındaki dengeden daha önemliydi.

Buna benzer çok uzun boyunlu sauropodlar hiçbir zaman dik durma aşamasına geçemedi ve gövdelerini desteklemek için bütün yaşamlarını dört ayak üzerinde geçirdiler. Maiasaura, Iguanodon, Psittacosaurus, Dryosaurus ve Massospondylus gibi türlerin istisna olduğu düşünülüyor.

Şu an Mussaurus patagonicus’a dair sahip olduğumuz kapsamlı fosil kayıtları ve bir araya getirilmesi için gereken 50 yıl sayesinde, durumun nasıl olduğunu anlamaya çok yaklaştık.

Londra Üniversitesi’nden John Hutchinson, National Geographic’e verdiği demeçte, “Yumurtalardan veya bebeklerden yetişkinlere dek iyi bir seriye sahip olduğumuz birkaç dinozor türü mevcut ve Mussaurus da bunlardan biri haline geldi; bu durum, 20 yıl önce yanıtlanması mümkün olmayan kimi heyecan verici yeni soruların da önünü açıyor” diyor.

*Sauropod; uzun bir boyun ve kuyruğa, küçük bir başa ve büyük bacaklara sahip olan, iri cüsseli ve dört ayaklı otçul bir dinozor türünün adıdır.
**Paleontoloji; dünya üzerindeki fosilleri inceleyerek dünyadaki yaşamın tarihini yazmak amacı taşıyan bilim dalının adıdır.
***Pelvik bölge; vücutta üreme organlarının bulunduğu kısım.

Araştırmanın tam metni Scientific Reports adlı dergide yayımlandı.

Çeviren: Tarkan Tufan

Kaynak: https://www.sciencealert.com/scientist-find-another-dinosaur-that-crawled-before-walking-just-like-a-human-baby