Yeni yıl neden 1 Ocak'ta kutlanıyor?
Neredeyse tüm dünya yeni yılı kutlamak için hazırlıklarını sürdürürken yıl başlangıcının 1 Ocak olarak belirlenmesinin nedeni merak konusu oldu.
Yeni yıl, bir kez daha dünya genelinde kutlanmaya hazırlanırken yıl başlangıcı olarak neden 1 Ocak’ın belirlendiği de merak edilen konular arasında yer alıyor.
BBC, konuyu uzmanlarla değerlendirdiği bir haber hazırladı. İşte maddelerle yeni yılın 1 Ocak’ta kutlanmasının tarihçesi.
Milattan önce 45 yılında Jül Sezar, Jülyen takvimi hayata geçirdi. Bu takvime göre yıl, Dünya’nın Güneş’in çevresinde dönmesiyle tamamlanıyordu.
Dünya’nın Güneş’in çevresinde dönüşü 365 gün 6 saat olduğu için, bu takvimde peş peşe gelen yıllardan dördüncüsü 366 gün sürüyordu.
Takvim hayata geçirildiğinde, yılın hangi gün başlatılacağına karar verilmesi gerekiyordu. Romalılar için ocak ayı önemli bir aydı çünkü adını bir yüzü doğuya, bir yüzü batıya bakan Kapılar Tanrısı Janus’tan alıyordu. Ayrıca ocak ayı, 21 Aralık’taki kış gündönümü sonrası günlerin uzamaya başladığı dönemi imliyordu.
Birmingham Üniversitesinden Prof. Diana Spencer, ocak ayının Roma için önemini şöyle anlatıyor: “Roma için bunun güçlü bir anlamı vardı çünkü o berbat ‘En kısa gün’ün ardından geliyordu. Dünya karanlık, soğuk, ekinler büyümüyor, tarlalarda yapacak iş yok. Bir boşluk dönemi.”
Romalıların gücü dünyaya yayıldıkça takvimleri de yayıldı. Ancak Orta Çağ’a gelindiğinde Hristiyanlık Avrupa’ya ve Roma topraklarına hakim hale geldi ve 1 Ocak “Pagan” görülmeye başlandı. Pek çok Hristiyan ülke, yeni yılı İsa’nın Meryem’in rahmine düştüğüne inanılan 25 Mart’ta kutlamak istedi.
16. yüzyılda, 4 Ekim 1582’de Papa 13. Gregorius, Gregoryen takvimi ilan etti ve Katolik ülkelerde 1 Ocak yeniden yılın başlangıcı olarak kabul edildi. Miladi takvim olarak da bilinen Gregoryen takvim, 1 yılı 365 gün 6 saat olarak kabul eder ve 4 yılda bir Şubat ayına “artık gün” ekler. Gregoryen takvim oluşturulurken Jülyen takvimine 10 gün eklendi yani 5 Ekim Cuma günü, 15 Ekim Cuma olarak kabul edildi.
Protestan İngiltere, yılın başlangıç gününü 25 Mart’ta kutlamaya 1752’ye kadar devam etti. Bu tarihte parlamentodan çıkan kararla, İngiltere, Avrupa’nın büyük çoğunluğunun geri kalanıyla takvimini aynılaştırdı ve 2 Eylül’de alınan karar sonrası İngilizler, bir sonraki gün uyandıklarında resmi tarih 14 Eylül’ü gösteriyordu.
Rusya, Gregoryen takvime Ekim Devrimi sonrası 1918 yılında Sovyetler Birliği ile geçiş yaptı.
Türkiye, Gregoryen takvime 1926 yılında geçti.