Yeniden 'köye' dönüş yasası!

15 Nisan tarihli Resmi Gazetede Yasanın uygulama yönetmeliği niteliği taşıyan; “Kırsal Mahalle Ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği” yayımlandı.

soL'dan Kadir Sev imzalı habere göre, dokuz yıl önce Büyükşehir Belediyelerinin mahallesi yapılan köyler, başvurulursa Kırsal Mahalle/Kırsal Yerleşik Alan statüsüne kavuşturulacak.

Büyükşehir Belediyesi Yasası 2012 yılında değiştirilmiş; 34 bin 434 köyün neredeyse yarısı olan 16 bin 220 köy Büyükşehir Belediyelerinin mahallesi yapılmıştı.

Geçim kaynakları tarım ve hayvancılık olan köylü o günden sonra önemli sorunlar yaşamaya başladı. Tarım ve hayvancılık yapamaz oldu. Köylünün ortak kullanım alanları, mer’aları, taşınmazları bağlandıkları büyükşehir belediyelerine geçti. Emlak vergisi, İnşaat imar harçları ve yüksek su faturaları gibi mali yükümlülüklerle karşılaştılar. “Mahallede hayvan yetiştirdiği” gerekçesiyle cezalar kesildiği örneklere bile rastlandı.

Dokuz yıl sonra yanlışlığın farkına varıldı ve dönmek için 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Yasasına 26.10.2020 tarihinde Ek: 3 madde eklendi. Maddede özetle; İlçe belediye meclisleri köylerden bir bölümünün “kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan” statüsüne dönüştürülmesi için Büyükşehir Belediye Başkanlıklarına başvuruda bulunabilecekleri ve kabul edilenlerin mahalle statüsünden çıkarılabileceği öngörülüyordu.

Yasaya eklenen [Ek:3] maddeye göre, kırsal mahalle/kırsal yerleşik alan statüsü verilen mahallelerde yaşayanlar için vergi ve harç yükümlülüklerinden bağışıklık tanınıyor.

Maddede bunlar şöyle sıralanıyor;

“… gelir vergisinden muaf esnaf ile basit usulde gelir vergisine tabi mükellefler tarafından bizzat işyeri olarak kullanılan bina, arsa ve araziler ile mesken amaçlı kullanılan binalar ve zirai istihsalde kullanılan bina, arsa ve araziler 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa göre alınması gereken emlak vergisinden muaftır. Bu yerlerde, ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan bina, arsa ve araziler için emlak vergisi %50 indirimli uygulanır. Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerlerde, 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken bina inşaat harcı ile imarla ilgili harçlar alınmaz; anılan Kanuna göre alınması gereken diğer vergi, harç ve harcamalara katılma payları %50 indirimli uygulanır. Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret en düşük tarifenin işyerleri için %50’sini, konutlar için %25’ini geçmeyecek şekilde belirlenir. 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için bu fıkrada belirtilen muafiyet ve indirimler uygulanmaz.

3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 12 nci maddesinin yedinci fıkrası ile 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun ek 17 nci maddesi hükümlerinden yararlanan yerler; kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenmesi halinde bu madde hükümlerine aykırı olmayan hak, sorumluluk ve imtiyazlardan faydalanmaya devam ederler.

Bu madde uyarınca kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerler hakkında 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin onbeşinci ve yirmidokuzuncu fıkraları uygulanmaz.”