Yerel basına mali baskı kıskacı

Resmi ilanların adaletli dağıtılmaması sorunu üzerine döviz kurlarındaki yükselişle baş etmeye çalışan muhalif gazeteler için şimdi de ‘borç’ kıskacı gündemde. İlanların adaletli dağıtılmamasıyla borçlandırılan muhalif gazetelerin resmi ilan gelirleri artık doğrudan borçlarına aktarılacak.

Birgün gazetesinin haberine göre gazetelerin ayakta durmasını sağlayan en önemli gelir kaynaklarından biri resmi ilanlar. Dün itibariyle resmi ilan ödemeleri artık gazetelerin ‘vergi borcu’ olup olmadığına göre yapılmaya başlandı.

1 Mart 2018’de yürürlüğe giren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 22/A maddesinde yapılan değişikliğinin uygulanma tarihi ilk olarak 1 Ocak 2019 olarak belirlenmiş, daha sonra 1 Temmuz 2019’a ertelenmişti. Kanunun ilk uygulaması dün başladı. Bundan sonra gazetelerin gecikmiş vergi borcu varsa, Basın İlan Kurumu’ndan gelecek olan meblağ, gazeteye değil borcu karşılığı olarak vergi dairelerine yatırılacak.

Gazeteler vadesi geçmiş vergi borcu bulunmadığına dair belgeyi Basın İlan Kurumu’na sunması halinde ödemeyi alabilecek.

RESMİ İLAN DAĞITIMI SORUNU

Muhalif basın açısından bu konu, resmi ilanların adaletli dağıtımıyla yakından ilişkili.

Gazetelerin satış rakamlarına göre belirlenen resmi ilan kotası muhalif gazetelerde doldurulmuyor. Muhalif gazeteler her ay Basın İlan Kurumu’ndan alacaklı hale getirilirken yandaş gazeteler ise kota üzerinde ilan verilerek borçlandırılıyor. Resmi ilanların adaletli dağıtımı için yılsonuna kadar kapatılması gereken bu borç-alacak durumu, yılsonunda da kapatılmıyor. Her yıl 1 Ocak itibariyle gazetelerin resmi ilanlara dair borç-alacak durumu sıfırlanıyor. Böylece fazladan aldığı ilanlar yandaş basının yanına kar kalırken muhalif gazeteler ise hakkı olan ilanları alamayarak dönemi kapatıyor.

Gelirleri bu adaletsiz ilan dağıtımıyla kısılan muhalif gazetelerin vergi borçları da doğrudan orantılı biçimde katlanıyor. Dün itibariyle uygulanmaya başlanan yasayla, yapılması gereken ödemelerin vergi dairelerine aktarılması, muhalif basının üzerindeki ikinci mali baskıyı ortaya çıkardı.

TGS: KRİZ İÇİNE ATAR

Uygulamaya Türkiye Gazeteciler Sendikası Başkanı Gökhan Durmuş tepki gösterdi. Türkiye’de yaşanan ekonomik krizin gazeteleri derinden etkilediğini vurgulayan Durmuş, “Dövizdeki artış gazeteleri kâğıt alamaz hale getirdiği günden beri, resmi ilan ücretlerine bir artış yapılmış olsa da beklenen iyileşme sağlanamadı. 1 Temmuz’da yürürlüğe giren vergi ve SGK borcu olana resmi ilan verilmesini engelleyecek düzenleme, gazeteleri yeniden derin bir krizin içine atacaktır. Demokrasinin en temel unsurlarının başında gelen medyanın yaşayacağı bu kriz hali demokrasiye de zarar verecektir” dedi.

Sözlerinin devamında, “Sendika olarak elbette gazeteler vergilerini ödemesinler demiyoruz” vurgusu da yapan Durmuş, “Ancak resmi ilanların adil dağıtılması konusunda bir düzenleme yapılmadan bu uygulamaya geçilmesi özellikle muhalif medya kuruluşları açısında sorun teşkil edecektir” ifadelerini kullandı.

‘İLANLAR ADİL DAĞITILMALI’

Durmuş, TGS olarak konuya çözüm önerilerini şöyle aktardı: “Resmi ilanların yandaş medya kuruluşlarına daha fazla aktarılarak muhalif medya kuruluşlarına yaşatılan ekonomik sorunlar daha da derinleşecek. Resmî ilanlar adil bir biçimde dağıtılması durumunda vergi ya da SGK borçları da ortadan kalkacaktır. Ayrıca resmi ilan ücretlerine yapılacak bir artış ile devletin kağıt konusunda sağlayacağı destek de bu sorunu çözecektir.