Yurt dışından destek alan medya için yeni yasa: Gazeteciler, 1 milyon TL ceza ödeyebilir

FIRAT FISTIK / GERÇEK GÜNDEM - İktidar ortağı MHP, yurtdışından fonlanan ve habercilik yapan tüm kurumları etkileyecek, faaliyetlerini kısıtlayacak kanun teklifinde bulundu. Teklife göre yurt dışından mali gelir sağlayan her basın kurumu, bir temsilciyi İçişleri Bakanlığı’na kaydettirecek ve tüm faaliyetler Bakanlık tarafından takip edilecek, denetlenecek. Bunlar yapılmazsa gazetecilik yapan kişiler, hapis cezasıyla karşı karşıya kalacak.

Türkiye’de yabancı basın ve yurt dışından fonlanan basın kuruluşları bir süredir iktidar tarafından hedefe konuluyor. SETA raporuyla gündeme gelen süreç, fon tartışmasıyla devam etmiş, iktidar her fırsatta bu konuda bir düzenleme yapılması gerektiğini duyurmuştu.

Cumhur İttifakı’nın ve iktidarın ortağı MHP harekete geçti ve basılı, görsel veya işitsel mecrada habercilik, yayıncılık, yorumculuk yapılan mecraları kısıtlayacak hükümlerin olduğu bir kanun teklifinde bulundu.

İçişleri Bakanlığı, her şeyi kontrol edecek

Teklife göre yurt dışından doğrudan veya dolaylı fon alan, bunlar üzerinden maddi gelir sağlayan tüm kurumlara ve kişilere “Yabancı Merkez Temsilcisi” bulundurma zorunluluğu getirecek. Kurumdaki yetkili, İçişleri Bakanlığı’na başvurarak Bakanlıkta tutulan yabancı merkez temsilcisi siciline kayıt yaptırmak zorunda kalacak.

Basın organı adına Bakanlığa kaydolan her kurum ve yetkili kişi, Bakanlıktan istenen tüm belgeleri sunmak durumunda kalacak, tüm faaliyetler kayıt altında tutulacak ve izlenecek. Teklifte, ilgili mecranın tüm yazılı, dijital kayıtları, Bakanlık görevlisinin incelemesi için hazır tutması gerektiği özellikle belirtilmiş durumda.

Teklifin “Bilgilendirme Yükümlülüğü” başlığı altında da yabancı fonlarla gerçekleştirilen faaliyetlerin ayrıntılı şekilde açıklanmak zorunda olduğu ve bununla ilgili ayrıntıyı yönetmeliği RTÜK’ün çıkaracağı belirtiliyor.

Gazeteciler, hapis cezası alabilir

Teklifteki en çarpıcı kısım ise cezalar. Kanun teklifinin beşinci maddesine göre, yurtdışından fon alan ve habercilik yapan kişiler, yabancı merkez temsilcisi olarak İçişleri Bakanlığı’na başvurmadıkları takdirde iki yıldan beş yıla kadar hapis ve 100 bin TL’den 1 milyon TL’ye kadar para cezası alabilecek.

Tüm bilgileri İçişleri Bakanlığı ile paylaşmayan kurum ve kişilere de cezalar var. Bu kişiler de bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılabilecek.

Teklifin komisyonda görüşüldükten sonra, TBMM oturumuna getirilerek milletvekilleri tarafından oylanması bekleniyor.

Fon tartışmasıyla başladı

İletişim Başkanı Fahrettin Altun, bu konudaki en ısrarcı kişilerden biriydi. Fon tartışmalarıyla ilgili temmuz ayında yaptığı açıklamada "Bunlarla ilgili kamu düzeninin korunması ve halkımızın doğru haber hakkının teminat altına alınması amacıyla, ihtiyacımız olan düzenlemeleri en kısa sürede tamamlayacağız" demişti.
RTÜK’ten yapılan açıklamada da medya kuruluşlarının yabancı kurumlardan fon almasının ‘milli güvenlik sorunlarına yol açabileceği’ ifade edilmişti. Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ), Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve PEN gibi uluslarası, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), DİSK Basın-İş ve Gazeteciler Cemiyeti gibi ulusal kuruluşların yer aldığı Medya Özgürlüğü Acil Müdahale partnerleri, bu açıklamaları kınayan bir açıklama yapmıştı.

Uluslararası medya kuruluşlarını iktidarın kontrol altına almaya çalışması yeni değil. İki yıl önce de SETA, uluslararası medya kuruluşlarının ve oralarda çalışan gazetecilerin isimlerini tek tek vererek hem gazetecileri hedef göstermiş, hem de yapılan gazetecilik faaliyetini, haberleri, milli güvenliğe tehdit birer ajanlık faaliyeti gibi göstermişti.