Yurttaşlara IBAN, müteahhitlere garanti: Kullanılmayan havalimanları için ne kadar ödeniyor?

Yap-işlet-devret modelinde özel şirketlere verilen ve Hazine'yi zarara sokması nedeniyle eleştirileri sürüyor.

Enflasyon Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre yüzde 69,97'ye yükselirken koronavirüs pandemisi sürecinde iktidarın yurttaşlardan IBAN ile para istemesi akıllarda yerini koruyor.

Ekonomik krizin etkileri artarken kamunun yap-işlet-devret modeli ile müteaahhitlere verdiği garanti ödemeleri ise tepkileri artırdı. Kamunun kasasından verilen garantilerle ilgili detaylarla ilgili ise her gün yeni bir bilgi gelmeye ise devam ediyor.

ATIL DURUMDA OLAN HAVALİMANLARININ GARANTİLERİ DEVLETİN KASASINDAN KARŞILANIYOR

Kamunun kasasından milyonlarca lira harcanarak yapılan Uşak, Çanakkale Gökçeada, Kocaeli Cengiz Topel ve Balıkesir Merkez havalimanları yıllardır atıl durumda. Kuş uçmaz kervan geçmez atasözünü hatırlatan havalimanlarında her gün onlarca personel görev yapmaya devam ederken, yolcuların gitmediği, tarifeli uçakların inip-kalmadığı havalimanlarının giderleri de devletin kasasından karşılanıyor.

BirGün'den İsmail Arı'nın haberine göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü’nün havalimanlarına ilişkin verileri oldukça dikkat çekici.

2021’DE SADECE 52 YOLCU

DHMİ Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, Uşak Havalimanı’nı 2020 yılında toplam 7 bin 500 kişi kullandı. Ancak, 2021 yılında ise sadece 52 yolcunun Uşak Havalimanı’nı kullandığı belirtildi. Bu yılın ocak ve nisan aylarını kapsayan ilk dört ayında ise 83 personelin görev yaptığı, milyonlarca liralık araç ve gereçlerin bulunduğu havalimanı hiç kullanılmadı.

ZAFER İÇİN KAPATILDI

Kamunun bütçesinden milyonlarca lira harcanan ve 1998 yılında açılışı yapılan Uşak Havalimanı’nın yolcu garantisi verilen Kütahya'daki Zafer Havalimanı için kapatıldığını açıklayan CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım şunları söyledi:

“Uşak Havalimanı pandeminin başlangıcında kapatıldı. Havalimanın kapatılma gerekçesi olarak pandemi gösterilse de aslında Zafer Havalimanı için kapatıldı. İktidar Uşaklıların Kütahya’daki Zafer Havalimanı’nı kullanmasını istiyor. Yıllık 1,3 milyon yolcu garantisi verilen Zafer Havalimanı yüzünden Uşak halkı zulüm görüyor ve havalimanın yeniden açılmasını istiyor. Uşak Havalimanı’nda yer hizmetleri, özel güvenlik, kule ekibi ve itfaiye personelleri hâlâ aktif görev yapıyor. Hatta havalimanının müdürü bile göreve devam ediyor. ”

76 MİLYON TL HARCANDI

Balıkesir'in Edremit ilçesinde Balıkesir Koca Seyit Havalimanı adı altında bir havalimanı bulunmasına rağmen AKP, 2016'da yılında kente Balıkesir Merkez Havalimanı adı altında bir havalimanı daha yapma kararı aldı. 1 milyon yolcu sayısı hedeflenen ve proje tutarı 30 milyon lira olarak belirlenen havalimanı, 2019 yılında 76 milyon lira harcanarak tamamlandı ve 2020 yılının şubat ayında açıldı. Ancak DHMİ Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, havalimanına açıldığı günden bu yana hiç uçak inmedi. İki yıldır hiç tarifeli uçağın inmediği ve hiçbir yolcunun da uğramadığı havalimanında toplam 51 personel görev yapıyor.

CHP Balıkesir Milletvekili Ensar Aytekin ise yaptığı değerlendirmede havalimanın kullanılmamasına tepki göstererek, “Merkez Havalimanı 2020’nin şubat ayında törenle uçuşlara açıldı. Havayolu şirketleri Balıkesir’de bir havalimanı daha olduğu için buraya sefer koymayı tercih etmedi. Bu nedenle de bu havalimanı atıl kalan bir yatırıma ve adeta bir kara deliğe dönüştü. Ayrıca bu havalimanı bakanlar bölgeye geldiğinde kullanıldı. Onların özel uçakları bu havalimanını kullandı” dedi.

88 MİLYON TL’YE MÂL OLDU

Yıllardır kullanılmayan bir başka havalimanı ise Çanakkale’deki Gökçeada Havalimanı. DHMİ Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, 2020 ve 2021 yılında 38 personelin görev yaptığı Gökçeada Havalimanı’na hiç yolcu uğramadı ve hiç tarifeli uçak seferi de düzenlenmedi.

SADECE 3 AY KULLANILDI

Bu havalimanı da 15 Ağustos 2010 tarihinde turizmini geliştirme amacıyla yenilenerek hizmete girdi. Dönemin DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal havalimanın açılışında yaptığı konuşmada, havalimanı için toplam 88 milyon 120 bin TL harcandığını açıkladı.Havalimanın açılışına katılan dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ise “Gökçeada Havaalanı adanın turizmine, gelişmesine katkı sağlayacak” dedi.

Ardından ilk tarifeli uçuş 12 Temmuz 2011'de İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan gerçekleştirildi ve dönemin Ulaştırma Bakanı Yıldırım tarafından haftada iki gün İstanbul'a tarifeli uçuşların yapılacağı duyuruldu. Ancak havalimanı sadece 3 ay kullanıldı ve Yıldırım’ın açıkladığı tarifeli uçuşlar sadece 3 ay yapıldı ve bir daha havalimanına hiç tarifeli uçak seferi düzenlenmedi.

İYİ Partili Gökçeada Belediye Başkanı Ünal Çetin, 2014 yılından beri belediye başkanlığı görevini yürüttüğü ve başkanlık dönemi boyunca Gökçeada Havalimanı’nın hiç kullanılmadığını vurgulayarak şunları söyledi:

“Ben 2014 yılında belediye başkanlığını kazandım ve 2014’ten bu yana hiç uçuş yapılmadı. Havalimanının açılışını Binali Yıldırım yaptı. Kısa bir dönem bir havayolu şirketi uçuş gerçekleştirdi ve daha sonra hiç uçuş yapılmadı. Devletin çok ciddi bir yatırımı atıl durumda.”

SIFIR YOLCU

Kocaeli’deki Cengiz Topel Havalimanı’nı da 2021 yılında sadece 9 bin 252 kişi kullandı. Bu yılın ilk dört ayında ise 89 personelin görev yaptığı havalimanını hiçbir yolcu kullanmadı. Havalimanının inşaatına 1995 yılında başlandı ve 1999 yılında tamamlandı. Havalimanı, 17 Ağustos Gölcük depremi sebebiyle 11 sene gecikmeyle, 2 Kasım 2011 tarihinde yapılan törenle açıldı.

Açılışa dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı AKP'li Nihat Ergün’ün de katıldı. Dönemin Kocaeli Belediye Başkanı AKP'li İbrahim Karaosmanoğlu ise “Buradan gelecekte, Türkiye'nin ve dünyanın dört bir yanına ulaşma imkânımız olacak” diye konuştu.

TBMM Başkanvekili ve CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar ise yaptığı değerlendirmede, “Cengiz Topel Havalimanı çalışmayan bir havalimanı. Çünkü Sabiha Gökçen Havalimanı’na çok yakın. Bu havalimanı bu sene de birçok şirketin uçuş planında yok. Ben en başında bu havalimanın kullanışlı olmayacağını ve sıkıntılı bir süreç yaşanacağı belirtmiştim” dedi.