Zaho saldırısı BMGK'da tartışıldı: Irak'tan Türkiye'ye suçlama, Ankara'dan 'ortak soruşturma' çağrısı

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Irak'ın kuzeyinde Zaho bölgesine geçen hafta düzenlenen ve 9 sivilin hayatını kaybettiği saldırıyla ilgili olarakacil bir toplantı yaptı. Konsey'e bilgi veren BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert, Irak'ın, saldırıyı Türkiye'nin düzenlediğinden emin, Türkiye'nin ise Irak'la ortak soruşturmaya hazır olduğunu söyledi.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre Kürdistan Özerk Bölgesi'nin Dohuk eyaletindeki Zaho'da 20 Temmuz'da düzenlenen saldırıda 33 kişi de yaralanmıştı. BM Güvenlik Konseyi 25 Temmuz'da saldırıyı kınamış, Türkiye ise Irak'ın suçlamalarını reddederek, PKK'yı suçlamıştı.

BM Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert, Konsey'e, olay hakkında kendisinin elindeki bilgileri şöyle özetledi:

"20 Temmuz günü öğle saatlerinden sonra Parkha tatil bölgesine beş top mermisi atıldı. Burası iyi bilinen bir turistik bölge ve yılın bu döneminde, beklenebileceği gibi çocuklar da dahil çok kalabalık bir grup insanla doluydu. Birinci mermi Parkha'ya bakan yerleşim bulunmayan dağ eteğine isabet etti. Ancak ondan sonraki mermiler tesisin merkezini vurdu ve birisi bir yaşında bebek olmak üzere üçü çocuk 9 sivilin ölümüne ve 33 sivilin yaralanmasına yol açtı. Yaralılardan 11'ine cerrahi müdahale yapıldı ve üçünün durumu hala kritik.

Özel Temsilci saldırıdan hemen sonra Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi'nin bir komisyon kurduğunu, komisyonun aynı gün yıkımı görmek, kanıt toplamak, tanıklarla ve yerel yetkililerle görüşmek için saldırıya uğrayan bölgeye gittiğini anlattı.

Jeanine Hennis-Plasschaert, Irak hükümetinin olay yerinden toplanan kanıtlara dayanarak yaptığı değerlendirmede saldırıyı net şekilde Türk ordusunun düzenlediğinde ısrarlı olduğunu anlattı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı'nın ise "sivilleri hedefleyen her türlü saldırıya karşı olduklarını" bildirerek, saldırıdan PKK'yı sorumlu tuttuğunu, buna karşılık PKK'nın da, bölgede güç bulundurmadığını ve saldırıdan Türkiye'nin sorumlu olduğunu kaydeden bir açıklama yaptığını da aktardı.

BM Özel Temsilcisi, Irak Meclisi'ne bilgi veren Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'in "2018 yılından bu yana Türkiye'nin Irak'ın egemenliğini 22 bin 700 kere ihlal ettiğini ve Irak'ın aynı dönemde Türkiye'ye 296 protesto notası verdiğini söylediğini" de kaydetti.

Hennis-Plasschaert özet olarak Irak tarafının, Türkiye'den, topraklarındaki bütün güçlerini geri çekmesini istediğini, ayrıca "söylentileri, inkarları, yanlış anlamaları ve gerginliğin tırmanmasını önlemek için" bağımsız veya ortak ama şeffaf bir soruşturma çağrısı yaptığını, Türkiye'nin de bu konuda Irak ile ortak bir çalışma yapmaya hazır olduğu izlenimini aldığını aktardı.

IRAK: TÜRKİYE'NİN SORUNLARININ FATURASINI ÜLKEMİZ ÖDEMEMELİ

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ise BM Güvenlik Konseyi'ne saldırıyı kınayan 25 Temmuz tarihli karar için teşekkür etti.

Hüseyin, Irak'ın toprak bütünlüğü ve güvenliği ve uluslararası barışa yönelik bir tehdit ve uluslararası hukuk ve insan hakları hukukunun ihlali diye nitelediği sivillere yönelik bu saldırı ile ilgili olarak Türkiye'yi bir kez daha kınadığını söyledi. Türkiye'nin, askeri saldırganlığına son vermesi için Irak tarafından defaatle yapılan çağrıları dikkate almadığını kaydetti.

Konunun diplomatik yollardan ve karşılıklı işbirliği ile çözümlenmesinden yana olduklarını söyleyen Hüseyin, Güvenlik Konseyi'ni BM Sözleşmesi'nin 35. maddesine dayanarak Türkiye'yi Irak'taki bütün askeri güçlerini geri çekmeye çağıran bir karar almasını istedi.

Türkiye'nin Irak'taki varlığını genişlettiğini söyleyen Dışişleri Bakanı Hüseyin, Ankara'nın bekleneceği üzere PKK'nın varlığını bahane edeceğini ama Türk güçlerinin Irak'da bulunmasını öngören herhangi bir güvenlik anlaşması bulunmadığını kaydetti, Türkiye'nin iç sorunlarının faturasını Irak'ın ödememesi gerektiğini söyledi.

Irak Dışişleri Bakanı, BM Güvenlik Konseyi'nden çıkacak bir kararın yanı sıra saldırının yol açtığı zararın da Türkiye tarafından tazmin edilmesini talep etti.

TÜRKİYE: IRAK, TOPRAKLARININ TAMAMINI KONTROL EDEMİYOR

BM Güvenlik Konseyi toplantısında Türkiye adına konuşan BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarı Öncü Keçeli ise Irak hükümeti ve halkına başsağlığı diledikten sonra, Türkiye'ye yönelik suçlamaları bir kez daha reddetti ve Irak ve Kürdistan Özerk Yönetimi hükümetleri ile saldırıdan hemen sonra temasa geçtiklerini ve gerçeğin ortaya çıkması için gereken adımları atmaya hazır olduklarını söyledi.

Daha önce de Türkiye'ye yönelik bu tür karalama çabalarının gündeme geldiğini söyleyen Keçeli 22 Ağustos 2021'de aynı bölgede iki turistin öldürülmesinden dolayı Türkiye'nin suçlandığını ama daha sonra saldırıyı PKK'nın yaptığının anlaşıldığını söyledi.

Irak yetkililerinin işbirliği çağrılarının da bu yetkililerin siyasi yakınlıklarına bağlı olarak farklılıklar gösterdiğini kaydeden Keçeli, Türkiye'nin Irak'ın istikrarı, egemenliği ve toprak bütünlüğünü her zaman desteklediğini ama bunların "Türkiye değil terör örgütleri tarafından ihlal edildiğini" kaydetti.

Kuzey Irak'ın bazı bölgelerinde PKK'nin kontrol noktaları bulunduğunu ve yasa dışı şekilde halktan vergi topladığını söyleyen Türk diplomat, Irak hükümetinin ülkenin kuzeyindeki bazı bölgelerde fiilen egemenliğini tesis edemediğini, PKK'nın en az 10 bin kilometrekarelik alanı kontrol ettiğini yaklaşık 800 köyü zorla boşalttığını da kaydetti.

PKK'nın ABD, AB ve İngiltere tarafından "terör örgütü" olarak görüldüğünü ama Irak Dışişleri Bakanlığı'nın örgütün adını koyamadığını söyleyen Keçeli, Irak yetkililerinin örgütle mücadele etmeye güçleri ya da istekleri olmadığını bu durumda Türkiye'nin kendini savunma hakkına karşı çıkılamayacağını savundu.