Ziraat Bankası'nın eski yöneticisi açıkladı: Bankalar nasıl bu kadar kar etti?
Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu, bankaların kâr etmesindeki etkenleri sıraladı.
Bir dönem Ziraat Bankası'nda genel müdür yardımcılığı görevini üstlenen Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, bankaların kârlarının artmasındaki etkenleri anlattı.
"Bankacılık sektörünün 2021 yılı ilk 6 ayındaki karı 34 milyar TL iken 2022 yılı ilk 6 ayındaki karı %401 artışla 169 milyar TL'ye ulaşmıştır" bilgisini veren Babuşçu, şöyle devam etti:
KUR KORUMALI MEVDUAT HESABI ETKİSİ
Haziran sonunda KKMH 1 milyar TL’yi geçti. Bankaların uyguladığı faiz yıllık yüzde 17 (3 aylık dönemde yüzde 4,25) iken müşteriye garanti edilen döviz kuru değişimi 3’er aylık dönemlerde yaklaşık yüzde 20 oldu. Aradaki farkı devlet ödediğinden bankaların faiz giderleri düşük.
TCMB DÜŞÜK FAİZLE FONLAMA ETKİSİ
Para politikası faizi yılın başından beri yüzde 14’de sabit. MB %14’ten bankaları fonlarken bankalar bu kaynakları ortalama yüzde 25’ten devlete borç vermekte ya da ortalama yüzde 30’dan (son 2 ayda yüzde 40 ve üzeri faizle) kredi olarak kullandırmakta.
KREDİ VE MEVDUAT FAİZ FARKININ ETKİSİ
Bankalar yılın ilk yarısında ortalama yüzde 18 ile topladığı kaynağı yüzde 30 faizle kullandırdı. Kredi ve mevduat faizi arasındaki fark açıldı. Geçen yılın aynı dönemine göre faiz geliri yüzde 99 faiz gideri yüzde 44 net faiz geliri de yüzde 204 arttı.
ENFLASYONA ENDEKSLİ MENKUL DEĞERLERİN ETKİSİ
Bankaların portföylerinde önceki yıllarda alınmış uzun vadeli TÜFE’ye endeksli menkul kıymetler bulunmakta. Bu menkul kıymetlerin getirisi enflasyon oranı kadar iken bankaların TL cinsinden maliyeti ortalama yüzde 18’lerde.
KUR ETKİSİ
Kambiyo Karları Kur etkisine; alım satım işlemleri ve döviz pozisyonu dikkate alınarak 2 açıdan bakılabilir.
a) Döviz Alım Satımı Bankalarca döviz alım-satım marjı geçtiğimiz yılda 0,02-0,03 iken 2022 yılı ilk yarısında 0,30-0,50 arasında değişti.Hükümetin talebiyle döviz işlemlerinin dalgalanmasını azaltmak için marjlar açık tutuldu ancak dövize talep sürdü, kambiyo karı arttı
b) Pozisyon Özel bankaların yılın ilk yarısında sınırlı da olsa long pozisyonda olmaları, kurların artış trendi nedeniyle kambiyo karına yol açtı. Kamu bankaları aynı dönemde dövizi baskı altında tutabilmek için yaptıkları döviz satışı nedeniyle short pozisyonda kaldı.
FAİZ BASKISININ ETKİSİ (MEVDUAT TARAFINDA)
Bankacılık sektörüne Hükümetin mevduat faizlerini artırmama konusunda baskısı bulunmakta. Enflasyon yüzde 80’lerde iken mevduat faizleri yılın ilk yarısında ortalama yüzde 18’lerde gerçekleşti. Bu durumun karlılık üzerinde etkisi büyük.
'KREDİ KULLANDIRMAYIN' TALİMATININ ETKİSİ
Son 2 aydır hükümet hiperenflasyon endişesi ile krediyi durdurmak istedi. Kamu bankaları buna uyarken özel bankalar faizi yüzde 40-50’ye çıkarıp talebi azaltmak istedi. Ancak ihtiyaç ve enflasyonun altındaki faiz krediye talebi sürdürdü.