Ziraat Bankası'yla ilgili dikkat çeken iddia: Kimlerle birleşiyor?

Ziraat Bankası'nın Demirören Grubu'na verdiği iddia edilen 750 milyon dolarlık kredinin geri ödenmemesine dair iddiaları gündemdeki yerini korurken, dikkat çeken bir gelişme yaşandı.

Kamunun üç katılım bankasını tek çatı altında toplamak için hazırlıklar başladı. Edinilen bilgiye göre henüz fikir aşamasında olan birleşme için görüşmeler sürüyor. Bankaların birleştirilmesi fikrinin ise verimlilik artışı ve ölçek ekonomisi kapsamında gündeme geldiği dile getiriliyor.

Kamuya bağlı Ziraat, Vakıf ve Emlak Katılım faaliyet gösteriyor. Üç banka arasında Ziraat Katılım geçen yıl sonu itibariyle topladığı 46.4 milyon ve kullandırdığı 43.6 milyon liralık fon ile birinci sırada yer alırken Vakıf Katılım 36.6 milyon topladığı ve 29.4 milyon lira kullandırdığı fon ile ikinci sırada.

İçlerinde en yenisi olan Emlak Katılım ise 11.6 milyon topladığı ve 13.6 milyon lira kullandırdığı fon ile üçüncü sırada yer alıyor. Üç kamu katılım bankası 2020 sonu itibariyle katılım bankaları içinde aktif büyüklükte yüzde 30,5’lik bir oranı temsil ediyor. Üç banka birleşmeleri halinde 133.7 milyar TL aktif büyüklük ile katılım bankaları arasında en büyük ikinci banka olabilecek.

PLAN YENİ DEĞİL

Dünya gazetesinden Şebnem Turhan'ın haberine göre, geçen yıl gerçekleştirilen kamu sigorta birleşmesiyle oluşturulan Türkiye Sigorta gibi bir yapı üzerine planlar aslında yeni değil. Geçen yıl da konu gündeme gelmiş ancak bir adım atılmamıştı. Son 1-2 aydır ise üç kamu katılım bankasının birleştirilmesine ilişkin hazırlıklar kulislerde daha sık konuşulmaya başlandı.

Edinilen bilgiye göre, Halkbank’ın katılım bankası kurmamasının arkasında yatan nedenlerden biri de üç katılım bankasını birleştirme hedefi... Bankaları birleştirme üzerine istişareler devam etse de henüz fikir aşaması aşılamadı. Konuya yakın kaynaklar katılım bankalarına henüz bu konuda çalışma ve hazırlık yapılması konusunda bir bilgi gitmediğine de dikkat çekti.

Bilgi veren kaynaklar üç kamu katılım bankasının birleştirmenin sigorta sektöründeki kadar kolay olamayacağı görüşünde birleşiyor. Üç bankanın üst yönetimi ve çalışanlarının tek bir bankaya evrilmesi sürecin biraz daha zorlu olacağını gösterdiğini belirten kaynaklar, bu nedenle birleşme işleminin daha fazla vakit alabileceğini ifade etti.

ÜÇ BANKA DA KAR ETTİ

Ziraat Katılım, Ziraat Bankası’nın iştiraki olarak kuruldu. Ziraat Bankası ise Türkiye Varlık Fonu bünyesinde bulunuyor. Bankanın toplam aktifleri 2021 yılı ilk çeyrek bilançosuna göre 2020 sonuna göre yüzde 5 artışla 63.3 milyar TL’ye ulaştı. Toplanan fonlar ise yine aynı döneme göre yüzde 4 artış ile 48.2 milyar TL oldu.

Kullandırılan nakdi fonlar yüzde 6 artışla 44.5 milyar TL seviyesine çıkarken, Ziraat Katılım’ın 2021 ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisine sağladığı nakdi ve gayri nakdi finansman toplamı 629 milyar TL olarak gerçekleşti. 2021 birinci çeyreğini 125 milyon TL kâr ile tamamlayan Ziraat Katılım, 2021 ilk çeyrek sonunda biri yurtdışında olmak üzere 105 şubeye ulaştı.

Geçen yılın aynı dönemine 114 milyon TL kar açıklayan bankanın karı geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 10 arttı.

Vakıf Katılım da Vakıfbank’ın iştiraki ve Vakıfbank da Türkiye Varlık Fonu bünyesinde. Vakıf Katılım 2021 yılının ilk çeyreğinde 208 milyon TL kar açıkladı. Geçen yılın aynı dönemine 143 milyon TL kar açıklayan banka karını yüzde 43 artırdı.

Banka, 2021 ilk çeyreğinde aktif büyüklüğünü bir önceki yıla göre yüzde 11,7 artışla 59.4 milyar TL’ye, toplanan fonları ise yüzde 5,73 artışla 41.8 milyar TL’ye ulaştı. Reel sektöre nakdi ve gayri nakdi toplamda 49.2 milyar TL fon kullandıran banka, 17 Şubat 2021 tarihinde 3.22 milyar TL olan ödenmiş sermaye tutarını 2.5 milyar TL artırarak, toplamda 5.72 milyar TL’ye yükseltti. Bankanın 2020 sonuna göre şube sayısını 2 şube artırarak 118 şubeye çıkardı.

Emlak Katılım ise, 2021 yılının ilk çeyreğinde 8 milyon TL kar açıkladı. Geçen yılın aynı dönemine 21 milyon TL zarar açıklayan banka, 2021 yılının ilk çeyreğinde zarardan kara geçti. Bankanın aktif büyüklüğü 2020 sonuna göre yüzde 3 artarak 21 milyar TL’ye çıkarken reel sektörü kullandırılan fon büyüklüğü 12.6 milyar TL oldu. Toplanılan fonlar 12.8 milyar TL ilk çeyrek itibariyle 59 şubesi bulunan Emlak Katılım 9 Haziran itibariyle ise 65 şubeye ulaştı.

SEKTÖRDEKİ PAYLARI BÜYÜDÜ

Türkiye Katılım Bankaları Birliği verilerine göre 2020 yılsonu itibari ile tüm katılım bankaları toplanan fonlarda yüzde 49 artışla 322 milyar TL’ye, kullandırılan fonlarda ise yüzde 60 artışla 240 milyar TL’ye ulaştı. Net karlılık da yüzde 52 artış, aktif büyüklüğünde ise yüzde 54 büyüyerek 437 milyar TL’ye yükseldi. Böylece katılım bankalarının bankacılık sektöründen alınan payı yüzde 7,2 seviyelerine çıktı. 2021 Nisan ayı itibariyle ise katılım bankalarının aktif büyüklüğü 2020 sonuna göre yüzde 9,1 büyümeyle 477 milyar liraya çıktı.

Kullandırılan fonlar 2020 sonuna göre yüzde 13,6 artarak 272,8 milyar liraya, toplanan fonlar ise yüzde 8,5 artışla 349.4 milyar liraya yükseldi. Katılım bankalarının takipteki alacak oranı ise 8.9 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Toplam net kar ise yüzde 38,3'lük artışla 1.2 milyar liraya çıktı. Nisan itibariyle katılım bankalarının bankacılık sektöründen aldığı pay da yüzde 7,3 seviyesine ulaştı.