İç acıtan görüntüler: Erol Taş'ın kahvehanesi harabeye döndü!

Demokrat Genel Başkanı Yardımcısı İlay Aksoy, Türk sinemasında 600'e yakın filmde oynayan, Erol Taş'ın işlettiği, Fatih ilçesindeki Cankurtaran Mahallesi'nde bulunan meşhur kahvehaneyi ziyaret etti.

1998 yılında hayatını kaybeden Erol Taş’ın akrabaları tarafından 2010 yılına kadar işletilen, sonradan Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne devredilen kahvehane, son 6 yıldır bakımsızlıktan harabeye döndü. Muhtar ziyaretleri kapsamında Erol Taş'ın yeğeni olan mahalle muhtarı Nevin Taş ile bir araya gelen İlay Aksoy, evsizlerin barındığı kahvehane hakkında bilgi aldı.

"BİLDİĞİM KADARIYLA BURASI OTELE DÖNÜŞTÜRÜLECEK"

Nevin Taş, Aksoy’a, "Ben, doğma büyüme Cankurtaranlıyım, Cankurtaran Mahallesi Muhtarı’yım. Benim çocukluğum burada geçti. Burası iki defa el değiştirdi. Burası değerlendirilemedi. Sonra vakfa geçti. Bildiğim kadarıyla burası otele dönüştürülecek. Burayı adres olarak biliyorlardı, Erol Taş Kahvesi olarak. Herkes burayı kolaylıkla bulabiliyordu. Burası bir nostaljiydi. Burası değerlendirilseydi bambaşka olurdu" diye konuştu.

"HARABEYE DÖNMÜŞ VAZİYETTE"

Aksoy ise yetkililere seslenerek "Erol Taş'ın meşhur kahvesi harabeye dönmüş vaziyette. Burası bizim için kültür değeri esasında" dedi.

EROL TAŞ KİMDİR?

Erol Taş, Türk sinemasında canlandırdığı kötü karakterlerle hafızalara kazınmıştır.

Erol Taş, 28 Şubat 1926 tarihinde Erzurum'da dünyaya geldi. Henüz iki yaşındayken babası Hamza Bey'in ölümü üzerine annesi Nefise Hanım ile birlikte İstanbul'a taşındı. Ailesine yardım etmek için okuldan ayrıldı ve çeşitli işlerde çalıştı.

O dönem boksörlük de yapan Taş, 1947 yılında İstanbul ve Türkiye ikinciliğini kazandı. Aynı yıl askere gitti. Daha sonra Cankurtaran’da bir iplik fabrikasında çalışmaya başladı.

Sinemaya tesadüf sonucu girişi de bu sıralarda oldu. Erol Taş sinemaya girişini şöyle anlatmıştır:

"Lütfi Akad o bölgede bir film çekiyordu. Biz de işten kaytarıp çekimleri izliyorduk arkadaşlarla. Günlerce süren çekimlerden birinde mahallede oturan birkaç serseri, film ekibine musallat olup onları rahatsız etmeye başladı. Film ekibini korumak için birkaç arkadaşımla birlikte, serserilerle kavgaya giriştik ve Lütfi Bey'in yanında onlara bir güzel dayak çektik. Serseriler toz oldu tabi. Lütfi Akad daha sonra haber göndermiş bana, 'Bir kavga sahnesi var, gelsin oynasın' diye. Böylece sinema hayatım başladı. Filmdeki rolümü diğer yönetmenler de beğendi ve ardı ardına teklifler gelmeye başladı."

Sinemaya ilk 1957 yılında Mümtaz Alpaslan’ın çektiği “Acı Günler” filmiyle girdi. Başlangıçta filmlerde figüranlık ve küçük roller ile görüldü. Daha sonra kısa zamanda yıldızı parladı. Bir yıl sonra Dokuz Dağın Efesi (1958 - Metin Erksan) filmde bir çobanı canlandırdı. Bu filmi takip eden yıllarda ise, Dikenli Yollar (1958 - Nişan Hançer), Peçeli Efe (1959 - Faruk Kenç), Şoför Nebahat (1960 - Metin Erksan), Köyde Bir Kız Sevdim (1960 - Türker İnanoğlu), Dişi Kurt (1960 - Ömer Lütfi Akad) ve Gecelerin Ötesi (1960 - Metin Erksan) gibi pek çok filmde çeşitli karakterleri canlandırdı.

Yılmayan Şeytan filminde (1968 - Yılmaz Atadeniz) Dr. Şeytan'ı oynadı. Dr. Şeytan, "Tanyant" madenini kullanarak bir robot icat eder. Amacı ürettiği robotlarla dünyayı ele geçirmektir. Ancak filmin sonunda kısa devre yapan robotu tarafından öldürülür. Çeko'nun (1970 - Çetin İnanç) konusu ise 1875 yılında Meksika'da geçmektedir. Ramon isimli eşkıya, köylülere türlü işkenceler yapmakta ve cinayetler işlemektedir.

Maskeli Beşler ve Maskeli Beşler'in Dönüşü'nde ise yine Ramon ismi ile Meksikalı bir general rolündedir. Kızıl Maske'de (1968 - Tolgay Ziyal) müze müdürü, Küçük Kovboy'da (1973 - Guido Zurli) çiftlik kahyası, Hakanların Savaşı'nda ise (1968 - Mehmet Arslan) Kubilay Han rolünü oynamaktadır.

Ömer Lütfi Akad tarafından 1966'da çekilen Hudutların Kanunu'nun konusu Güneydoğuda bir sınır kasabasında geçmektedir. Toprak verimsizdir ve tek geçim yolu kaçakçılıktır. Kaçakçı olmamak için direnen Yılmaz Güney'in aksine Erol Taş yani Ali Cello çareyi bu işte bulmuştur. Sınırdan kaçak hayvan geçirmektedir ancak sonunda bir çatışmada vurularak öldürülür.

1968'de Nuri Ergün tarafından çekilen “Dertli Pınar” ise Taş'ın ağa tiplemeleri için örnek gösterilebilir. Mahmutoğlu Hilmi Ağa köylünün toprağını çeşitli dalaverelerle hatta silah zoruyla elinden almakta ve çevresindeki herkese hükmetmektedir. Daha fazla toprağa sahip olma tutkusu saplantı haline gelmiştir.

Bunun için yapamayacağı şey yoktur. Fakat her şey planladığı gibi gitmez. Tüm çabasına rağmen sonunda yenildiğini anlar ve suçunu itiraf eder. Oyun düzeyinin vasat olduğu bu filmde Taş abartılı olduğu kadar da kontrolsüz bir oyun sergilemektedir.

1960 yapımı “Gecelerin Ötesi” oyunculuk kariyeri için önemli bir fırsat oldu. Bu film sayesinde Metin Erksan'la yeniden çalışma fırsatı buldu. Ekrem, bu filmde aynı çevreden gelen, farklı endişe ve tutkularını ortak bir eylemde birleştiren altı kahramandan birisidir. Uzun yıllar bir tekstil fabrikasında işçi olarak çalışmış geriye dönüp baktığında fazla bir yol alamadığını görmüştür. Bu ezik yaşantısından doğan bunalımı, isyanı onu diğer beş arkadaşı ile birlikte soygun fikrinde harekete geçirmiştir. Fakat sistemin hazırladığı son bu filmde de değişmemektedir.

Erol Taş'ın yer aldığı bir başka önemli yapım ise, Necati Cumalı'nın romanından 1963'de Metin Erksan tarafından filme alınan “Susuz Yaz” oldu. Bu filmde Hülya Koçyiğit ve Ulvi Doğan ile bir üçleme çizen Taş, Osman karakterini canlandırdı.

1964 yılında Orhan Elmas'ın yönettiği “Duvarların Ötesi” filminde oynadı. Filmde müebbet hapse mahkum edilen Babaç (Erol Taş), kendisi gibi müebbet yiyen ya da idamlık altı arkadaşı ile hapisten kaçar. Amaçları özgür olabilmek, koğuşun dışında rahat bir nefes alabilmektir. Ancak kendilerine seçtikleri sığınak da hapishaneden daha farklı değildir onlar için. Aslında nereye kaçarlarsa kaçsınlar her yer bir hapishanedir onlara. Çünkü sistem tarafından suçlanmış toplum tarafından da dışlanmaktadırlar.

Erol Taş, zaman zaman da olsa oynadığı iyi tiplerle seyirciyi şaşırtmıştır. 1967'de çekilen ve Türkan Şoray'la başrolü paylaştığı “Ana” filminde iyi bir karakteri canlandırmıştır. Yaptığı balık ağları ile geçimini sağlayan Şevket (Erol Taş), kan davası yüzünden ailesi ile birlikte köy köy dolaşmaktadır. Sinemanın kötü adamı olarak bilinen Taş, filmdeki Şevket tiplemesinde tamamen farklı bir karakter çizmektedir. Kanlısı rolündeki Kadir Savun'la sanki rolleri değişmiş gibidirler. Bu seyirci içinde çok alışılagemiş bir durum değildir. Yıllar süren takibin sonunda Şevket kanlısı Musa (Kadir Savun) tarafından vurularak öldürülür.

Bir başka örnek ise, 1992 yılında çekilen, Mehmet Tanrısever'in yönettiği “Sürgün” filmidir. Taş, sinemada rol bulduğu bu son filminde, Kurtuluş Savaşı'nı görmüş yaşamış eski bir çavuşu oynamaktadır. Üniformasını üzerinden hiç çıkarmayan Süleyman Çavuş, göğsünde taşıdığı istiklal madalyası ile de büyük gurur duymaktadır. Çatak köyüne gelen öğretmenin (Bulut Aras) yeniliklerine sıcak bakar, ona yardımcı olur. Hatta köyün muhtarına karşı onu savunur. Öğretmenin köyden sürgün edilmesini engellemek için köy halkıyla birlikte Kaymakamlığa gitse de bu işe yaramaz. Bunun üzerine çavuş gururla taşıdığı istiklal madalyasını çıkarır ve köyden ayrılan öğretmene verir.

Erol Taş, 8 Kasım 1998 tarihinde İstanbul'da geçirdiği bir kalp krizi sonucu vefat etti.

EROL TAŞ'IN OYNADIĞI FİLMLER

Hayat Kavgası

Devlerin Kavgası'nda

Seveceksen Yiğit Sev

Sırtımdaki Bıçak

Son Darbe

Cevriyem'de

Aslanların Dönüşü

Yedi Dağın Aslanı

İnce Cumali

Tutku

Toprağın Teri

İsyan'da

Maskeli Beşler

Maskeli Beşlerin Dönüşü'nde

Aslan Bey

Gelin Kız

Kanıma Kan İsterim

Öksüzler

Belalılar

Tatlı Nigar

Çayda Çıra

Alınyazısı

Susuz Yaz

Duvarların Ötesi

Gecelerin Ötesi

Acı Günler

Dokuz Dağın Efesi

Dikenli Yollar

Peçeli Efe

Şoför Nebahat

Köyde Bir Kız Sevdim

Dişi Kurt

Gecelerin Ötesi

Yılmayan Şeytan

Çeko

Maskeli Beşler

Maskeli Beşler'in Dönüşü

Kızıl Maske

Küçük Kovboy

Hakanların Savaşı

Mapushane Çeşmesi

Kanlı Kale

Efenin İntikamı

Konuşan Gözler

Hudutların Kanunu

Dertli Pınar

Gecelerin Ötesi

Susuz Yaz

Duvarların Ötesi

Ana

Sürgün

Sahildeki Ceset

İnce Cumali

Diyet

EROL TAŞ'IN ALDIĞI ÖDÜLLER

1965 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, Duvarların Ötesi

1968 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, İnce Cumali

1975 Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, Diyet

İzmir Film Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, Sahildeki Ceset

Turizm Bakanlığı, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, Susuz Yaz

Meksika Accopulco Festivali, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü, Susuz Yaz