Katma değer uygulamasında 2019 yılında uygulamaya girecek değişiklikler bu yazımızın konusu olacaktır.
Buna göre; katma değer vergi indiriminde takvim yılı uygulaması, değersiz alacakların indirimi, kısmi istisna kapsamındaki bazı teslim ve hizmetlerde indirimi, iade taleplerinde süre sınırı, katma değer vergisi iadelerinde inceleme süresi, hasılat esaslı vergilendirme, oyun yazılımlarına katma değer vergisi istisnası, gazete, dergi, elektronik kitap ve benzeri yayınların, elektronik ortamda satışında katma değer vergisi oranı ile ilgili açıklamalarımız olacaktır.
Birçok insan ticari işletmesi için aldığı mal ve hizmet faturasını cebinde, çantasında unutmaktadır. Defterlere zamanında yazılmayan fatura ve fatura yerine geçen belgeler katma değer vergisi indirim hakkında da doğal olarak yararlanamamaktaydı.
Katma Değer Vergisi Kanununun 29/3 maddesinde 7104 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle; indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı sonuna kadar kullanılabilmesine imkân sağlanmıştır.
Değersiz alacak kavramı Vergi Usul Kanunu’nun 322 maddesinde; ‘’Kazaî bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkân kalmayan alacaklar değersiz alacaktır. ’’ Şeklinde hükme bağlanmıştır. Yani; başvurulan hukuki sürecin sonunda, alacağın tahsilinin olanaksız olduğunun mahkeme kararı kesinleşmesi.
7104 sayılı Kanun’un 8. maddesiyle KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29. maddesine eklenen (4) numaralı fıkra uyarınca; değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilecektir.
Ancak Vergi Usul Kanununun 323. maddesine göre karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınan katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Yeni düzenlemeyle Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi” başlıklı 30. maddesine eklenen (e) bendi uyarınca Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen katma değer vergisi indirim konusu yapılamayacaktır. Bu katma değer vergilerinin daha önce indirilmişse alıcı tarafından indirim iptali işleminin yapılması gerekmektedir.
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30 ncu maddesine 7104 sayılı Kanun’un 9. maddesiyle; eklenen parantez içi hüküm ile; aynı Kanunun 17 nci maddesinde sayılan bazı kısmi istisna hükümleri için indirim hakkı tanınmıştır. Ama bu kısmi istisna işlemler için yüklenilen ve indirim konusu yapılan vergiler indirim yoluyla giderilemediği takdirde iade konusu yapılamayacaktır.
Bilindiği gibi Vergi Usul Kanunu’nun 113 ve izleyen maddelerinde zamanaşımı hükümleri yer almaktadır. Hazine yararı istisnalarına karşın genel zamanaşımı 5 yıl olarak belirlenmiştir.
Buna karşın 7104 sayılı Kanun’un 10. maddesiyle Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinin (1) numaralı fıkrasına; iade hakkı doğuran işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartıyla iade edilebileceğine ilişkin hüküm eklenmiştir. Böylece katma değer vergisi iadelerine genel zamanaşımı hükmüne aykırı olarak kısıtlanmıştır.
Vergi Usul Kanunu’nun 140/6 nci maddesinde; inceleme süreleri hükme bağlanmış olup, tam incelemede 1 yıl içinde sınırlı incelemelerin ise 6 ay içerisinde sonuçlandırılması gerekir.
Kanunun bu fıkrasına 7104 sayılı Kanun’un 19. maddesiyle eklenen hükümle katma değer vergisi iade incelemeleri için süre 3 ay olarak belirlenmiştir. 3 ay içerisinde incelemenin bitirilememiş olması durumunda 2 ayı geçmemek üzere ek süre verilebilecektir.
Hasılat esaslı vergilendirme önceki torba yasalardan birine konulmuştu. TBMM’deki görüşmelerde ise tasarıdan çıkartılmıştı. Bu kez 7104 sayılı Kanun’un 12. maddesiyle KDV Kanunu’nun mülga 38. maddesi “Hasılat esaslı vergilendirme” başlığıyla yeniden düzenlendi.
Bu esasta ticari kazancın işletme hesabı esasına göre tespit edilen esnaf ve kazancı serbest meslek kazanç defterine göre tespit edilenlerden Bakanlar Kurulunca belirlenen sektör ve meslek gruplarında yer alanlar, talep etmeleri halinde KDV dahil hasılatlarının belirli bir oranını, indirim KDV tutarını dikkate almadan beyan etme isteminde bulunabilecekler. Katma değer vergisi oranı, en yüksek oranı geçmemek şartıyla Bakanlar Kurulunca belirlenecektir.
Bu usulü seçen ticari veya serbest meslek kazanç erbapları, kazançlarının tespitinde kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla alış vesikalarında gösterilen KDV ile hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre beyan ederek ödedikleri katma değer vergisini işlemin mahiyetine göre gider veya maliyet, yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla hesapladıkları katma değer vergisini ise gelir olarak dikkate alacaklardır. Hasılat esaslı vergileme usulünü seçen mükellefler iki yılı geçmedikçe bu usulden dönemezler.
Ocak 2019 başında yürürlüğe girecek diğer bir istisna ise 7104 sayılı Kanun’un 14. maddesiyle KDV Kanunu’nun geçici 20. maddesinde yapılan değişiklikle; teknoloji geliştirme bölgesinde ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunanların bu bölgelerde ürettikleri oyun yazılımları da katma değer vergisinden istisna edilmiştir. Bu madde kapsamında katma değer vergisinden istisna edilen işlemler nedeniyle yüklenilen vergilerin indirimine imkân tanınmaktadır.
Cumhurbaşkanı’nın 475 sayılı kararnamesi ile gazete ve dergilerin elektronik ortamda satışı, elektronik gazete ve dergi tablet ve benzerlerinin teslimi, elektronik kitap (e-kitap) ve benzeri yayınların elektronik ortamda satışı, elektronik kitap okuyucu, tablet ve benzerlerinin teslimi, Ocak 2019 tarihinde başlayarak %18 oranında katma değer vergisine tabi tutulacaktır. Zaten Küçükleri Muzir Neşriyattan Koruma Kanunu kapsamında poşetle satılan yayınlar ise eskiden olduğu gibi yüzde 18 oranında katma değer vergisine tabi tutulmaktaydı.
Değişiklikten önce katma değer vergisi oranı elektronik ortamda satışı yapılanlar dahil, gazete ve dergiler %1, kitap ve benzeri yayınlarda ise %8 olarak uygulanmaktaydı. Basılı olarak yayınlanan gazete ve dergilere yüzde 1, kitaplara ise yüzde 8 oranında uygulanan katma değer vergisi uygulamasına devam edilmektedir.
Ayrıca kâğıt fiyatlarının azami derecede yükselmesi nedenleriyle gazete ve dergilerin kapandığı, sayfalarını azalttığı bu günlerde e-gazete, e-dergi ve e-kitabın vergi ve sair önlemlerle korunması gerekirken yüksek vergilerle cezalandırılması iktidarın kültür ve sanata verdiği önem bakımında da belirleyici olmuştur.