“Bir insan diğerine ne verir kendisinden verir, sahip olduğu en değerli şeyden verir, kendi yaşamından verir” demiş Erich Fromm
Bu değerli şeyin adı, dayanışma.
Nedir dayanışma?
Dayanışma, birilerine “yardım” etmek değildir, dayanışma zorda olanla etkileşim halinde olmak, “yanındayız” demek.
Dayanışma manevi huzura ermek değil, dayanışma haksızlığa karşı bir adım atabilmek.
Dayanışma kendi sahte çıkarı için yapılan “hayırseverlik” değil, dayanışma ezilenlerin çıkaramadığı ses olmak.
Dayanışma, okula beslenmesiz giden çocukların açlığı, bedeninde ve zihninde hissetmek zorunda kalmasını sağlayan sorumluyu görünür hale getirip harekete geçmesini sağlamak.
Dayanışma servis parası olmadığı için okula gidemeyen çocuğun eğitim hakkı için yerel yönetimin, kamunun görevini hatırlatmak,
Dayanışma kanser hastası yoksul bir insanın kemoterapiye gidecek yol ücretinin olmamasını kanser hastasını teşhir etmeden görünür hale getirmek,
Dayanışma, montu olmayan bir çocuğa giydirdiğin montla birlikte fotoğrafını çekmemektir,
Dayanışma işleri elinden alınan kağıt toplayıcılarının işini “suç” olarak gösteren devlet kurumuna yoksulluğun “suç” olmadığını hatırlatmaktır.
Dayanışma yerel yönetimlerin, yoksulluğun yaşandığı alanlarda, dayanışma ekonomisi modelleriyle eşitsizliği, yoksulluğu azaltıcı yönetiminde yine sorunu yaşayanların yer aldığı “dayanışma kooperatifleri” kurdurmaktır.
2022 yılının şehir şehir, köy köy, hane hane dayanışmanın, dayanışma ekonomisi modellerinin yaygınlaşacağı bir yıl olacağına inanıyorum. Dayanışma ekonomisi yoksulluktan kurtulmanın bir yolu. Dayanışma ekonomisi modelleri, Latin Amerika'nın ekonomik kriz ve yüksek işsizlik oranlarıyla karşı karşıya olduğu 1990'larda ortaya çıktı. Alternatif gelir kaynakları arayan insanlar gruplar, kooperatifler ve dernekler yoksulluğun azaltılması için mücadele etti. Dayanışma ekonomisi, eşitlik ilkesi ile iş modellerini ortaya koyuyor. Herkes birlikte çalışıyor, kararlar ortak alınıyor ve eşit olarak paylaşılıyor. Rio de Janeiro'nun yoksul bir belediyesi olan Duque de Caxias'tan bir grup kadın kurdukları Oficina do Pão "ekmek fabrikası" ile 2001'den beri birlikte çalışıyorlar. Ekmek yapıyorlar. Aile gelirlerini artırdılar, sosyalleştiler, başka şehirlere gidiyorlar, siyasete yön veriyorlar.
Dayanışma ekonomisi konusunda sevgili Aslıhan Aykaç hocamızın “Dayanışma Ekonomileri
Üretim ve Bölüşüme Alternatif Yaklaşımlar” adlı kitabı var bize 2022 yılı için yol gösterebilir.
Son olarak, yoksulluk sürekli yokluk/yoksunluk gerçekliği ile yaşamaktır, bu “gerçeklik” çok yorucu. Bu gerçeklik yani çocuğun hayal ettiği ve ulaşamadığı ayakkabının maliyetini baba/annesinden duymasının ağırlığı onun hayal gücünü yok eder.
Bu yüzden, dayanışma aslında adil olmayana karşı çıkmak, çocukların hayallerinin sınırsız olabilmesi ve özgürlüğümüz için ortaklaşa attığımız/atacağımız en önemli adımdır.
Dayanışma Yaşatır
Fotoğraf: Gürcan Öztürk