99 yıl önce, 23 Ağustos 1921 Salı günü…
Sakarya Meydan Muharebesi’nin başladığı gün…
Milli Mücadele’nin İstiklal Savaşı evresi, 15 Mayıs 1919’da İzmir’in Yunanlılar tarafından işgaliyle başlar ve 24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Andlaşması’yla son bulur.
Sakarya Meydan Muharebesi, İstiklal Savaşı’nda kader tayin edici bir kilometre taşıdır. Sınırsız bir işgal hırsı ve hayaliyle yola çıkan Yunan Küçük Asya Ordusu, Sakarya’da ağır bir yenilgiye uğratılır.
Sakarya Meydan Muharebesi, 22 gün 22 gece sürer. Savaş̧ tarihinin en uzun ve en kanlı meydan muharebesi...
22 günde, yaklaşık 15 bin asker şehit düştü. Toplam zayiat, 40 bin civarında. Günde 700 kahraman, vatanı yeşertmek için kanını verdi... Mustafa Kemal Paşa’nın deyimiyle, “Büyük Kanlı Savaş̧”...
Sakarya Meydan Muharebesi, Türk tarihi açısından önemli bir kilometre taşıdır. İstiklal Savaşı’nın da bir dönüm noktasıdır...
Osmanlı Devleti’nde 1683 yılında, Viyana ile başlayan Türk toprak kaybı ve çekilmesi 238 yıl sürer... Bu çekilme, 1921’de Sakarya Meydan Muharebesi’yle durdurulur. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafından...
Mustafa Kemal Paşa, o ünlü emrini burada verir. “Savunma hattı yoktur. Savunma alanı vardır. O alan bütün vatandır. Yurdun her karış̧ toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça düşmana bırakılamaz...”
Bu emir, savaş̧ tarihinde, o döneme kadar uygulanmayan yeni bir savunma anlayışıdır.
Ve bu emri, 40 yasında bir komutan verir. 238 yıllık çekilmeyi durduran komutan... Savaş tarihine, adını altın harflerle yazdıran Başkomutan Mustafa Kemal Paşa...
Yokluk, kıtlık ve milletin kalan son atımlık cephanesi...
Yaralı bir Başkomutan’ın, savaş meydanında haykırışı...
Mustafa Kemal Paşa’nın, Kanlı Savaş Meydanı’nda düşmanlarla savaşırken, Padişah Vahdettin’le, Enver Paşa’yla mücadelesi...
Büyük İskender, Hannibal, Sezar ve Napolyon’u kıskandıracak savaş ustalığı...
Mustafa Kemal Paşa’nın muharebede yaşadığı duygusal anlar... Paşa’ya sevdalı Fikriye...
***
Naim Babüroğlu, Mustafa kemal Paşa’nın Sakarya’da geçen hikayesini ¨22 GÜN 22 GECE SAKARYA¨ kitabında kaleme aldı.
26 Temmuz 1921... Batı Cephesi Komutanlığı Karargâhı, Polatlı’ya çekilmişti. Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa ile görüşmek için bu sabah trenle Ankara’dan Polatlı’ya gider.
İsmet Paşa, Mustafa Kemal Paşa’yı Polatlı istasyonunda karşılar.
Karargâh olarak kullanılan kerpiç odaya girerler.
10 Temmuz’da başlayan ve 25 Temmuz 1921’de sona eren muharebeler sonucunda ciddi sayıda kayıplar verilmişti.
Mustafa Kemal Paşa’nın üzerinde önemle durduğu konu, “general kaçak”tı.
İsmet Paşa’ya sordu:
“Kaçak sayısı?”
“Şaşırmaya hazır ol: 30.809”
“Neee?”
“Üstelik bunların 30.122’si tüfeği ile kaçmış. Bu yüzden elimizde az tüfek kaldı.”
Mustafa Kemal Paşa hiddetlendi.
Çünkü firar eden asker sayısı, ordunun yarısına denk geliyordu.
İsmet Paşa, üzüntülüydü. Çaresiz yere baktı...
***
Sakarya Meydan Muharebesi, vatandan, milletten başka sevgili bilmeyen o kuşağın eseridir… Sakarya Meydan Muharebesi kazanılmasıydı, 30 Ağustos 1922 zaferi olmazdı… Cumhuriyet olmazdı… Türkiye işgal altında olurdu…
¨22 GÜN 22 GECE SAKARYA¨ kitabı…
Üç Mustafa’ya; Mustafa Kemal, Mustafa İsmet, Mustafa Fevzi’ye...
Vatandan, milletten başka sevgili tanımayan o kuşağa... ithaf edilmiştir.
Siz, çocuklarınız, torunlarınız... Ve gelecek kuşaklar için yazılmıştır... Bir görevi yerine getirmenin sorumluluğuyla...